In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Berichtgeving van Heldring &amp; Pierson bankiers te 's-Gravenhage aan mej. L. Nijstad betreffende een nummeropgave van (door haar) gekochte aandelen, 13 jan. 1942.

Berichtgeving van Heldring &amp; Pierson bankiers te 's-Gravenhage aan mej. L. Nijstad betreffende een nummeropgave van (door haar) gekochte aandelen, 13 jan. 1942.

van Heldring & Pierson bankiers aan L. Nijstad

Oproep Aan: Cohen-Nijstad, Lena Plaats: Westerbork, kamp Als zij op 2 april 1944 geen bewijs van inenting kan tonen, wordt zij op transport gesteld.

Oproep Aan: Cohen-Nijstad, Lena Plaats: Westerbork, kamp Als zij op 2 april 1944 geen bewijs van inenting kan tonen, wordt zij op transport gesteld.

Oproep voor inenting van Lena Cohen-Nijstad

Arbeidskaart Van: Nijstad-Dasberg, Rosette Datum: 1943-10 Plaats: Westerbork, kamp Werkzaam in groep DB6 Huelsenfr. (peulvruchtensorteren, bonen, tuinbonen en erwten)

Arbeidskaart Van: Nijstad-Dasberg, Rosette Datum: 1943-10 Plaats: Westerbork, kamp Werkzaam in groep DB6 Huelsenfr. (peulvruchtensorteren, bonen, tuinbonen en erwten)

Arbeidskaart van Rosette Nijstad-Dasberg

Doorverwijzing Van: Cohen-Nijstad, Lena Plaats: Westerbork, kamp Naar de polikliniek, dr. R. Polak van Gelder (oogarts)

Doorverwijzing Van: Cohen-Nijstad, Lena Plaats: Westerbork, kamp Naar de polikliniek, dr. R. Polak van Gelder (oogarts)

Doorverwijzing van Lena Cohen-Nijstad

Persoonsbewijs (Ausweis) Van: Cohen-Nijstad, Lena Plaats: Westerbork, kamp Ze heeft op 5/4 1943 dienst bij een vertrekkend transport.

Persoonsbewijs (Ausweis) Van: Cohen-Nijstad, Lena Plaats: Westerbork, kamp Ze heeft op 5/4 1943 dienst bij een vertrekkend transport.

Ausweis van Lena Cohen-Nijstad

Bewijs van voorrang bij de distributiedienst voor verkrijging van extra rantsoenbonnen wegens zwangerschap, op naam van Lena Cohen-Nijstad, woonachtig te Deventer, okt. 1946 - jan. 1947.

Bewijs van voorrang bij de distributiedienst voor verkrijging van extra rantsoenbonnen wegens zwangerschap, op naam van Lena Cohen-Nijstad, woonachtig te Deventer, okt. 1946 - jan. 1947.

Bewijs van voorrang van Lena Cohen-Nijstad

Van: Mr. Hollaender, A. Aan: Kause-van Bergen, Chaja Plaats: Amsterdam Datum: 1962-05-14 Onderwerp: het geven van een volmacht in verband met een claim.

Van: Mr. Hollaender, A. Aan: Kause-van Bergen, Chaja Plaats: Amsterdam Datum: 1962-05-14 Onderwerp: het geven van een volmacht in verband met een claim.

Brief van notaris Mr. A. Hollaender an Chaja Kause-van Bergen over het krijgen van een volmacht in verband met een claim

Arbeidskaart Van: Cohen-Nijstad, Lena Datum: 1944-07-06 Plaats: Westerbork, kamp Werkzaam in Gruppe 4 DB.2 (Fliegende Kolonne)

Arbeidskaart Van: Cohen-Nijstad, Lena Datum: 1944-07-06 Plaats: Westerbork, kamp Werkzaam in Gruppe 4 DB.2 (Fliegende Kolonne)

Arbeidskaart van Lena Cohen-Nijstad

Sonder-Ausweis Van: Cohen-Nijstad, Lena Plaats: Westerbork, kamp Ze moet op 3 en 4 nov. 1943 dringende en noodzakelijke werkzaamheden buiten haar eigen barak verrichten.

Sonder-Ausweis Van: Cohen-Nijstad, Lena Plaats: Westerbork, kamp Ze moet op 3 en 4 nov. 1943 dringende en noodzakelijke werkzaamheden buiten haar eigen barak verrichten.

Sonderausweis van Lena Cohen-Nijstad

Typografische schetsen van haar naam door Lena Cohen-Nijstad op Westerbork briefpapier, op de achterkant van een bagagelijst, z.j.&nbsp;

Typografische schetsen van haar naam door Lena Cohen-Nijstad op Westerbork briefpapier, op de achterkant van een bagagelijst, z.j.&nbsp;

Typografische schetsen van Lena Cohen-Nijstad

Recept&nbsp; Van: Cohen-Nijstad, Lena Datum: 1944-08-04 Plaats: Westerbork, kamp Voorgeschreven door haar arts.

Recept&nbsp; Van: Cohen-Nijstad, Lena Datum: 1944-08-04 Plaats: Westerbork, kamp Voorgeschreven door haar arts.

Recept voor Lena Cohen-Nijstad

Persoonsbewijs (Ausweis) Van: Cohen-Nijstad, Lena Plaats: Westerbork, kamp Ze heeft op 15/16 nov. 1943 dienst bij een vertrekkend en binnenkomend transport.

Persoonsbewijs (Ausweis) Van: Cohen-Nijstad, Lena Plaats: Westerbork, kamp Ze heeft op 15/16 nov. 1943 dienst bij een vertrekkend en binnenkomend transport.

Van: Swaab, Loukie Aan: lieve tante Plaats: Datum: Onderwerp: brief geschreven door kind; verhalen over school en omstandigheden thuis.

Van: Swaab, Loukie Aan: lieve tante Plaats: Datum: Onderwerp: brief geschreven door kind; verhalen over school en omstandigheden thuis.

Brief van Louis David Swaab aan zijn tante

Van: Inspectie der Repatriëring Amsterdam Aan: Nieuwkerk, Karel Plaats: Amsterdam Datum: 1945-08 Onderwerp: terug in Nederland, in Amsterdam. Kaart met verschillende stempels.

Van: Inspectie der Repatriëring Amsterdam Aan: Nieuwkerk, Karel Plaats: Amsterdam Datum: 1945-08 Onderwerp: terug in Nederland, in Amsterdam. Kaart met verschillende stempels.

RoosjeWaterman-Mullem

Roosje
Waterman-Mullem