We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Van: Dr. Ticho, Max Aan: Tauber-Büks, Helene Plaats: Wenen Datum: 1938-06-30 Onderwerp: Helene is werkzaam geweest als stenotypiste in het jaar 1938.

Van: Dr. Ticho, Max Aan: Tauber-Büks, Helene Plaats: Wenen Datum: 1938-06-30 Onderwerp: Helene is werkzaam geweest als stenotypiste in het jaar 1938.

Verklaring dat HeleneTauber-Büks als stenotypiste werkzaam is geweest voor Dr. Max Ticho in 1938

Verslag van Aad van As over ontvluchtingen, verzet, dillema's en pogingen tot ontvluchting en de adoptie van Fritsje (Gert Willinger) door Dr. Spanier.

Verslag van Aad van As over ontvluchtingen, verzet, dillema's en pogingen tot ontvluchting en de adoptie van Fritsje (Gert Willinger) door Dr. Spanier.

Verslag van Aad van As over ontvluchtingen, verzet, dillema's en pogingen tot ontvluchting

Van: Burgerlijke Stand Aan: wie het betreft Plaats: Utrecht&nbsp; Datum: 1943-04-12 Onderwerp: geboorte van de schoonmoeder van Leon Querido in verband met afstammingsonderzoek dat uiteindelijk zal leiden tot zijn vrijlating uit kamp Westerbork

Van: Burgerlijke Stand Aan: wie het betreft Plaats: Utrecht&nbsp; Datum: 1943-04-12 Onderwerp: geboorte van de schoonmoeder van Leon Querido in verband met afstammingsonderzoek dat uiteindelijk zal leiden tot zijn vrijlating uit kamp Westerbork

Uittreksel van het Bevolkingsregister betreffende de geboorte van C.J.M. Doesburg

Zoontje (Rinus) van de familie Buijvoets. Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1948 Te zien is de talud van de woning, het Japanse bruggetje en een deel van het interieur van de woning. De tuin is in de jaren 1942-1945 aangelegd door de Joodse kampgevangenen Cohn en Fuchs. &nbsp;

Zoontje (Rinus) van de familie Buijvoets. Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1948 Te zien is de talud van de woning, het Japanse bruggetje en een deel van het interieur van de woning. De tuin is in de jaren 1942-1945 aangelegd door de Joodse kampgevangenen Cohn en Fuchs. &nbsp;

Foto van Rinus Buijvoets in de tuin van de woning van de commandant van het Interneringskamp Westerbork

Reisvergunning Aan: Cohen, Jules Datum: 1944-06-27 Plaats: Westerbork, kamp Hem wordt toestemming verleend om van 28 juni tot 11 juli 1944 naar (buitencommando) Zeist te reizen.

Reisvergunning Aan: Cohen, Jules Datum: 1944-06-27 Plaats: Westerbork, kamp Hem wordt toestemming verleend om van 28 juni tot 11 juli 1944 naar (buitencommando) Zeist te reizen.

Reisvergunning van Jules Cohen

Breslauer, W.R. Portretfoto van baby Kamp Westerbork, 1943-1944 Er zijn verschillende baby's door Breslauer gefotografeerd.

Breslauer, W.R. Portretfoto van baby Kamp Westerbork, 1943-1944 Er zijn verschillende baby's door Breslauer gefotografeerd.

Portret van een baby in kamp Westerbork

Van: Politie Aan: Kortoef, Willem Datum: 1941-04-26 Plaats: Amsterdam Onderwerp: in beslagname Philips radio

Van: Politie Aan: Kortoef, Willem Datum: 1941-04-26 Plaats: Amsterdam Onderwerp: in beslagname Philips radio

Bewijs dat de radio van Willem Kortoef in beslag is genomen

Van: Lierens, A. Aan: Lierens, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-02-05 Onderwerp: dank voor een pakketje.

Van: Lierens, A. Aan: Lierens, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-02-05 Onderwerp: dank voor een pakketje.

Briefkaart van A. Lierens en Jansje aan H. Lierens vanuit kamp Westerbork

Lijst met daarop materialen die benodigd waren voor les in handvaardigheid in kamp Westerbork, alsmede een werkplan voor diverse klassen. Opgesteld door Wilhelm Bornstein, die van 1941-02-26 tot 1942-07-13 in kamp Westerbork verbleef. Hij werkte daar als leraar handvaardigheid in barak 5, zaal no. 1.

Lijst met daarop materialen die benodigd waren voor les in handvaardigheid in kamp Westerbork, alsmede een werkplan voor diverse klassen. Opgesteld door Wilhelm Bornstein, die van 1941-02-26 tot 1942-07-13 in kamp Westerbork verbleef. Hij werkte daar als leraar handvaardigheid in barak 5, zaal no. 1.

SamuelMendes Monteiro

Samuel
Mendes Monteiro