We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Van: Commissie van Toezicht en Bijstand Vluchtelingenkamp Westerbork&nbsp; Aan: Ministerie van Binnenlandse Zaken&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1939-12-27&nbsp; Onderwerp: voorziening kampbenodigdheden en benoeming van personen in de subcommissie.

Van: Commissie van Toezicht en Bijstand Vluchtelingenkamp Westerbork&nbsp; Aan: Ministerie van Binnenlandse Zaken&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1939-12-27&nbsp; Onderwerp: voorziening kampbenodigdheden en benoeming van personen in de subcommissie.

Brief van de Commissie van Toezicht en Bijstand Vluchtelingenkamp Westerbork aan het Ministerie van Binnenlandse Zaken

Ausweiskarte Lager Westerbork Van: Blik, Rudolf Louis Datum: 1943-09-29 (aankomst) Met vermelding: Barneveld, vorl. zurückgestellt

Ausweiskarte Lager Westerbork Van: Blik, Rudolf Louis Datum: 1943-09-29 (aankomst) Met vermelding: Barneveld, vorl. zurückgestellt

Ausweiskarte van Rudolf Louis Blik

Verordening&nbsp; Plaats: Zwitserland Datum: 1943-05-25 Onderwerp: bepalingen met betrekking tot werkzaamheden van vluchtelingen.

Verordening&nbsp; Plaats: Zwitserland Datum: 1943-05-25 Onderwerp: bepalingen met betrekking tot werkzaamheden van vluchtelingen.

Verordening over werkzaamheden van vluchtelingen in Zwitserland

Ontvangstbewijs Joodsche Raad voor Amsterdam, afd. emigratie Plaats: Amsterdam Datum: 1943-05-20 Onderwerp: ontvangen van E. De Jong-Cohen de somma van 1 gulden.

Ontvangstbewijs Joodsche Raad voor Amsterdam, afd. emigratie Plaats: Amsterdam Datum: 1943-05-20 Onderwerp: ontvangen van E. De Jong-Cohen de somma van 1 gulden.

Ontvangstbewijs van de Joodse Raad betreffende een bedrag van een gulden van E. de Jong-Cohen

Van: Departement van Justitie (Afwikkelingsbureau voormalig Bewarings- en Verblijfskamp) Westerbork Aan: Niemeijer, R. Plaats:&nbsp; Datum: 1949-04 Onderwerp: afwikkeling…

Van: Departement van Justitie (Afwikkelingsbureau voormalig Bewarings- en Verblijfskamp) Westerbork Aan: Niemeijer, R. Plaats:&nbsp; Datum: 1949-04 Onderwerp: afwikkeling…

Enveloppe van het Departement van Justitie aan R. Niemeijer

Van: de Burgerlijke Stand Aan: wie het betreft Plaats: Amsterdam Datum: 1950-02-14 Onderwerp: overlijden van Jacob Isaäk Polak.

Van: de Burgerlijke Stand Aan: wie het betreft Plaats: Amsterdam Datum: 1950-02-14 Onderwerp: overlijden van Jacob Isaäk Polak.

Uittreksel uit de Burgerlijke Stand van Amsterdam betreft het overlijden van Jacob Isaäk Polak

Van: Buijvoets, J.G. Aan: het bewakingspersoneel Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1946 Onderwerp: de disciplinaire maatregelen die het bewakingspersoneel kan verwachten bij het plegen van onregelmatigheden.

Van: Buijvoets, J.G. Aan: het bewakingspersoneel Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1946 Onderwerp: de disciplinaire maatregelen die het bewakingspersoneel kan verwachten bij het plegen van onregelmatigheden.

Mededeling van J.G. Buijvoets aan het bewakingspersoneel

Van: het Nederlandse Beheersinstituut, Bureau Den Haag Aan: van Cleef-Hilversum, mevrouw Plaats: Den Haag Datum: 1946-11-09 Onderwerp: benoeming tot bewindvoerder over Meijer van Cleef (echtgenoot).

Van: het Nederlandse Beheersinstituut, Bureau Den Haag Aan: van Cleef-Hilversum, mevrouw Plaats: Den Haag Datum: 1946-11-09 Onderwerp: benoeming tot bewindvoerder over Meijer van Cleef (echtgenoot).

Brief van het Nederlandse Beheersinstituut in verband van het benoemen van een bewindvoerder

Van: Breslauer, Etelka Aan: Tony (Schram) Plaats: Amsterdam Datum: 1942-10-10 Onderwerp: omstandigheden; huishouden.

Van: Breslauer, Etelka Aan: Tony (Schram) Plaats: Amsterdam Datum: 1942-10-10 Onderwerp: omstandigheden; huishouden.

Brief van Elteka Breslauer aan Tony vanuit Amsterdam

Naziconcentratiekampen

Kamp Echterdingen

Kazerne Dossin

Kamp Erika

Emslandlager

Coselkampen

Gijzelaarskamp Sint-Michielsgestel

Kamp Sackenhoym

Kamp Reigersfeld

Kamp Niemtz

Kamp Niederkirch

Kamp Klettendorf

Kamp Johannesdorf

Kamp Gross Sarne

Kamp Anhalt

Strafkampen

Doorvoerkampen

Werkkampen

Getto's

Kamp Ottmuth

Kamp Oraniënburg

Kamp Ohrdruf

Kamp Obertraubling

Kamp Oberkreibitz

Kamp Nordhausen

Kamp Prudnik

Kamp Neustadt

Kamp Neukirch

Neuengamme

Kamp Natzweiler-Struthof

Kamp Nachod

Kamp Myslowitz

Kamp Mühlerberg

Van: Lierens, J. Aan: Lierens, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-02-19 Onderwerp: dank voor een pakketje.

Van: Lierens, J. Aan: Lierens, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-02-19 Onderwerp: dank voor een pakketje.

Rachel BernardineVerduin-Stijsel

Rachel Bernardine
Verduin-Stijsel