We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Barakken.&nbsp; Barakken in het Centraal Vluchtelingenkamp.&nbsp; Op de voorgrond is een kale vlakte zichtbaar; in de buurt van de barakken zijn graafwerkzaamheden.&nbsp; Kamp Westerbork, 1939.&nbsp; Achter op de foto staat: 'Het noordelijk kampgedeelte, VL.kamp'.

Barakken.&nbsp; Barakken in het Centraal Vluchtelingenkamp.&nbsp; Op de voorgrond is een kale vlakte zichtbaar; in de buurt van de barakken zijn graafwerkzaamheden.&nbsp; Kamp Westerbork, 1939.&nbsp; Achter op de foto staat: 'Het noordelijk kampgedeelte, VL.kamp'.

van een kale vlakte met zicht op de bouw van een aantal barakken van het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Lagerbefehl Westerbork, kamp 1943-03-27, No. 20 Inhoud: Betreft Victor Herskovics; het in bezit hebben en ontvangen van geld; lichtsterkte van zaklantaarns.

Lagerbefehl Westerbork, kamp 1943-03-27, No. 20 Inhoud: Betreft Victor Herskovics; het in bezit hebben en ontvangen van geld; lichtsterkte van zaklantaarns.

Lagerbefehl No. 20

Uitgaande transporten kamp Westerbork

Transport 11 januari 1944 - Bergen-Belsen

Van: Küller, J.W. Th. Aan: van Dam-Laug, G.F. (echtgenote Joseph van Dam) Plaats: Den Haag Datum: 1959-11-02 Onderwerp: overlijden van Joseph van Dam en de vraag om een verklaring van nalatenschap van zijn vrouw.

Van: Küller, J.W. Th. Aan: van Dam-Laug, G.F. (echtgenote Joseph van Dam) Plaats: Den Haag Datum: 1959-11-02 Onderwerp: overlijden van Joseph van Dam en de vraag om een verklaring van nalatenschap van zijn vrouw.

Brief van notaris J.W.TH. Küller aan G.F. van Dam-Laug over overlijden van Joseph van Dam en een verklaring van erfrecht

Sara de Hartogh is in de oorlog vanuit Amsterdam naar Friesland verhuisd. Daar leefde zij onder de schuilnaam Suze van Bodegraven. In november 1943 is Sara de Hartogh nabij IJlst door het verzet geliquideerd, omdat ze dreigde verzetsstrijders te verraden.

Van: Dijkstra, R. Aan: Niemeijer, R. Plaats: Westerbork, ‘kamp’ Datum: 1949-01-03 Onderwerp: afwikkeling loon in verband met opheffing van het Interneringskamp.

Van: Dijkstra, R. Aan: Niemeijer, R. Plaats: Westerbork, ‘kamp’ Datum: 1949-01-03 Onderwerp: afwikkeling loon in verband met opheffing van het Interneringskamp.

Brief van R. Dijkstra aan R. Niemeijer in verband met afwikkeling loon

Van: Schade-enquête commissie Den Haag&nbsp; Aan: Barnstijn, A.B.&nbsp; Plaats: Den Haag&nbsp; Datum: 1951-07-19&nbsp; Onderwerp: oorlogsschade erven Sientje Barnstijn-van den Berg

Van: Schade-enquête commissie Den Haag&nbsp; Aan: Barnstijn, A.B.&nbsp; Plaats: Den Haag&nbsp; Datum: 1951-07-19&nbsp; Onderwerp: oorlogsschade erven Sientje Barnstijn-van den Berg

Brief Schade-enquête commissie Den Haag aan A. B. Barnstijn

Onderwerp: International Jewish Sports Hall of Fame. Het gaat om vijf Joodse leden van de dames turnploeg en hun coach, die tijdens de Olympische spelen van 1928 de gouden medaille wonnen. Stella Blits-Agsterribbe (1910-1943) Anna Dresden-Pollak (1908-1943) Lea Kloot-Nordheim (1904-1943) Elka de Levie (1905-1979) Judikje Themans-Simons (1905-1943) Gerrit Kleerekoper (1897-1943) In verband hiermee is ook een plaquette gemaakt. Zie standplaats PVO 27-08. De plaquette is voor langere tijd uitgeleend. &nbsp;

Onderwerp: International Jewish Sports Hall of Fame. Het gaat om vijf Joodse leden van de dames turnploeg en hun coach, die tijdens de Olympische spelen van 1928 de gouden medaille wonnen. Stella Blits-Agsterribbe (1910-1943) Anna Dresden-Pollak (1908-1943) Lea Kloot-Nordheim (1904-1943) Elka de Levie (1905-1979) Judikje Themans-Simons (1905-1943) Gerrit Kleerekoper (1897-1943) In verband hiermee is ook een plaquette gemaakt. Zie standplaats PVO 27-08. De plaquette is voor langere tijd uitgeleend. &nbsp;

Document Sports Hall of Fame over Nederlands Joodse Olympiërs in 1928

Foto van Carolina de Winter

Van: Polak, A.&nbsp; Aan: Polak, S. (Westerbork, kamp, barak 22) Plaats: Vught&nbsp; Datum: 1943-05-16&nbsp; Onderwerp: beschrijving van situatie; al wekenlang geen bericht van zijn zoon uit kamp Westerbork ontvangen. Zoon Gerard heeft ander werk gekregen (Moerdijkbruggen). Hij slaapt nu niet meer naast zijn vader; krijg je nog pakketjes uit Apeldoorn gestuurd?

Van: Polak, A.&nbsp; Aan: Polak, S. (Westerbork, kamp, barak 22) Plaats: Vught&nbsp; Datum: 1943-05-16&nbsp; Onderwerp: beschrijving van situatie; al wekenlang geen bericht van zijn zoon uit kamp Westerbork ontvangen. Zoon Gerard heeft ander werk gekregen (Moerdijkbruggen). Hij slaapt nu niet meer naast zijn vader; krijg je nog pakketjes uit Apeldoorn gestuurd?

HesterVos-van Arend

Hester
Vos-van Arend