We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Van: Heymans van Amstel, E.B. en Theo Aan: de Jong van Lier, C. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-06-25 Onderwerp: Theo is aan de deur geweest, niemand thuis. Kon naar Amsterdam omdat er een wagen met hout naar Amsterdam ging vanuit het kamp en ik moest mee om deze te lossen.

Van: Heymans van Amstel, E.B. en Theo Aan: de Jong van Lier, C. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-06-25 Onderwerp: Theo is aan de deur geweest, niemand thuis. Kon naar Amsterdam omdat er een wagen met hout naar Amsterdam ging vanuit het kamp en ik moest mee om deze te lossen.

Brief van E.B. Heijmans van Amstel aan C. de Jong van Lier vanuit kamp Westerbork

Van: Comité voor Joodse vluchtelingen&nbsp; Aan: Minister Binnenlandse Zaken&nbsp; Plaats: Amsterdam&nbsp; Datum: 1939-03-23&nbsp; Onderwerp: protest Joods Comité tegen locatie keuze Centraal Vluchtelingenkamp in Drenthe.

Van: Comité voor Joodse vluchtelingen&nbsp; Aan: Minister Binnenlandse Zaken&nbsp; Plaats: Amsterdam&nbsp; Datum: 1939-03-23&nbsp; Onderwerp: protest Joods Comité tegen locatie keuze Centraal Vluchtelingenkamp in Drenthe.

Telegram van het Comité voor Joodse vluchtelingen aan het Ministerie van Binnenlandse Zaken

Gebeurtenissen en groepen buiten kamp Westerbork

Arbeidsinzet

Kampleven Westerbork

Stemming kamp Westerbork

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-05-19 Onderwerp: aantal personen in een wagon.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-05-19 Onderwerp: aantal personen in een wagon.

Foto van een still uit de Westerborkfilm

Beroepsgroepen in kamp Westerbork

Artsen kamp Westerbork

Gemengd-gehuwde Joden

Joods leven na de Tweede Wereldoorlog

Oorlogsweeskinderen

Oorlogsgetroffenen

Monumenten buiten kamp Westerbork

Terugkeer en opvang

Verwerking oorlogsleed

Tweede generatie

Derde generatie

Kunstroof

Opsporing vermiste personen

Rechtsherstel

Naoorlogs antisemitisme

In bewaring gegeven bezittingen

Gebeurtenissen kamp Westerbork

Ontvluchtingen kamp Westerbork

Distributie

Van: van Bergen-Nora Aan: Chaja Plaats: Amsterdam Datum: 1946-08-13 Onderwerp: kort brief; gisteren de wekelijks brief verstuurd met vier antwoordcoupons; als Chaja thuis was geweest, dan had ze de volgende dag weer naar school moeten gaan; is Engeland een mooi land?….&nbsp;

Van: van Bergen-Nora Aan: Chaja Plaats: Amsterdam Datum: 1946-08-13 Onderwerp: kort brief; gisteren de wekelijks brief verstuurd met vier antwoordcoupons; als Chaja thuis was geweest, dan had ze de volgende dag weer naar school moeten gaan; is Engeland een mooi land?….&nbsp;

Brief van Nora van Bergen-Diamant aan Chaja

Kampregelementen kamp Westerbork

Kampbevelen kamp Westerbork

Lagerbefehlen

Plaatsen in kamp Westerbork

Barak 67

Sinterklaasfeest met de familie Mendels uit Groningen, familie Wiltjer uit Assen en de familie Poelgeest uit Haarlem. Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork, 1939-1940.&nbsp;

Sinterklaasfeest met de familie Mendels uit Groningen, familie Wiltjer uit Assen en de familie Poelgeest uit Haarlem. Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork, 1939-1940.&nbsp;

Julius AugustusLewin

Julius Augustus
Lewin