In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Het treinbord

Markt 4, Beilen

Het verhaal van Menachem Asscher

Een jongen vereeuwigd in hout

Testverhaal

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Op deze pagina ontdek je uiteenlopende verhalen over Kamp Westerbork: persoonlijke portretten van betrokkenen, gemeenteverhalen die laten zien hoe lokale gemeenschappen verbonden zijn met het kamp, themaverhalen die context en verdieping bieden, en objectverhalen waarin voorwerpen het verleden tastbaar maken.

Verhalen

Van: Acohen, R. Aan: de zender Herrijzend Nederland Plaats: Amsterdam Datum: 1945-07-31 Onderwerp: verzoek aan de omroep een bericht uit te zenden om de ouders van de schrijver op te sporen. Op basis van gegevens en informatie (beperkt) van zijn neef heeft Raphael (Ru) de hoop dat zijn ouders mogelijk nog in leven zijn.

Van: Acohen, R. Aan: de zender Herrijzend Nederland Plaats: Amsterdam Datum: 1945-07-31 Onderwerp: verzoek aan de omroep een bericht uit te zenden om de ouders van de schrijver op te sporen. Op basis van gegevens en informatie (beperkt) van zijn neef heeft Raphael (Ru) de hoop dat zijn ouders mogelijk nog in leven zijn.

Brief van R. Acohen aan de zender Herrijzend Nederland met het verzoek een bericht te laten uitzenden

Van: Wolff, Maurits Datum: 1945-02-13 Betreft verzoek om naar het Gemeindeburo, barak 75 te komen.

Van: Wolff, Maurits Datum: 1945-02-13 Betreft verzoek om naar het Gemeindeburo, barak 75 te komen.

met een verzoek aan Maurits Wolff naar het Gemeindeburo in barak 75 te komen

Wisselexposities Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Expositie De bewakers van Westerbork

Plaatsen in kamp Westerbork

Mannenbarakken kamp Westerbork

Sinti en Roma

Reisverbod voor Sinti en Roma

Proclamatie van koningin Wilhelmina in verband met de bevrijding van Nederland.

Proclamatie van koningin Wilhelmina in verband met de bevrijding van Nederland.

Proclamatie van koningin Wilhelmina in verband met de bevrijding van Nederland

Bewaking kamp Westerbork

Joodse Ordedienst

Binnenlandse Strijdkrachten kamp Westerbork

Militair Gezag kamp Westerbork

Commandanten kamp Westerbork

Ordnungspolizei kamp Westerbork

Straffen kamp Westerbork

SS-Wachbattalion kamp Westerbork

Buitenbewaking kamp Westerbork

Binnenbewaking kamp Westerbork

Nederlandse politie kamp Westerbork

SD/Sipo kamp Westerbork

Waffen-SS kamp Westerbork

Grenzschutz kamp Westerbork

Dienst woning huis 1 (nummer 203) Plaats: woonoord Schattenberg Datum: 1954-1962&nbsp; Het huis werd in 1939 gebouwd als woning voor de ondercommandant van het Centraal Vluchtelingenkamp. In de jaren '60 werd het huis bewoond door de familie Hovingh (Defensie, beroepsmilitair, Luitenant in Assen). In deze periode was het huisnummer 203.&nbsp;

Dienst woning huis 1 (nummer 203) Plaats: woonoord Schattenberg Datum: 1954-1962&nbsp; Het huis werd in 1939 gebouwd als woning voor de ondercommandant van het Centraal Vluchtelingenkamp. In de jaren '60 werd het huis bewoond door de familie Hovingh (Defensie, beroepsmilitair, Luitenant in Assen). In deze periode was het huisnummer 203.&nbsp;

Foto van een dienstwoning huis 1

Geboortebewijs van David Simmeren (1907).

Geboortebewijs van David Simmeren (1907).

Bewijs van geboorte van David Simmeren

(Her)openingen Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Heropening Herinneringscentrum Kamp Westerbork 2025

Ontstaan Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Opening Herinneringscentrum Kamp Westerbork 1983

Van: Acohen-Salzedo, S. Aan: Lohman, familie Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-07-29 Onderwerp: brief en pakjes ontvangen; iedere keer weer een verrassing; ze hoopt de familie ooit een keer te kunnen belonen voor hun inzet; het is erg warm; graag toesturen Custardpoeder en pakjes soeppasta.

Van: Acohen-Salzedo, S. Aan: Lohman, familie Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-07-29 Onderwerp: brief en pakjes ontvangen; iedere keer weer een verrassing; ze hoopt de familie ooit een keer te kunnen belonen voor hun inzet; het is erg warm; graag toesturen Custardpoeder en pakjes soeppasta.

Briefkaart van S. Acohen-Salzedo aan de familie Lohman vanuit kamp Westerbork

Muziek kamp Westerbork

Kinderkoor kamp Westerbork

Van: Boas-Snuijff, Judith Aan: Boas, Salomon en Boas-Prins, Seraphina Plaats: Amsterdam Datum: 1943-06-22 Onderwerp: Mevrouw Boas-Snuijff schrijft dat ze op het kantoor van haar zoon Salomon is geweest om fotokopieën van diens Palestinaverklaring te regelen. Salomons chef is bereid om duplicaten op te sturen. &nbsp;

Van: Boas-Snuijff, Judith Aan: Boas, Salomon en Boas-Prins, Seraphina Plaats: Amsterdam Datum: 1943-06-22 Onderwerp: Mevrouw Boas-Snuijff schrijft dat ze op het kantoor van haar zoon Salomon is geweest om fotokopieën van diens Palestinaverklaring te regelen. Salomons chef is bereid om duplicaten op te sturen. &nbsp;

Brief van J. Boas-Snuijf aan het echtpaar Boas-Prins, regelen duplicaten Palestinaverklaring

Hoofdwacht, eerste ingang&nbsp; Interneringskamp Westerbork Datum: 1945 Het gaat om de eerste ingang en wachthuis vanuit de kant van Hooghalen gezien.

Hoofdwacht, eerste ingang&nbsp; Interneringskamp Westerbork Datum: 1945 Het gaat om de eerste ingang en wachthuis vanuit de kant van Hooghalen gezien.

LeenaVerdooner-Kampion

Leena
Verdooner-Kampion