In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Molukse Woonoorden

Woonoord Ybenheer

Ausweis Van: Noach, Jacob David Geboren: 1919-04-08 Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-09-03 Ze verblijft voorlopig in het kamp. Vanavond moet ze om 8 uur in de Grote Zaal verschijnen.

Ausweis Van: Noach, Jacob David Geboren: 1919-04-08 Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-09-03 Ze verblijft voorlopig in het kamp. Vanavond moet ze om 8 uur in de Grote Zaal verschijnen.

Ausweiskarte van Jacob David Noach

Van: Feldman-Kan, Lotte Ruth (via Herman Kan) Aan: Feldman, T. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-05-19 Onderwerp: over haar status en een eventuele vrijlating, een complex proces; ze gelooft niet met Pinksteren thuis te zullen zijn; over Eef van Thijn en haar man Alfred en haar zieke man waren in Westerbork. (Ze zijn met het transport vertrokken). Ze waren flink…; Lotte deed alles binnen haar mogelijkheden voor hun; Ze hebben Palestina-papieren; Sieg Menco en zijn vrouw zijn ook hier…; mevrouw Waterman zou het fijn vinden als Tibor haar man bezoekt; over de man van Rita Menko; er gaat veel post verloren.

Van: Feldman-Kan, Lotte Ruth (via Herman Kan) Aan: Feldman, T. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-05-19 Onderwerp: over haar status en een eventuele vrijlating, een complex proces; ze gelooft niet met Pinksteren thuis te zullen zijn; over Eef van Thijn en haar man Alfred en haar zieke man waren in Westerbork. (Ze zijn met het transport vertrokken). Ze waren flink…; Lotte deed alles binnen haar mogelijkheden voor hun; Ze hebben Palestina-papieren; Sieg Menco en zijn vrouw zijn ook hier…; mevrouw Waterman zou het fijn vinden als Tibor haar man bezoekt; over de man van Rita Menko; er gaat veel post verloren.

Brief van Lotte Ruth Feldman-Kan (via Herman Kan) aan haar echtgenoot vanuit kamp Westerbork

Ausweiskarte Van: Noach-de Haan, Suzanna Geboren: 1925-07-13 Beroep: Diamantarbeider In Westerbork gekomen: 1943-10-21 Werkzaam bij: Fliegende Kolonne Met opmerking: Stammliste vorl. zurueckgestellt. Suzanna is na een korte onderbreking voor werkzaamheden in Amsterdam weer terug in kamp Westerbork

Ausweiskarte Van: Noach-de Haan, Suzanna Geboren: 1925-07-13 Beroep: Diamantarbeider In Westerbork gekomen: 1943-10-21 Werkzaam bij: Fliegende Kolonne Met opmerking: Stammliste vorl. zurueckgestellt. Suzanna is na een korte onderbreking voor werkzaamheden in Amsterdam weer terug in kamp Westerbork

Ausweiskarte van Suzanna Noach-de Haan

Ausweis Van: Noach-de Haan, Suzanna Geboren: 1925-07-13 Datum: 1944-09-03 Plaats: Westerbork, kamp Ze blijft voorlopig in het kamp. Vanavond om 8 uur moet ze in de Grote Zaal verschijnen.

Ausweis Van: Noach-de Haan, Suzanna Geboren: 1925-07-13 Datum: 1944-09-03 Plaats: Westerbork, kamp Ze blijft voorlopig in het kamp. Vanavond om 8 uur moet ze in de Grote Zaal verschijnen.

Arbeitskarte Van: Noach-de Haan, Suzanna Geboren: 1925-07-13 Gruppe DB. 2 Frauengruppe Horst Cohen (Fliegende Kolonne) Datum: 1944-07-05 Plaats: Westerbork, kamp

Arbeitskarte Van: Noach-de Haan, Suzanna Geboren: 1925-07-13 Gruppe DB. 2 Frauengruppe Horst Cohen (Fliegende Kolonne) Datum: 1944-07-05 Plaats: Westerbork, kamp

Arbeitskarte van Suzanna Noach-de Haan

Sonder-Ausweis Van: Noach-de Haan, Suzanna Geboren: 1925-07-13 Plaats: Westerbork, kamp Ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: Bauernhof,Kartoffelkeller Arbeiten zu verrichten.

Sonder-Ausweis Van: Noach-de Haan, Suzanna Geboren: 1925-07-13 Plaats: Westerbork, kamp Ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: Bauernhof,Kartoffelkeller Arbeiten zu verrichten.

Sonderausweis van Suzanna Noach-de Haan

Gebeurtenissen kamp Westerbork

Sterilisatie-actie kamp Westerbork

Sonder-Ausweis Wolff-de Haan, Edie, 19-9-18, B7 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 2). Gültig bis: nur in O.D. Begleitung.

Sonder-Ausweis Wolff-de Haan, Edie, 19-9-18, B7 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 2). Gültig bis: nur in O.D. Begleitung.

Sonderausweis van Edie Wolff-de Haan

Sonder-Ausweis&nbsp; Cohen-Wolff, Gisa, 6-7-10, B18 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: Bauernhof Arbeiten zu verrichten (DB 2).&nbsp; Gültig bis: Auf Weiteres

Sonder-Ausweis&nbsp; Cohen-Wolff, Gisa, 6-7-10, B18 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: Bauernhof Arbeiten zu verrichten (DB 2).&nbsp; Gültig bis: Auf Weiteres

Sonderausweis van Gisa Cohen-Wolff

Van: Feldman-Kan, Lotte Ruth (via B. Vos)) Aan: Feldman, T. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-05-20 Onderwerp: morgen niet bij je!; bidt dat ze spoedig bij elkaar zullen zijn; een gesprek met de oude heer, uitspraak over de liefde, hij hoopt dat Lotte spoedig naar huis kan om zijn vrouw te kunnen bezoeken; kaarten graag nummeren; over haar zaak, over ontslag (hoop); had je nog iets aan de beschrijving van de man die het verhoor af nam; Lotte heeft nu een echte verpleegstersjurk aan en werkt nog op haar vaders afdeling; herinneringen….

Van: Feldman-Kan, Lotte Ruth (via B. Vos)) Aan: Feldman, T. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-05-20 Onderwerp: morgen niet bij je!; bidt dat ze spoedig bij elkaar zullen zijn; een gesprek met de oude heer, uitspraak over de liefde, hij hoopt dat Lotte spoedig naar huis kan om zijn vrouw te kunnen bezoeken; kaarten graag nummeren; over haar zaak, over ontslag (hoop); had je nog iets aan de beschrijving van de man die het verhoor af nam; Lotte heeft nu een echte verpleegstersjurk aan en werkt nog op haar vaders afdeling; herinneringen….

LeonPampel

Leon
Pampel