In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Van: B&W Beilen Aan: Stichting 1940-1945 Plaats: Beilen Datum: 1949-07-15 Onderwerp: foto's van het verzetsmonument

Van: B&W Beilen Aan: Stichting 1940-1945 Plaats: Beilen Datum: 1949-07-15 Onderwerp: foto's van het verzetsmonument

Brief van B&W Beilen aan Stichting 1940-1945 over het doen toekomen van foto's van de onthulling van het verzetsmonument

Calendarium kamp Westerbork

1944

2009

2007

1933

1934

1936

1935

1943

1942

1941

1940

1939

1938

1937

1947

1946

1945

1954

1953

1952

1951

1950

1949

1948

1958

1957

1956

1955

1964

1963

1962

1961

Verzamelplaatsen voor deportatie naar kamp Westerbork

Koning Willem III Kazerne

Vluchtelingenkampen

Joodse wijken

Joodse weeshuizen

Hachsjara opleidingscentra

Joodse werkkampen

Hollandia Kattenburgfabriek

Hollandsche Schouwburg

Loods 24

Gevangenissen

Zieken-, verpleeg- en verzorgingstehuizen

Opvangtehuizen in Barneveld

Kampleven Westerbork

Nieuwsvergaring en verspreiding kamp Westerbork

Feestdagen kamp Westerbork

Privileges kampbewoners

Kampjargon Westerbork

Overnachten kamp Westerbork

Werken in kamp Westerbork

Dienstreizen kamp Westerbork

Religieus leven kamp Westerbork

Kampregelementen kamp Westerbork

Sport kamp Westerbork

Maaltijden kamp Westerbork

Verhuizen binnen kamp Westerbork

Bezittingen kampbewoners Westerbork

Barakleven kamp Westerbork

Stemming kamp Westerbork

Diefstallen kamp Westerbork

Huishouding kamp Westerbork

Conflicten kamp Westerbork

Liefde en sexualiteit kamp Westerbork

Hygiënische omstandigheden kamp Westerbork

Jeugdorganisaties kamp Westerbork

Vriendschappen kamp Westerbork

Gezinsleven kamp Westerbork

Inkomsten kampbewoners Westerbork

Post kamp Westerbork

Verjaardagen kamp Westerbork

Juli 1941

Oktober 1941

November 1941

December 1941

Maart 1941

Februari 1941

Januari 1941

Mei 1941

Juni 1941

April 1941

September 1941

Augustus 1941

Gebeurtenissen en groepen buiten kamp Westerbork

Dolle Dinsdag

Wannsee conferentie

Hongerwinter

Politionele Acties

Represailles

Duitse invasie

Silbertanne-moorden

Militaire operaties

Collaboratie

Anti-Duitse houding bevolking

Arbeidsinzet

Operatie Black Tulip

Opkomst van de nazi’s in Duitsland

Binnenlandse Strijdkrachten

Executies

Ontvluchten uit Nederland

Philips Kommando

Organisation Todt

Repatriëring uit Nederlands-Indië

Kristallnacht

Bersiap

Bezetting Nederlands-Indië door Japan

Operatie Amherst

Vooroorlogs leven Nederlands-Indië

Verzet

Nederlandse Spoorwegen

Woonwagenbewoners

Werkverschaffing

Sinti en Roma

Gemengd-gehuwde Joden

Bevrijding

Distributie

Vooroorlogs Joods leven

Zionisme

Anschluss

Orthodoxe stroming Jodendom

Liberale stroming Jodendom

Vooroorlogs antisemitisme

Surinaamse Joden

Marokkaanse Joden

Invoering Neurenberger Wetten in Nederland

Hachsjara

Joodse vluchtelingen

Van: Lierens-Lessing, J. Aan: Lierens, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-01-08 Onderwerp: pakket nummer 22B ontvangen.

Van: Lierens-Lessing, J. Aan: Lierens, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-01-08 Onderwerp: pakket nummer 22B ontvangen.

Briefkaart van J. Lierens-Lessing aan H. Lierens vanuit kamp Westerbork

CharlotteTrompetter

Charlotte
Trompetter