In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: kampgevangenen aan het werk in de schoenmakerij van het kamp.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: kampgevangenen aan het werk in de schoenmakerij van het kamp.

Foto van een still uit de Westerborkfilm

Van: Meyer&nbsp; Aan: Staatsbosbeheer&nbsp; Plaats:&nbsp; Datum: 1951-10-13&nbsp; Onderwerp: offerte inzake verkoop op afbraak van het crematorium te Westerbork.

Van: Meyer&nbsp; Aan: Staatsbosbeheer&nbsp; Plaats:&nbsp; Datum: 1951-10-13&nbsp; Onderwerp: offerte inzake verkoop op afbraak van het crematorium te Westerbork.

Brief van Meyer aan Staatsbosbeheer

1945

September 1945

Plaatsen in kamp Westerbork

Barak 86

Joodse werkkampen

Joods werkkamp Kremboong

De Westerborker Nieuws uit Kamp Westerbork 1945-05-17 No. 23&nbsp; Inhoud: teruggekomen Auschwitz overlevenden; reparaties; avondklok; commissie van geschillen; apotheek; archivalia gezocht door Van Giffen; godsdienstoefeningen; verloren sport pet ; ruilen; opgedoken kinderen; rectificatie; wereldnieuws

De Westerborker Nieuws uit Kamp Westerbork 1945-05-17 No. 23&nbsp; Inhoud: teruggekomen Auschwitz overlevenden; reparaties; avondklok; commissie van geschillen; apotheek; archivalia gezocht door Van Giffen; godsdienstoefeningen; verloren sport pet ; ruilen; opgedoken kinderen; rectificatie; wereldnieuws

De Westerborker nummer 23 van 17 mei 1945

1942

Februari 1942

Van: van Heeks- Lierens, A. en dochter Aan: Lierens, H. Plaats: trein Datum: 1943-05 Onderwerp: van kamp Westerbork naar kamp Amersfoort. Ze zal er voorlopig vier weken blijven.

Van: van Heeks- Lierens, A. en dochter Aan: Lierens, H. Plaats: trein Datum: 1943-05 Onderwerp: van kamp Westerbork naar kamp Amersfoort. Ze zal er voorlopig vier weken blijven.

Briefkaart van Anna van Heeks-Lierens en haar dochter aan H. Lierens vanuit de trein

1940

Augustus 1940

Van: Schönheim, Ernst en Schönheim, Lotte&nbsp; Aan:&nbsp;Herr und Frau David (David, Ernst en David-Heller, Frime) Plaats: Hooghalen Datum: 1940-10-29 Onderwerp:&nbsp;Ernst en Lotte feliciteren het echtpaar David met de geboorte van hun dochter Ruth David op 28 oktober 1940.

Van: Schönheim, Ernst en Schönheim, Lotte&nbsp; Aan:&nbsp;Herr und Frau David (David, Ernst en David-Heller, Frime) Plaats: Hooghalen Datum: 1940-10-29 Onderwerp:&nbsp;Ernst en Lotte feliciteren het echtpaar David met de geboorte van hun dochter Ruth David op 28 oktober 1940.

Brief van Ernst en Lotte Schönheim aan Ernst en Frime David-Heller vanuit het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Vonnis Salomon Boas wordt aangeklaagd voor het verstoren van de openbare orde. Hiervoor wordt hij door de Berufungskammer onder voorzitterschap van Heinrich Klang veroordeeld tot een celstraf. Plaats: Theresienstadt Datum: 1945-03-21

Vonnis Salomon Boas wordt aangeklaagd voor het verstoren van de openbare orde. Hiervoor wordt hij door de Berufungskammer onder voorzitterschap van Heinrich Klang veroordeeld tot een celstraf. Plaats: Theresienstadt Datum: 1945-03-21

AnnettaSeijffers

Annetta
Seijffers