In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Calendarium kamp Westerbork

2015

1933

1978

1976

1975

1984

1983

1982

1981

2025

1944

2024

2014

2016

1952

2001

1951

2000

1950

1969

1949

1968

1948

1967

1958

1966

1965

1974

1973

1972

1957

1971

1970

1980

1979

1977

1943

2005

1935

2006

1936

1934

2008

2012

2010

2021

2020

2019

2018

2017

1988

1987

1986

1985

2023

2009

2022

2007

1994

1959

1993

1942

1960

1992

1991

2013

2011

1990

1961

1962

1963

1941

1940

1964

1955

1989

1999

1956

1998

1939

1997

1938

1996

1937

1995

1947

2004

1946

1945

2003

1954

1953

2002

April 1944

Mei 1944

Juni 1944

November 1944

Oktober 1944

September 1944

Juli 1944

Augustus 1944

Februari 1944

December 1944

Maart 1944

Januari 1944

Onderduik

Onderduikomstandigheden

Ontsnappen naar het buitenland

Onderduikhulp

Nationaal Steun Fonds

Verraad

Gebeurtenissen en groepen buiten kamp Westerbork

Gemengd-gehuwde Joden

Anti-Joodse maatregelen

Reactie op de anti-Joodse maatregelen

Joods verzet

Februaristaking

Van:&nbsp; Aan: Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: brandstofverbruik (kolen en turf) over het jaar 1944. Hierbij is inbegrepen het ketelhuis, de centrale keuken, de wasserij, het ziekenhuis en het heidekamp. Daarnaast een inschatting van het kolenverbruik voor het Casino (ketel en fornuis; ketel in barak 107; wachthuis, slagboom; en de diverse gevangenenbarakken. Mogelijk is deze basis aan gegevens uit het doorgangskamp door J.G. Buijvoets gebruikt om een inschatting te maken of inzicht te krijgen in het brandstofgebruik voor het jaar 1945. &nbsp;

Van:&nbsp; Aan: Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: brandstofverbruik (kolen en turf) over het jaar 1944. Hierbij is inbegrepen het ketelhuis, de centrale keuken, de wasserij, het ziekenhuis en het heidekamp. Daarnaast een inschatting van het kolenverbruik voor het Casino (ketel en fornuis; ketel in barak 107; wachthuis, slagboom; en de diverse gevangenenbarakken. Mogelijk is deze basis aan gegevens uit het doorgangskamp door J.G. Buijvoets gebruikt om een inschatting te maken of inzicht te krijgen in het brandstofgebruik voor het jaar 1945. &nbsp;

Lijst met kolen- en turfverbruik per maand op verschillende locaties in het doorgangskamp

MeierVomberg

Meier
Vomberg