In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Op deze pagina ontdek je uiteenlopende verhalen over Kamp Westerbork: persoonlijke portretten van betrokkenen, gemeenteverhalen die laten zien hoe lokale gemeenschappen verbonden zijn met het kamp, themaverhalen die context en verdieping bieden, en objectverhalen waarin voorwerpen het verleden tastbaar maken.

Verhalen

Plaatsen in kamp Westerbork

Waterzuivering kamp Westerbork

Nieuwe waterzuivering

Oude waterzuivering

Joodse gemeenschappen in Nederland

Joodse gemeenten in Friesland

Joodse gemeente Sneek

Joodse gemeente Waskemeer

Joodse gemeente Wolvega

Joodse gemeente Appelscha

Joodse gemeente Franeker

Joodse gemeente Mieden

Joodse gemeente Nieuwehorne

Joodse gemeente Nijeholtwolde

Joodse gemeente Heerenveen

Joodse gemeente Elsloo

Joodse gemeente Drachten

Joodse gemeente Herbaijum

Joodse gemeente Hindeloopen

Joodse gemeente Joure

Joodse gemeente Langezwaag

Joodse gemeente Leeuwarden

Joodse gemeente Lemmer

Joodse gemeente Giekerk

Joodse gemeente Gorredijk

Joodse gemeente Harlingen

Joodse gemeente Haulerwijk

Joodse gemeente Terschelling

Joodse gemeente Bolsward

Joodse gemeente Dokkum

Joodse gemeente Oudwoude

Joodse gemeente Schiermonnikoog

Joodse gemeente Gerkesklooster

Joodse gemeente Noordwolde

Joodse gemeenten in Gelderland

Joodse gemeente Epe

Joodse gemeente Ermelo

Joodse gemeente Gendringen

Joodse gemeente Groenlo

Joodse gemeente Doetinchem

Joodse gemeente Hattem

Joodse gemeente Doornspijk

Joodse gemeente Doesburg

Joodse gemeente Borculo

Joodse gemeente Zaltbommel

Joodse gemeente Zelhem

Joodse gemeente Nijkerk

Joodse gemeente Bredevoort

Joodse gemeente Zutphen

Joodse gemeente Brummen

Joodse gemeente Buren

Joodse gemeente Culemborg

Joodse gemeente Deil

Joodse gemeente Didam

Joodse gemeente Heerde

Joodse gemeente Herwijnen

Joodse gemeente Dieren-Rheden

Joodse gemeente Zevenaar

Joodse gemeentee Wageningen

Joodse gemeente Loenen

Joodse gemeente Wehl

Joodse gemeente Groesbeek

Joodse gemeente Hengelo (Gelderland)

Joodse gemeente Nijmegen

Joodse gemeente Varsseveld

Joodse gemeente Tiel

Joodse gemeente Terborg

Joodse gemeente Dinxperlo

Joodse gemeente 's-Heerenberg

Joodse gemeente Winterswijk

Joodse gemeente Ruurlo

Joodse gemeente Oldebroek

Joodse gemeente Harderwijk

Joodse gemeente Ochten

Joodse gemeente Nunspeet

Joodse gemeente Lochem

Joodse gemeente Vorden

Joodse gemeente Druten

Joodse gemeente Eibergen

Joodse gemeente Elburg

Joodse gemeente Ellecom

Joodse gemeente Hummelo en Keppel

Joodse gemeente Apeldoorn

Joodse gemeente Aalten

Joodse gemeente Barneveld

Joodse gemeente Arnhem

Joodse gemeente Wapenveld

Joodse gemeenten in Overijssel

Joodse gemeente Holten

Joodse gemeente Balkbrug

Joodse gemeente Bathmen

Joodse gemeente Almelo

Joodse gemeente Dalfsen

Joodse gemeente Borne

Joodse gemeente Blokzijl

Joodse gemeente Goor

Joodse gemeente Enter

Joodse gemeente Enschede

Joodse gemeente Diepenheim

Joodse gemeente Deventer

Joodse gemeente Denekamp

Joodse gemeente Delden

Joodse gemeente Dedemsvaart

Joodse gemeente Haaksbergen

Joodse gemeente Gramsbergen

Joodse gemeente Hardenberg

Joodse gemeente Nieuwleusen

Joodse gemeente Markelo

Joodse gemeente Losser

Joodse gemeente Lonneker

Joodse gemeente Kampen

Joodse gemeente Hellendoorn

Joodse gemeente Hasselt

Joodse gemeente Nijverdal

Joodse gemeente Steenwijk

Joodse gemeente Staphorst

Joodse gemeente Rijssen

Joodse gemeente Raalte

Joodse gemeente Ootmarsum

Joodse gemeente Ommen

Joodse gemeente Oldenzaal

Joodse gemeente Wierden

Joodse gemeente Vriezenveen

Joodse gemeente Vollenhove

Joodse gemeente Zwolle

Joodse gemeente Zwartsluis

Joodse gemeente Wijhe

Industriebarakken kamp Westerbork

Borstelmakerij kamp Westerbork

Afvalsortering kamp Westerbork

Zooltjes, tassen en handschoenenfabriek kamp Westerbork

Hertzbergerconfectiefabriek kamp Westerbork

Foliënsortering kamp Westerbork

Matrassenfabriek kamp Westerbork

Vliegtuigsloperij kamp Westerbork

Meubelmakerij kamp Westerbork

Lompensortering kamp Westerbork

Zilverpapierindustrie kamp Westerbork

Batterijensloperij kamp Westerbork

Bonenpellerij kamp Westerbork

Garnalenpellerij kamp Westerbork

Spinnerij kamp Westerbork

Apparatensloperij kamp Westerbork

Chemisch laboratorium kamp Westerbork

Linoleumfabriek kamp Westerbork

Metaalsloperij kamp Westerbork

Mutsenmakerij kamp Westerbork

Kabelsloperij kamp Westerbork

Patentruitenfabriek kamp Westerbork

Oproep voor Walter Wijnberg in Theresienstadt om zich, in verband met zijn indeling bij een transport naar Zwitserland op 5 februari 1945, de voorafgaande dag om uiterlijk 23.00 uur met bagage (handbagage en een koffer) op de verzamelplaats aan de Langestraat 3 te melden.

<p>Oproep voor Walter Wijnberg in Theresienstadt om zich, in verband met zijn indeling bij een transport naar Zwitserland op 5 februari 1945, de voorafgaande dag om uiterlijk 23.00 uur met bagage (handbagage en een koffer) op de verzamelplaats aan de Langestraat 3 te melden.</p>

LevieVos

Levie
Vos