In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Briefkaart Van: Buiten, mevr. Aan: Jong-Cohen, de, Estella Plaats: Amsterdam Datum: 1944-01-27 Onderwerp: de schrijfster wil graag op visite komen bij Estella in Amsterdam.

Briefkaart Van: Buiten, mevr. Aan: Jong-Cohen, de, Estella Plaats: Amsterdam Datum: 1944-01-27 Onderwerp: de schrijfster wil graag op visite komen bij Estella in Amsterdam.

Briefkaart van mevrouw Buiten aan E. de Jong-Cohen vanuit Amsterdam

A.V.R.O. Persdienst Holland - Belgie 11 maart 1928 - 7 april 1968 Op 11 maart 1968 was het veertig jaar geleden, dat het eerste radio-sportverslag door Han Hollander voor de A.V.R.O. werd verzorgd vanuit het oude stadion te Amsterdam. In dit boekje halen een vijftal bekende radio- en sportfiguren herinneringen op.

A.V.R.O. Persdienst Holland - Belgie 11 maart 1928 - 7 april 1968 Op 11 maart 1968 was het veertig jaar geleden, dat het eerste radio-sportverslag door Han Hollander voor de A.V.R.O. werd verzorgd vanuit het oude stadion te Amsterdam. In dit boekje halen een vijftal bekende radio- en sportfiguren herinneringen op.

Boekje met herinneringen aan Han Hollander

Van: van Koppelen Bannet, Mathilda Aan: de familie Smit-Koppelen Plaats: Rotterdam Datum: 1942-07-03 Onderwerp: antwoord op brief nummer 16; kleindochter Ellen is jarig. Mathilda heeft haar al lang niet meer gezien; de vrouwen hebben elkaar weinig nieuws te vertellen; het leven is eentonig; de zomer laat zich niet echt zien; groente is er in overvloed en er is ook divers fruit…De prijzen zijn echter hoog.

Van: van Koppelen Bannet, Mathilda Aan: de familie Smit-Koppelen Plaats: Rotterdam Datum: 1942-07-03 Onderwerp: antwoord op brief nummer 16; kleindochter Ellen is jarig. Mathilda heeft haar al lang niet meer gezien; de vrouwen hebben elkaar weinig nieuws te vertellen; het leven is eentonig; de zomer laat zich niet echt zien; groente is er in overvloed en er is ook divers fruit…De prijzen zijn echter hoog.

Brief van Mathilda van Koppelen-Bannet aan het gezin Smit-van Koppelen vanuit Rotterdam

Kampgeld Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-02-15 Onderwerp:10 cent, serie BB no. 3508

Kampgeld Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-02-15 Onderwerp:10 cent, serie BB no. 3508

Kampgeld Lager Westerbork 10 cent

Abraham Pots werd op 24 juli 1942 op de Waalsdorpervlakte bij Den Haag gefusilleerd. Zijn lichaam is niet teruggevonden of geïdentificeerd.&nbsp;

Plaatsen in kamp Westerbork

Barak 44

Van: Dijkstra, R. (hoofd Afwikkelingsbureau) Aan: Niemeijer, R Plaats: Westerbork, ‘kamp’&nbsp; Datum: 1949-03-30 Onderwerp: restitutie van reeds betaald voedingsgeld van 41 cent per dag over de maand november 1948.

Van: Dijkstra, R. (hoofd Afwikkelingsbureau) Aan: Niemeijer, R Plaats: Westerbork, ‘kamp’&nbsp; Datum: 1949-03-30 Onderwerp: restitutie van reeds betaald voedingsgeld van 41 cent per dag over de maand november 1948.

Rekening betreffende restitutie voedingsgeld in Interneringskamp Westerbork

Verbouwen gebouwen kamp Westerbork

Verbouwen interieur gebouwen kamp Westerbork

Persoonsbewijs (Ausweis) Van: Cohen-Nijstad, Lena Plaats: Westerbork, kamp Ze heeft op 18/19 okt. 1943 dienst bij een vertrekkend en binnenkomend transport.

Persoonsbewijs (Ausweis) Van: Cohen-Nijstad, Lena Plaats: Westerbork, kamp Ze heeft op 18/19 okt. 1943 dienst bij een vertrekkend en binnenkomend transport.

Ausweis van Lena Cohen-Nijstad

Arbeidskaart Van: Cohen-Nijstad, Lena Datum: 1944-07-06 Plaats: Westerbork, kamp Werkzaam in Gruppe 4 DB.2 (Fliegende Kolonne)

Arbeidskaart Van: Cohen-Nijstad, Lena Datum: 1944-07-06 Plaats: Westerbork, kamp Werkzaam in Gruppe 4 DB.2 (Fliegende Kolonne)

Arbeidskaart van Lena Cohen-Nijstad

Tweede distributiestamkaart, op naam van Lena Cohen-Nijstad, geboren op 11 apr. 1924 en woonachtig in Deventer, 1946.

Tweede distributiestamkaart, op naam van Lena Cohen-Nijstad, geboren op 11 apr. 1924 en woonachtig in Deventer, 1946.

Louis Michaelvan Strien

Louis Michael
van Strien