In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Boekomslag.&nbsp; Boekomslag van revueboek (Serie foto's uit een revueboek waarvan de tekst geschreven is door Max Ehrlich; de foto's gemaakt zijn door Werner Rudolf Breslauer en de tekeningen gemaakt zijn door Leo Kok en Hans Margules) met een tekening van toneel en tekst voor de gordijnen 'Humor und Melodie'. De afgebeelde man stelt Max Ehrlich voor. Betreft foto van het boek Humor und Melodie (Cabaret).&nbsp; Kamp Westerbork, 1943-09-27.

Boekomslag.&nbsp; Boekomslag van revueboek (Serie foto's uit een revueboek waarvan de tekst geschreven is door Max Ehrlich; de foto's gemaakt zijn door Werner Rudolf Breslauer en de tekeningen gemaakt zijn door Leo Kok en Hans Margules) met een tekening van toneel en tekst voor de gordijnen 'Humor und Melodie'. De afgebeelde man stelt Max Ehrlich voor. Betreft foto van het boek Humor und Melodie (Cabaret).&nbsp; Kamp Westerbork, 1943-09-27.

Boekomslag van het revueboek

Vader Buijvoets en zijn zoontje in de tuin van de woning van de kampcommandant. Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1947 De woning van de kampcommandant op de achtergrond. Daarnaast zijn vrouw (rechts) en een tweetal gasten.

Vader Buijvoets en zijn zoontje in de tuin van de woning van de kampcommandant. Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1947 De woning van de kampcommandant op de achtergrond. Daarnaast zijn vrouw (rechts) en een tweetal gasten.

Foto van vader Buijvoets en zijn zoontje in de tuin van de woning van de kampcommandant

Van: Mulder, A. adm. Hoofdverpleger Aan: G.K. Huisman Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1948-03-11 Onderwerp: afrastering barak 15 Vrouwelijke T.B.C.-patiënten moeten bij goed weer naar buiten kunnen. I.v.m. privacy moet een schutting geplaatst worden.

Van: Mulder, A. adm. Hoofdverpleger Aan: G.K. Huisman Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1948-03-11 Onderwerp: afrastering barak 15 Vrouwelijke T.B.C.-patiënten moeten bij goed weer naar buiten kunnen. I.v.m. privacy moet een schutting geplaatst worden.

Brief van A. Mulder aan G.K. Huisman in Interneringskamp Westerbork

Joodse gemeenten in Noord-Holland

Joodse gemeente Texel

Van: van Duren, Frederika Aan: familie&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-11-10 Onderwerp: brief van Gerry gekregen, er was een tijd geen bericht van hem, Frederika vreesde het ergste; bedankt voor de bonnen…&nbsp;

Van: van Duren, Frederika Aan: familie&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-11-10 Onderwerp: brief van Gerry gekregen, er was een tijd geen bericht van hem, Frederika vreesde het ergste; bedankt voor de bonnen…&nbsp;

Brief van Frederika van Duren aan lieve mevrouw en familie vanuit kamp Westerbork

Van: Acohen-de la Bella, Esther Aan: haar schoondochter Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-09-19 Onderwerp: peren uit een toegestuurde pot met zelfrijzend bakmeel in de Centrale Keuken gebakken (Koegeltjes); pakketpost.

Van: Acohen-de la Bella, Esther Aan: haar schoondochter Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-09-19 Onderwerp: peren uit een toegestuurde pot met zelfrijzend bakmeel in de Centrale Keuken gebakken (Koegeltjes); pakketpost.

Briefkaart van Esther Acohen-de la Bella aan L. Acohen-Polet vanuit kamp Westerbork

Joodse werkkampen

Joods werkkamp 't Schut

Gebeurtenissen kamp Westerbork

Opheffing kamp Westerbork

Van: het Rode Kruis, Informatiebureau Aan: van Dam, Aron Plaats: Den Haag Datum: 1962-06-25 Onderwerp: inlichtingen over het lot van verschillende familieleden en stappen die ondernomen moeten worden in het geval het Rode Kruis geen informatie heeft.

Van: het Rode Kruis, Informatiebureau Aan: van Dam, Aron Plaats: Den Haag Datum: 1962-06-25 Onderwerp: inlichtingen over het lot van verschillende familieleden en stappen die ondernomen moeten worden in het geval het Rode Kruis geen informatie heeft.

Brief van het Rode Kruis betreffende de overlijdensdata van meerdere personen

Plaatsen in kamp Westerbork

Centrale Keuken

Naziconcentratiekampen

Kamp Wiesau

These are the things you will (and will not) find on this website

About this website

Barak 67

Aron van Dijk was één van de mannen die in 1942 vanuit Neuengamme werd overgebracht naar de Landes Heil- und Pflegeanstalt Bernburg, in de buurt van Magdeburg, om daar te worden vergast. Deze psychiatrische inrichting, opgericht in 1875, was één van de drie klinieken waar sinds november 1940 experimenten werden uitgevoerd met zieken en invaliden. Gezocht werd naar methoden tot het effectief en efficiënt doden van mensen. Bernburg beschikte daarom over de eerste vaste gaskamer van het Duitse Rijk, waar in 1942 verder werd geëxperimenteerd in het kader van de ‘Sondernbehandlung 14f13’.&nbsp; Vanuit Neuengamme werden in april 1942 300 mannen geselecteerd en in de weken daarna per bus naar Bernburg vervoerd. Aron van Dijk was één van de 45 Nederlanders in deze groep. In Bernburg werden ze in de opvolgende maanden in de gaskamer vermoord. Voor de mannen zijn fictieve overlijdensakten uitgeschreven, met als overlijdensplaats Neuengamme.&nbsp; &nbsp;

Bekendmaking&nbsp; Datum:&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: Dienstzeiten der Kleiderkammer.

Bekendmaking&nbsp; Datum:&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: Dienstzeiten der Kleiderkammer.

Erna AbrahamSalomons-Wolffs

Erna Abraham
Salomons-Wolffs