We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Van: Buijvoets, J.G. Aan: Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1947 Onderwerp: Namen en persoonsgegevens t.b.v. personeelsinvulling.

Van: Buijvoets, J.G. Aan: Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1947 Onderwerp: Namen en persoonsgegevens t.b.v. personeelsinvulling.

Notitie van J. G. Buijvoets over personeelsinvulling in Interneringskamp Westerbork

Van: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-09-15 Onderwerp: ziekte (-melding, indien aanwezig buiten het kamp) en verlof personeel.

Van: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-09-15 Onderwerp: ziekte (-melding, indien aanwezig buiten het kamp) en verlof personeel.

Order van J. G. Buijvoets in Interneringskamp Westerbork over ziekmelding

Van: Buijvoets, J.G. Aan: het personeel Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-09-01 Onderwerp: Ziektemelding personeel, gang van zaken.

Van: Buijvoets, J.G. Aan: het personeel Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-09-01 Onderwerp: Ziektemelding personeel, gang van zaken.

Order voor het personeel van J.G. Buijvoets in Interneringskamp Westerbork

van: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-08-20 Onderwerp: bezoek van gedetineerden aan gedetineerde familieleden in het ziekenhuis. Bezoek alleen mogelijk met een toegangsbewijs.

van: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-08-20 Onderwerp: bezoek van gedetineerden aan gedetineerde familieleden in het ziekenhuis. Bezoek alleen mogelijk met een toegangsbewijs.

Order van J.G. Buijvoets in Interneringskamp Westerbork over ziekenhuisbezoek

Van: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-08-20 Onderwerp: bezoek van gedetineerden aan gedetineerden in het ziekenhuis alleen met een door de kampleiding verstrekt toegangsbewijs.

Van: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-08-20 Onderwerp: bezoek van gedetineerden aan gedetineerden in het ziekenhuis alleen met een door de kampleiding verstrekt toegangsbewijs.

Van: Buijvoets, J.G. Aan: het personeel Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-09-01 Onderwerp: ziektemelding personeel. Voor consult voor mannen, barak 81 (Polikliniek). Bij ziekte afmelden bij het hoofd van de Dienst van de afdeling waar de zieke onder valt.

Van: Buijvoets, J.G. Aan: het personeel Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-09-01 Onderwerp: ziektemelding personeel. Voor consult voor mannen, barak 81 (Polikliniek). Bij ziekte afmelden bij het hoofd van de Dienst van de afdeling waar de zieke onder valt.

Order van J.G. Buijvoets voor het personeel in Interneringskamp Westerbork

Gezang 118A&nbsp; Gezongen in Kamp Westerbork, mogelijk tijdens één van de diensten in barak 73 of barak 9.

Gezang 118A&nbsp; Gezongen in Kamp Westerbork, mogelijk tijdens één van de diensten in barak 73 of barak 9.

Tekst van een Gezang mogelijk gezongen tijdens een dienst voor gedoopte Joden in kamp Westerbork

Machtiging voor de geestelijke verzorging van de Christen Joden die ten gevolge van het vertrek uit hun woonplaatsen in kamp Westerbork of elders in Nederland verblijven.&nbsp; Afgegeven door de Algemene Synodale Commissie der Nederlandsche Hervormde Kerk.&nbsp; Datum: 1942-12-18

Machtiging voor de geestelijke verzorging van de Christen Joden die ten gevolge van het vertrek uit hun woonplaatsen in kamp Westerbork of elders in Nederland verblijven.&nbsp; Afgegeven door de Algemene Synodale Commissie der Nederlandsche Hervormde Kerk.&nbsp; Datum: 1942-12-18

Machtiging tot verzorging van gedoopte Joden die in kamp Westerbork of elders verblijven

Het inrichten van lokalen voor nijverheidsonderwijs in gedeelte van barak 49&nbsp; Woonoord Schattenberg&nbsp; Schaal: 1:100&nbsp; Datum: 1957-11

Het inrichten van lokalen voor nijverheidsonderwijs in gedeelte van barak 49&nbsp; Woonoord Schattenberg&nbsp; Schaal: 1:100&nbsp; Datum: 1957-11

Plattegrond in verband met het inrichten van lokalen voor het geven van nijverheidsonderwijs in het woonoord Schattenberg

Van: Luitenant Kolonel Eerstaanwezend Ingenieur Aan: Houtvester Assen Plaats: Groningen Datum: 1950-09-18&nbsp; Onderwerp: aanleg schietbanen De barakken in Schattenberg zijn dan bewoond door repatrianten uit Nederlands Indië. De Genie heeft barak 59 in gebruik als schijvenloods voor de schietbanen. &nbsp;

Van: Luitenant Kolonel Eerstaanwezend Ingenieur Aan: Houtvester Assen Plaats: Groningen Datum: 1950-09-18&nbsp; Onderwerp: aanleg schietbanen De barakken in Schattenberg zijn dan bewoond door repatrianten uit Nederlands Indië. De Genie heeft barak 59 in gebruik als schijvenloods voor de schietbanen. &nbsp;

Brief van Lt. Kol. Ir. der Genie in Groningen aan Houtvester Assen

Van: de Haaff-Goudsmit, B.S. Aan: haar kinderen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-03-17 Onderwerp: de schrijfster is opgenomen in barak 81; dochter Clara is onwel geworden….&nbsp;

Van: de Haaff-Goudsmit, B.S. Aan: haar kinderen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-03-17 Onderwerp: de schrijfster is opgenomen in barak 81; dochter Clara is onwel geworden….&nbsp;

Brief van B.S. de Haaff-Goudsmit aan haar kinderen vanuit kamp Westerbork

Gedicht van I. van Nierop met de titel ‘Zelfvertrouwen’&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-12 Onderwerp: kampleven

Gedicht van I. van Nierop met de titel ‘Zelfvertrouwen’&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-12 Onderwerp: kampleven

Gedicht van I. van Nierop met de titel 'Zelfvertrouwen'

Lagerbefehl No. 34 Datum: 1943-05-20 Ramen der barakken; dragen der NB-dienstkleding

Lagerbefehl No. 34 Datum: 1943-05-20 Ramen der barakken; dragen der NB-dienstkleding

SiegfriedRosenberg

Siegfried
Rosenberg