We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Cabaret.&nbsp; Cabaret(Humor und Melodie) Kamp Westerbork, schouwburg, barak 9 Datum: 1943-09 Toneelspeler op toneel voorstellend een koetsier.&nbsp; Als decor een koets met twee paarden.&nbsp; Tekst: Postkutschenzeit (immer langsam, immer langsam).

Cabaret.&nbsp; Cabaret(Humor und Melodie) Kamp Westerbork, schouwburg, barak 9 Datum: 1943-09 Toneelspeler op toneel voorstellend een koetsier.&nbsp; Als decor een koets met twee paarden.&nbsp; Tekst: Postkutschenzeit (immer langsam, immer langsam).

'Postkutschenzeit', een scene uit de revue Humor und Melodie

Cabaret.&nbsp; Cabaret (Humor und melodie) Kamp Westerbork, schouwburg, barak 9 Datum: 1943-09&nbsp; Toneelspelers op toneel, een als koetsier (Max Ehrlich) en twee spelers (Rosen en Witepski) als passagier. Als decor een koets met twee paarden.&nbsp; Met de tekst: Postkutschenzeit (immer langsam, immer langsam) .

Cabaret.&nbsp; Cabaret (Humor und melodie) Kamp Westerbork, schouwburg, barak 9 Datum: 1943-09&nbsp; Toneelspelers op toneel, een als koetsier (Max Ehrlich) en twee spelers (Rosen en Witepski) als passagier. Als decor een koets met twee paarden.&nbsp; Met de tekst: Postkutschenzeit (immer langsam, immer langsam) .

Einsatzstab Reichsleiter Rosenberg

Pulsen van bezittingen

Mededeling Van: Zentralstelle für Jüdische Auswanderung Aan: Jong, de, Estella Plaats: Amsterdam Datum: 1943-05-17 Onderwerp: ze moet zich op 20 mei met de ingesloten oproep, die tegelijkertijd een reisvergunning is, melden in kamp Westerbork.&nbsp;

Mededeling Van: Zentralstelle für Jüdische Auswanderung Aan: Jong, de, Estella Plaats: Amsterdam Datum: 1943-05-17 Onderwerp: ze moet zich op 20 mei met de ingesloten oproep, die tegelijkertijd een reisvergunning is, melden in kamp Westerbork.&nbsp;

Mededeling Zentralstelle für jüdische Auswanderung aan Estella de Jong vanuit Amsterdam

Van: de Zentralstelle für Jüdische Auswanderung Amsterdam Aan: een niet ingevuld persoon Plaats: Amsterdam Datum: 1942-09-29 Onderwerp: verschijnen op het bureau aan het Adema van Scheltemaplein nummer 1&nbsp;

Van: de Zentralstelle für Jüdische Auswanderung Amsterdam Aan: een niet ingevuld persoon Plaats: Amsterdam Datum: 1942-09-29 Onderwerp: verschijnen op het bureau aan het Adema van Scheltemaplein nummer 1&nbsp;

Oproep van de Zentralstelle für Jüdische Auswanderung Amsterdam om te verschijnen op 2 oktober 1942

Verklaring van het Centraal Distributiekantoor kamp Westerbork waarin wordt bevestigd dat, volgens een eerder getoond 'Entlassungsschein' mevrouw S. Kruimink-van Dam uit het Lager Westerbork is ontslagen. Ondertekend door de leider van het CDK, A. Mos Jr.

Verklaring van het Centraal Distributiekantoor betreffende S. Kruimink-van Dam

Van: Mentrop J., majoor van Staf Militair Gezag Aan: Alle Kampcommandanten Plaats: Den Haag Datum: 1945-07-17 Onderwerp: verplichte tewerkstelling van gedetineerden met als prioriteit landbouwwerkzaamheden en oogstvoorziening en de verantwoording hierover. Zware gevallen kunnen worden ingezet bij het opruimen van mijnen.

Van: Mentrop J., majoor van Staf Militair Gezag Aan: Alle Kampcommandanten Plaats: Den Haag Datum: 1945-07-17 Onderwerp: verplichte tewerkstelling van gedetineerden met als prioriteit landbouwwerkzaamheden en oogstvoorziening en de verantwoording hierover. Zware gevallen kunnen worden ingezet bij het opruimen van mijnen.

Instructie van het Militair Gezag aan alle commandanten van Interneringskampen

Van: Simons, D. Aan: Medema, mej. Plaats: Amsterdam Datum: 1943-07-10 Onderwerp: De schrijver en zijn moeder zijn ieder op een ander adres gaan wonen. David moet nog vaak denken aan Betsy en Henriette. Hij vraagt zich af of hun poes nog leeft en of het huis in 't Zandt (Gr) nog leeg staat…

Van: Simons, D. Aan: Medema, mej. Plaats: Amsterdam Datum: 1943-07-10 Onderwerp: De schrijver en zijn moeder zijn ieder op een ander adres gaan wonen. David moet nog vaak denken aan Betsy en Henriette. Hij vraagt zich af of hun poes nog leeft en of het huis in 't Zandt (Gr) nog leeg staat…

Brief van David Simons aan mej. Medema vanuit Amsterdam

Kamporganisatie kamp Westerbork

Financiën kamp Westerbork

Koffer De koffer werd door een buurman van de familie Asch gemaakt en was oorspronkelijk bedoeld voor het opbergen van gereedschap. De koffer is vervolgens meegenomen naar kamp Westerbork Het voorwerp is op een tekening van Leo Kok te zien. In het kamp werd de koffer gebruikt om allerlei zaken, die via pakketjes binnenkwamen in op te slaan.

Koffer De koffer werd door een buurman van de familie Asch gemaakt en was oorspronkelijk bedoeld voor het opbergen van gereedschap. De koffer is vervolgens meegenomen naar kamp Westerbork Het voorwerp is op een tekening van Leo Kok te zien. In het kamp werd de koffer gebruikt om allerlei zaken, die via pakketjes binnenkwamen in op te slaan.

Koffer

Brief + enveloppe&nbsp; Van: Goldenberg, M.&nbsp; Aan: Katwijk, van, P.&nbsp; Plaats: Amsterdam&nbsp; Datum: 1942-07-23&nbsp; Brief is in het Zweeds opgesteld. Emigratieplannen.

Brief + enveloppe&nbsp; Van: Goldenberg, M.&nbsp; Aan: Katwijk, van, P.&nbsp; Plaats: Amsterdam&nbsp; Datum: 1942-07-23&nbsp; Brief is in het Zweeds opgesteld. Emigratieplannen.

Brief van Max Goldenberg aan P. van Katwijk vanuit Amsterdam

Vrijstellingen van deportatie vanuit kamp Westerbork

Frontkämpfer Sperre kamp Westerbork

Lijst van 'motorcars and automobiles in the camp Westerbork'. De lijst is opgesteld door de Canadese bevrijders van het kamp.

Lijst van 'motorcars and automobiles in the camp Westerbork'. De lijst is opgesteld door de Canadese bevrijders van het kamp.

AbrahamRijxman

Abraham
Rijxman