We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Specifieke groepen kampbewoners

Gemengd gehuwde Joden kamp Westerbork

1943

April 1943

Naziconcentratiekampen

Theresienstadt

Religieus leven kamp Westerbork

Synagogebezoek kamp Westerbork

Plaatsen in kamp Westerbork

Barak 103

Kommandanturbefehl No. 31 Datum: 1944-01-06&nbsp; Nieuwjaarstoespraak Erich Naumann

Kommandanturbefehl No. 31 Datum: 1944-01-06&nbsp; Nieuwjaarstoespraak Erich Naumann

Kommandanturbefehl No. 31

Werkplaatsen kamp Westerbork

Timmerwerkplaats

Kamporganisatie kamp Westerbork

Arbeidsverdeling kamp Westerbork

Gezondheidszorg kamp Westerbork

Patiënten kamp Westerbork

Joodse werkkampen

Joods werkkamp Schaarshoek

Juni 1943

Breslauer, W.R. Werken in de moestuin.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943.&nbsp; Op voorgrond een man met hoed tussen de planten (tabak) van de moestuin.

Breslauer, W.R. Werken in de moestuin.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943.&nbsp; Op voorgrond een man met hoed tussen de planten (tabak) van de moestuin.

Werken in de moestuin van het kamp

Kamp Vught

Januari 1943

Vrijstellingen van deportatie vanuit kamp Westerbork

Gedoopte Joden vrijstelling kamp Westerbork

1944

Mei 1944

Grote woonbarakken kamp Westerbork

Barak 85

Van: Zomerplaag, Morris Aan: lieve Ali en kinderen en familie Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-01 Onderwerp: voorspoedig nieuwjaar toegewenst; vraag om scheermesjes Op Lager Westerbork briefpapier

Van: Zomerplaag, Morris Aan: lieve Ali en kinderen en familie Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-01 Onderwerp: voorspoedig nieuwjaar toegewenst; vraag om scheermesjes Op Lager Westerbork briefpapier

Brief van Morris Zomerplaag aan familie vanuit kamp Westerbork

Joods werkkamp Gijsselte

Juli 1943

Post kamp Westerbork

Pakketpost kamp Westerbork

Voedselpakketten kamp Westerbork

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 259 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Visser, Jacob geb. 18-02-51 overleden te Westerbork op 05-05-1943 op: 07-05-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 259 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Visser, Jacob geb. 18-02-51 overleden te Westerbork op 05-05-1943 op: 07-05-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Jacob Visser

Omstanders kamp Westerbork

Staatsbosbeheer

Calendarium kamp Westerbork

1939

December 1939

November 1939

Oktober 1939

September 1939

Augustus 1939

Juli 1939

Juni 1939

Mei 1939

April 1939

Maart 1939

Februari 1939

Januari 1939

Ziekenhuisbarakken

Pedicure

Orthopedische instrumentenmakerij

Medisch laboratorium

Tandarts

Polikiniek

Kinderafdeling

Apotheek

Diëtiek

Werken.&nbsp; Werken in het Joodse werkkamp Vledder.&nbsp; Datum: 1942&nbsp; Groepje van zeven mannen bezig met het graven van een sloot, geheel links Sallie van Brakel.&nbsp;

Werken.&nbsp; Werken in het Joodse werkkamp Vledder.&nbsp; Datum: 1942&nbsp; Groepje van zeven mannen bezig met het graven van een sloot, geheel links Sallie van Brakel.&nbsp;

Dwangarbeiders uit het Joodse werkkamp Vledder graven een sloot

Van: Mouw, Saar Aan:&nbsp;Wieger Plaats: Amsterdam Datum:&nbsp;1939-09-17 Onderwerp: Wieger is van plan naar Amsterdam te komen; hij kan bij Saar in huis slapen; ze moet alleen op de zondagmorgen werken…; haar zus wil die ochtend wel met hem gaan tippelen in de stad; en dan komen ze Saar van haar kantoor ophalen; over dat ze dacht een brief van Wieger te krijgen en naar beneden liep; haar familie is benieuwd naar Wieger; beide zwagers zijn op het moment thuis, omdat ze bij de voormobilisatie aanwezig waren; Rusland is Polen binnengerukt; over hoe het verder zal verlopen; er zijn weinig advertenties, voorlopig is er nog genoeg werk…

Van: Mouw, Saar Aan:&nbsp;Wieger Plaats: Amsterdam Datum:&nbsp;1939-09-17 Onderwerp: Wieger is van plan naar Amsterdam te komen; hij kan bij Saar in huis slapen; ze moet alleen op de zondagmorgen werken…; haar zus wil die ochtend wel met hem gaan tippelen in de stad; en dan komen ze Saar van haar kantoor ophalen; over dat ze dacht een brief van Wieger te krijgen en naar beneden liep; haar familie is benieuwd naar Wieger; beide zwagers zijn op het moment thuis, omdat ze bij de voormobilisatie aanwezig waren; Rusland is Polen binnengerukt; over hoe het verder zal verlopen; er zijn weinig advertenties, voorlopig is er nog genoeg werk…

Brief van Saar Mouw aan Wieger vanuit Amsterdam

Werken.&nbsp; Werken in het Joodse werkkamp Schaarshoek Datum: 1942.&nbsp; Groepje van zeven mannen bezig met het graven van een sloot, vooraan is Sallie van Brakel.

Werken.&nbsp; Werken in het Joodse werkkamp Schaarshoek Datum: 1942.&nbsp; Groepje van zeven mannen bezig met het graven van een sloot, vooraan is Sallie van Brakel.

SamuelLelijveld

Samuel
Lelijveld