In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Van: Dop, H.H. en van Bergen, Chaja Aan: van Bergen-Diamant, Nora Plaats: Yerseke Datum: 1945-05-29 Onderwerp: brief ontvangen, zodra er een gelegenheid zal ze Chaja naar haar toe brengen met nog een jongen van 13 jaar oud, die ook naar Amsterdam moet. Zijn ouders zijn gedeporteerd naar Polen; ingesloten enige foto's van Chaja; Chaja zei dat ze zal moeten huilen als ze weg moet gaan, hoewel ze dolgelukkig is weer naar Amsterdam te mogen gaan; Chaja: bedankt voor de brieven en de foto. Als er iemand naar Amsterdam gaat, mag ze mee; ‘wat ziet Eddy er toch leuk uit’ . Ze heeft de foto boven haar bed gehangen; in de brief die wordt toegestuurd zullen foto's van Chaja in te vinden zijn; als Chaja weer thuis is kunnen ze samen Eddy gaan ophalen; ze heeft veel op haar verjaardag gekregen; ze zal schrijven naar opa en oma….

Van: Dop, H.H. en van Bergen, Chaja Aan: van Bergen-Diamant, Nora Plaats: Yerseke Datum: 1945-05-29 Onderwerp: brief ontvangen, zodra er een gelegenheid zal ze Chaja naar haar toe brengen met nog een jongen van 13 jaar oud, die ook naar Amsterdam moet. Zijn ouders zijn gedeporteerd naar Polen; ingesloten enige foto's van Chaja; Chaja zei dat ze zal moeten huilen als ze weg moet gaan, hoewel ze dolgelukkig is weer naar Amsterdam te mogen gaan; Chaja: bedankt voor de brieven en de foto. Als er iemand naar Amsterdam gaat, mag ze mee; ‘wat ziet Eddy er toch leuk uit’ . Ze heeft de foto boven haar bed gehangen; in de brief die wordt toegestuurd zullen foto's van Chaja in te vinden zijn; als Chaja weer thuis is kunnen ze samen Eddy gaan ophalen; ze heeft veel op haar verjaardag gekregen; ze zal schrijven naar opa en oma….

Brief van Zuster Dop en Chaja aan Nora van Bergen-Diamant

Van: van Bergen-Diamant, Nora Aan: Chaja Plaats: Amsterdam Datum: 1946-06-26 Onderwerp: Nora is verbolgen over hoe Chaja met haar geld omgaat. Ze heeft zeker geen geld meer en dus ook niet voor Chaja's plan om een fiets te kopen; ze zal aan oma vragen wat zij kan betekenen…

Van: van Bergen-Diamant, Nora Aan: Chaja Plaats: Amsterdam Datum: 1946-06-26 Onderwerp: Nora is verbolgen over hoe Chaja met haar geld omgaat. Ze heeft zeker geen geld meer en dus ook niet voor Chaja's plan om een fiets te kopen; ze zal aan oma vragen wat zij kan betekenen…

Brief van Nora van Bergen-Diamant aan haar dochter Chaja

Huwelijksboekje van Nathan Cohen, geboren te Leeuwarden, en Jeannette Schatz, geboren te Amsterdam.&nbsp; Het huwelijk werd in Amsterdam voltrokken op 29 juni 1909. De kinderen die uit dit huwelijk zijn geboren zijn ingeschreven.

Huwelijksboekje van Nathan Cohen, geboren te Leeuwarden, en Jeannette Schatz, geboren te Amsterdam.&nbsp; Het huwelijk werd in Amsterdam voltrokken op 29 juni 1909. De kinderen die uit dit huwelijk zijn geboren zijn ingeschreven.

Huwelijksboekje van Nathan Cohen en Jeannette Schatz

Van: Vader Aan: Cohen, Lien Plaats: Interlaken (poststempel) Datum: 1937-08-13 (poststempel) Onderwerp: Beschrijving van het landschap, beoordeling van hun hotel en de vermelding van een kosjer hotel in de omgeving.

Van: Vader Aan: Cohen, Lien Plaats: Interlaken (poststempel) Datum: 1937-08-13 (poststempel) Onderwerp: Beschrijving van het landschap, beoordeling van hun hotel en de vermelding van een kosjer hotel in de omgeving.

van vader (Nathan) aan Lien (Sara) Cohen vanuit Interlaken

Van: Vader en moeder Aan: Cohen, Lien Plaats: Interlaken (poststempel) Datum: 1937-08-12 (poststempel) Onderwerp: Activiteiten in de omgeving en een bericht van Jules, die schreef veel pret te hebben gehad in het kamp.

Van: Vader en moeder Aan: Cohen, Lien Plaats: Interlaken (poststempel) Datum: 1937-08-12 (poststempel) Onderwerp: Activiteiten in de omgeving en een bericht van Jules, die schreef veel pret te hebben gehad in het kamp.

van vader en moeder (Cohen) aan Lien Cohen vanuit Interlaken

Van: Vader en moeder Aan; Cohen, Lien Plaats: Grindelwald (poststempel) Datum: 1937-08-10 (poststempel) Onderwerp: Hoe laat ze zijn aangekomen in het hotel; een rit met de tandradbaan; veel regen maar warm en de mooie omgeving.

Van: Vader en moeder Aan; Cohen, Lien Plaats: Grindelwald (poststempel) Datum: 1937-08-10 (poststempel) Onderwerp: Hoe laat ze zijn aangekomen in het hotel; een rit met de tandradbaan; veel regen maar warm en de mooie omgeving.

HermannSanders

Hermann
Sanders