We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Van: Philips, Leo en Saar Aan: Philips, A.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-02-03&nbsp; Onderwerp: stuur geen pakjes meer want vader, moeder en de kinderen zijn op transport gegaan. Chelly, Simon en zijn moeder zijn ook doorgezonden.

Van: Philips, Leo en Saar Aan: Philips, A.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-02-03&nbsp; Onderwerp: stuur geen pakjes meer want vader, moeder en de kinderen zijn op transport gegaan. Chelly, Simon en zijn moeder zijn ook doorgezonden.

Briefkaart van van Leo en Saar Philips aan Arthur Philips vanuit kamp Westerbork

Uitgaande transporten kamp Westerbork

Transport 2 februari 1943 - Auschwitz

Van: Slier-Benjamins, B.&nbsp;(de brief is geschreven door Grietje Philips-Slier, barak 69) Aan: Philips, Arthur&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp, barak 3 Datum: 1943-02-05 (poststempel) Onderwerp: pakket ontvangen, difterie in barak 70, een quarantaine van 10 dagen. De schrijfster gaat proberen dat haar tante Duifje, die in deze barak zit mogelijk eruit kan komen om samen met haar moeder op transport te kunnen gaan. Anders gaat opoe alleen op transport. Er is ook een tante Dina, haar dochter Chelly met echtgenoot en nog andere bekenden. Zoon Arthur bevindt zich nog steeds in het Herstellingsoord Kareol in Aerdenhout (voor gewonde militairen uit de meidagen van 1940)

Van: Slier-Benjamins, B.&nbsp;(de brief is geschreven door Grietje Philips-Slier, barak 69) Aan: Philips, Arthur&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp, barak 3 Datum: 1943-02-05 (poststempel) Onderwerp: pakket ontvangen, difterie in barak 70, een quarantaine van 10 dagen. De schrijfster gaat proberen dat haar tante Duifje, die in deze barak zit mogelijk eruit kan komen om samen met haar moeder op transport te kunnen gaan. Anders gaat opoe alleen op transport. Er is ook een tante Dina, haar dochter Chelly met echtgenoot en nog andere bekenden. Zoon Arthur bevindt zich nog steeds in het Herstellingsoord Kareol in Aerdenhout (voor gewonde militairen uit de meidagen van 1940)

Briefkaart van de familie Philips aan zoon Arthur Philips vanuit kamp Westerbork

Van: Philips-Slier, G.&nbsp; Aan: Philips, A.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1942-11-26&nbsp; Onderwerp: omstandigheden, toesturen van rookwaren is niet toegestaan. De kinderen wandelen de hele dag. Eduard is ziek.

Van: Philips-Slier, G.&nbsp; Aan: Philips, A.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1942-11-26&nbsp; Onderwerp: omstandigheden, toesturen van rookwaren is niet toegestaan. De kinderen wandelen de hele dag. Eduard is ziek.

Briefkaart van G. Philips-Slier aan A. Slier vanuit kamp Westerbork

Van: Philips, Suze Aan: Rijst, van de, Ali Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-06-04 Onderwerp: omstandigheden, ziekten; nog steeds in kamp Westerbork, moeder heeft een middenoorontsteking en zus Jeanette ligt ook in het ziekenhuis met galproblemen en hoge koorts. Beppie is uit het ziekenhuis ontslagen.&nbsp;

Van: Philips, Suze Aan: Rijst, van de, Ali Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-06-04 Onderwerp: omstandigheden, ziekten; nog steeds in kamp Westerbork, moeder heeft een middenoorontsteking en zus Jeanette ligt ook in het ziekenhuis met galproblemen en hoge koorts. Beppie is uit het ziekenhuis ontslagen.&nbsp;

Briefkaart van Suze Philips aan Ali v.d. Rijst vanuit kamp Westerbork

Van: Philips, E.&nbsp; Aan: Philips, A.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum:&nbsp;1943-02-02 (poststempel) Onderwerp: pakketten ontvangen, kans om op transport te moeten gaan (als het zover is, stuurt Eduard een telegram), ontslag uit het ziekenhuis, er worden ook patiënten uit het ziekenhuis doorgestuurd. Tijdens zijn verblijf in het ziekenhuis heeft hij alleen zijn vrouw en kinderen op bezoek gehad. Familieleden en bekenden zijn reeds doorgestuurd. Schoontje zit in kamp Vught. Er zal vannacht een transport binnenkomen. Eduard zal zich niet verbazen als daar familieleden bij zullen zitten. Hij hoopt in kamp Westerbork te mogen blijven of anders naar kamp Vught te worden doorgestuurd

Van: Philips, E.&nbsp; Aan: Philips, A.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum:&nbsp;1943-02-02 (poststempel) Onderwerp: pakketten ontvangen, kans om op transport te moeten gaan (als het zover is, stuurt Eduard een telegram), ontslag uit het ziekenhuis, er worden ook patiënten uit het ziekenhuis doorgestuurd. Tijdens zijn verblijf in het ziekenhuis heeft hij alleen zijn vrouw en kinderen op bezoek gehad. Familieleden en bekenden zijn reeds doorgestuurd. Schoontje zit in kamp Vught. Er zal vannacht een transport binnenkomen. Eduard zal zich niet verbazen als daar familieleden bij zullen zitten. Hij hoopt in kamp Westerbork te mogen blijven of anders naar kamp Vught te worden doorgestuurd

Van: Philips, Suze Aan: Rijst, van de, Ali Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-04-08 Onderwerp: het gezin is naar kamp Westerbork gestuurd. Zusje Beppie heeft roodvonk, bang ervoor om doorgestuurd te worden. Broer Meijer is alleen naar Vught. &nbsp;

Van: Philips, Suze Aan: Rijst, van de, Ali Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-04-08 Onderwerp: het gezin is naar kamp Westerbork gestuurd. Zusje Beppie heeft roodvonk, bang ervoor om doorgestuurd te worden. Broer Meijer is alleen naar Vught. &nbsp;

Briefkaart van Suze Philips aan Ali van de Rijst vanuit kamp Westerbork

Van: Philips, Suze Aan: Rijst, van de, Ali Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-05-08 Onderwerp: omstandigheden, nog steeds op Nederlandse bodem, maar de vrees op transport te moeten naar Duitsland.

Van: Philips, Suze Aan: Rijst, van de, Ali Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-05-08 Onderwerp: omstandigheden, nog steeds op Nederlandse bodem, maar de vrees op transport te moeten naar Duitsland.

Van: Ondercommandant Aan: Commandant N.B.S. en Commandant. Detachement Kon. Marechaussee Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-06-27 Onderwerp: bewaking post Oost en post West, overname, betreden van het kamp in groepsverband zonder bewijs door de N.B.S.

Van: Ondercommandant Aan: Commandant N.B.S. en Commandant. Detachement Kon. Marechaussee Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-06-27 Onderwerp: bewaking post Oost en post West, overname, betreden van het kamp in groepsverband zonder bewijs door de N.B.S.

Mededeling van de ondercommandant over bewaking en toegang van het kamp voor de Binnenlandse Strijdkrachten

Briefkaart Van: Kwieser-Cohen, M. Aan: Jong, de, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-11-17 Onderwerp: Mirjam vindt het jammer dat ze zo weinig post ontvangt. Wel is ze dankbaar voor de pakjes van mevr. Buiten. Ze zijn allen gezond en aan het werk.&nbsp;

Briefkaart Van: Kwieser-Cohen, M. Aan: Jong, de, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-11-17 Onderwerp: Mirjam vindt het jammer dat ze zo weinig post ontvangt. Wel is ze dankbaar voor de pakjes van mevr. Buiten. Ze zijn allen gezond en aan het werk.&nbsp;

Briefkaart van M. Kwieser-Cohen aan H. de Jong vanuit kamp Westerbork

Briefkaart Van: Kwieser-Cohen, M. Aan: Jong, de, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-11-03 Onderwerp: Mirjam vraagt om een pakje met warm wollen vest en een lange broek. Ze is nog aan het werk in het weeshuis.&nbsp;

Briefkaart Van: Kwieser-Cohen, M. Aan: Jong, de, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-11-03 Onderwerp: Mirjam vraagt om een pakje met warm wollen vest en een lange broek. Ze is nog aan het werk in het weeshuis.&nbsp;

Briefkaart Van: Kwieser, H Aan: Jong, de, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-09-29 Onderwerp: pakket ontvangen, hartelijk dank

Briefkaart Van: Kwieser, H Aan: Jong, de, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-09-29 Onderwerp: pakket ontvangen, hartelijk dank

Briefkaart van H. Kwieser aan H. de Jong vanuit kamp Westerbork

Briefkaart Van: Kwieser, Henri Aan: Jong, de, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-07-07&nbsp; Onderwerp: Henri went al aardig aan de omstandigheden in het kamp. Stella komt iedere dag bij hem langs. Ze eten goed, alleen ontbreekt het aan iets hartigs. Hij heeft een concert bijgewoond waarvoor hij een vergunning kreeg om later thuis te komen.

Briefkaart Van: Kwieser, Henri Aan: Jong, de, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-07-07&nbsp; Onderwerp: Henri went al aardig aan de omstandigheden in het kamp. Stella komt iedere dag bij hem langs. Ze eten goed, alleen ontbreekt het aan iets hartigs. Hij heeft een concert bijgewoond waarvoor hij een vergunning kreeg om later thuis te komen.

Briefkaart Van: Kwieser, M. Aan: Jong, de, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-10-29 Onderwerp: de schrijfster is blij met de pakjes. Ze vraagt om waspoeder, zeep, shampoo, bleekpoeder, olijven, azijn, essence en remoulade. Voorlopig geen jam want dat is voldoende beschikbaar. Ze maken het verder goed, alleen heeft Mirjam last van blaren in haar mond. Geen pakjes meer naar barak 41.

Briefkaart Van: Kwieser, M. Aan: Jong, de, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-10-29 Onderwerp: de schrijfster is blij met de pakjes. Ze vraagt om waspoeder, zeep, shampoo, bleekpoeder, olijven, azijn, essence en remoulade. Voorlopig geen jam want dat is voldoende beschikbaar. Ze maken het verder goed, alleen heeft Mirjam last van blaren in haar mond. Geen pakjes meer naar barak 41.

HedwigLievendag-Weinberg

Hedwig
Lievendag-Weinberg