We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Bewijs van terpostbezorging van een postpakket&nbsp; Geadresseerde: J. Levie&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-11-29 (stempel)

Bewijs van terpostbezorging van een postpakket&nbsp; Geadresseerde: J. Levie&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-11-29 (stempel)

Bewijs voor het verzenden van een pakket/geld aan Joseph Levie in kamp Westerbork

Bewijs voor het verkrijgen van zeep&nbsp; Zie brief 8508-08

Bewijs voor het verkrijgen van zeep&nbsp; Zie brief 8508-08

Bewijs voor het verkrijgen van zeep

Van: Tokkie, Mozes Aan: Lakrooy, B.&nbsp; Datum: 1943-03-15 Plaats: Westerbork, kamp, barak 4, zaal 7, ziekenhuis Onderwerp: geen aangetekend postpakket ontvangen.

Van: Tokkie, Mozes Aan: Lakrooy, B.&nbsp; Datum: 1943-03-15 Plaats: Westerbork, kamp, barak 4, zaal 7, ziekenhuis Onderwerp: geen aangetekend postpakket ontvangen.

Briefkaart van Mozes Tokkie aan B. Lakrooy vanuit kamp Westerbork

Van: Blumenthal-Wertheim, G. Aan: Wemmenhoven, Fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-01-18 (poststempel) Onderwerp: omstandigheden; ouders al doorgestuurd; sturen van pakketten

Van: Blumenthal-Wertheim, G. Aan: Wemmenhoven, Fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-01-18 (poststempel) Onderwerp: omstandigheden; ouders al doorgestuurd; sturen van pakketten

Briefkaart van G. Blumenthal-Wertheim aan fam. Wemmenhoven vanuit kamp Westerbork

Van: Aussen, Herta&nbsp; Aan: Netty&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1942-11-15&nbsp; Onderwerp: Omstandigheden, werken, voedsel.&nbsp;Haar moeder ligt nog in het ziekenhuis in Zwolle. Herta slaapt driehoog (erg klauteren). Ze werkt in de landbouw: voor 8 uur werkappèl en vervolgens aardappelrooien, suikerbieten, knollen en rapen oogsten. Haar vader werkt in de smederij en haar zus Annie als enige vrouw in de technische dienst, in het ketelhuis. Het eten is niet bijzonder en vooral te weinig. Verzoek om een pakket. &nbsp;

Van: Aussen, Herta&nbsp; Aan: Netty&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1942-11-15&nbsp; Onderwerp: Omstandigheden, werken, voedsel.&nbsp;Haar moeder ligt nog in het ziekenhuis in Zwolle. Herta slaapt driehoog (erg klauteren). Ze werkt in de landbouw: voor 8 uur werkappèl en vervolgens aardappelrooien, suikerbieten, knollen en rapen oogsten. Haar vader werkt in de smederij en haar zus Annie als enige vrouw in de technische dienst, in het ketelhuis. Het eten is niet bijzonder en vooral te weinig. Verzoek om een pakket. &nbsp;

Brief van Herta Aussen aan Netty vanuit kamp Westerbork

Van: Querido, Levie Aan: Saar (Hilversum-Querido)(dochter) Plaats: Westerbork, kamp, barak 55 Datum: 1943-02-05 Onderwerp: pakketje wasgoed; moet blijven wachten op zijn vrouw; omstandigheden goed; familieleden (gezin Lever) in het kamp…

Van: Querido, Levie Aan: Saar (Hilversum-Querido)(dochter) Plaats: Westerbork, kamp, barak 55 Datum: 1943-02-05 Onderwerp: pakketje wasgoed; moet blijven wachten op zijn vrouw; omstandigheden goed; familieleden (gezin Lever) in het kamp…

Brief van Levie Querido aan dochter Saar vanuit kamp Westerbork

Van: Aussen, Herta&nbsp; Aan: Renès, N.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-04-18&nbsp; Onderwerp: Herta doet aan handballen. Ze heeft met vijf jongens voor drie dagen bij een boer gewerkt. De jongens moesten aardappelen sorteren en zij moest voor de jongens koken en klusjes bij de boer doen. Ze heeft een vriendje in het kamp met wie ze wandelt.&nbsp; &nbsp;

Van: Aussen, Herta&nbsp; Aan: Renès, N.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-04-18&nbsp; Onderwerp: Herta doet aan handballen. Ze heeft met vijf jongens voor drie dagen bij een boer gewerkt. De jongens moesten aardappelen sorteren en zij moest voor de jongens koken en klusjes bij de boer doen. Ze heeft een vriendje in het kamp met wie ze wandelt.&nbsp; &nbsp;

Briefkaart van Herta Aussen aan Netty vanuit kamp Westerbork

Van: Aussen, Herta&nbsp; Aan: Renès, N.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-08-03&nbsp; Onderwerp: Werken; omstandigheden; pakketten. Herta werkt nu bij een boer op grote afstand van het kamp. Ze moet twee en een halfuur lopen, heen en weer &nbsp;

Van: Aussen, Herta&nbsp; Aan: Renès, N.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-08-03&nbsp; Onderwerp: Werken; omstandigheden; pakketten. Herta werkt nu bij een boer op grote afstand van het kamp. Ze moet twee en een halfuur lopen, heen en weer &nbsp;

Van: Aussen, Herta&nbsp; Aan: Renès, N.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-07-20&nbsp; Onderwerp: Werken; omstandigheden. Ze werkt met een aantal jongeren bij een boer. Ze moeten onder andere schoffelen en hooien. &nbsp;

Van: Aussen, Herta&nbsp; Aan: Renès, N.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-07-20&nbsp; Onderwerp: Werken; omstandigheden. Ze werkt met een aantal jongeren bij een boer. Ze moeten onder andere schoffelen en hooien. &nbsp;

Van: Barnstijn, M. (Sientje) Aan: Coelingh-Barnstijn, A.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-03-17&nbsp; Onderwerp: beschrijving situatie in kamp; drukte, schrijven, transporten en machtiging voor pensioen, geregeld van notaris Schaap van de Joodse Raad in kamp Westerbork, deel van dit pensioen nodig, de rest kan op het spaarbankboekje; zoon Gustaaf is niet in kamp Westerbork geregistreerd. mogelijk is hij nog in Holland of naar kamp Amersfoort gegaan; probeer nog spullen uit het huis te halen, foto's brieven…; zoek contact met Leo van Emden. Hij regelt pakketjes en geldzendingen voor zijn moeder in het kamp.

Van: Barnstijn, M. (Sientje) Aan: Coelingh-Barnstijn, A.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-03-17&nbsp; Onderwerp: beschrijving situatie in kamp; drukte, schrijven, transporten en machtiging voor pensioen, geregeld van notaris Schaap van de Joodse Raad in kamp Westerbork, deel van dit pensioen nodig, de rest kan op het spaarbankboekje; zoon Gustaaf is niet in kamp Westerbork geregistreerd. mogelijk is hij nog in Holland of naar kamp Amersfoort gegaan; probeer nog spullen uit het huis te halen, foto's brieven…; zoek contact met Leo van Emden. Hij regelt pakketjes en geldzendingen voor zijn moeder in het kamp.

Brief van Sientje Barnstijn-van den Berg aan haar dochter vanuit kamp Westerbork

Van: Zwaaf, Lena Aan: Blauw, Netty Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-05-17 Onderwerp: omstandigheden, mogelijk de volgende dag op transport

Van: Zwaaf, Lena Aan: Blauw, Netty Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-05-17 Onderwerp: omstandigheden, mogelijk de volgende dag op transport

Briefkaart van Lena Zwaaf aan Netty Blauw vanuit kamp Westerbork

Van: Aussen, Herta&nbsp; Aan: Renès, N.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-06-08&nbsp; Onderwerp: Verjaardagen; werken; boerderij; ziekenhuis; omstandigheden. Annie is uit het ziekenhuis ontslagen. Herta heeft met andere meisjes stallen schoongemaakt bij een boer.

Van: Aussen, Herta&nbsp; Aan: Renès, N.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-06-08&nbsp; Onderwerp: Verjaardagen; werken; boerderij; ziekenhuis; omstandigheden. Annie is uit het ziekenhuis ontslagen. Herta heeft met andere meisjes stallen schoongemaakt bij een boer.

Van: Aussen, Herta&nbsp; Aan: Renès, N.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-02-06&nbsp; Onderwerp: Werken; pakketten; kachels. Herta werkt nog steeds buiten. Op het moment trekt ze heide. Zij en Annie slapen beiden driehoog. Ze liggen naast elkaar. Er zijn twee kachels waarop ze om de beurt op koken. Vader werkt in de smederij. &nbsp;

Van: Aussen, Herta&nbsp; Aan: Renès, N.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-02-06&nbsp; Onderwerp: Werken; pakketten; kachels. Herta werkt nog steeds buiten. Op het moment trekt ze heide. Zij en Annie slapen beiden driehoog. Ze liggen naast elkaar. Er zijn twee kachels waarop ze om de beurt op koken. Vader werkt in de smederij. &nbsp;

Van: Aussen, Herta&nbsp; Aan: Renès, N.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-08-31&nbsp; Onderwerp: Werken; omstandigheden; tandpasta&nbsp;via de Joodse Raad van Deventer. Ze is aan het aardappel rooien. &nbsp;

Van: Aussen, Herta&nbsp; Aan: Renès, N.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-08-31&nbsp; Onderwerp: Werken; omstandigheden; tandpasta&nbsp;via de Joodse Raad van Deventer. Ze is aan het aardappel rooien. &nbsp;

Van: Blumenthal-Wertheim, G. Aan: Wemmenhoven, Fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-12-29 Onderwerp: sturen van levensmiddelen en kleding

Van: Blumenthal-Wertheim, G. Aan: Wemmenhoven, Fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-12-29 Onderwerp: sturen van levensmiddelen en kleding

MozesParijs

Mozes
Parijs