We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Mededeling Van: Ministerie van Justitie, Commissie tot het doen van aangifte van overlijden van vermisten Plaats: Haarlem Datum: 1950-06-22 Onderwerp: overlijden van A.B. de Vries op 15-12-1942 te Auschwitz.

Mededeling Van: Ministerie van Justitie, Commissie tot het doen van aangifte van overlijden van vermisten Plaats: Haarlem Datum: 1950-06-22 Onderwerp: overlijden van A.B. de Vries op 15-12-1942 te Auschwitz.

Mededeling van het Ministerie van Justitie aan J.W. Adelaar tot het doen van aangifte van overlijden

Van: Boezeman, dr. Aan: Spier, Liebmann Plaats: Westerbork, Centraal Vluchtelingenkamp Datum: 1941-11-27 Onderwerp: recept voor een buikgordel, aan te schaffen bij Beck in Assen

Van: Boezeman, dr. Aan: Spier, Liebmann Plaats: Westerbork, Centraal Vluchtelingenkamp Datum: 1941-11-27 Onderwerp: recept voor een buikgordel, aan te schaffen bij Beck in Assen

Recept van Dr. Boezeman voor een buikgordel

Uitgaande transporten kamp Westerbork

Transport 15 februari 1944 - Bergen-Belsen

Van: Bundesstaat Oostenrijk&nbsp; Aan: Tauber, Fritz Plaats: Wenen Datum: 1936-03-12 Onderwerp: persoonsbewijs

Van: Bundesstaat Oostenrijk&nbsp; Aan: Tauber, Fritz Plaats: Wenen Datum: 1936-03-12 Onderwerp: persoonsbewijs

Persoonsbewijs van Fritz Tauber

Aan: Engel J. Van: Plekker, S, burgemeester Plaats: Haarlem Datum: 1943-02-09 Onderwerp: het gezin Engel wordt opgedragen de gemeente Haarlem voor 15 februari te verlaten…

Aan: Engel J. Van: Plekker, S, burgemeester Plaats: Haarlem Datum: 1943-02-09 Onderwerp: het gezin Engel wordt opgedragen de gemeente Haarlem voor 15 februari te verlaten…

Brief van de gemeente Haarlem aan het echtpaar Engel-de Vries in verband met gedwongen verhuizing

Mededeling Mededeling van de ambtenaar van de burgerlijke stand in de gemeente Haarlem Datum: 1950-07-10 Onderwerp: er is op 22 juni schriftelijk aangifte gedaan van het overlijden van A.B. de Vries, overleden 15-12-1942 te Auschwitz. Op 23 september 1950 zal een overlijdensakte worden opgemaakt.

Mededeling Mededeling van de ambtenaar van de burgerlijke stand in de gemeente Haarlem Datum: 1950-07-10 Onderwerp: er is op 22 juni schriftelijk aangifte gedaan van het overlijden van A.B. de Vries, overleden 15-12-1942 te Auschwitz. Op 23 september 1950 zal een overlijdensakte worden opgemaakt.

Mededeling van de ambtenaar van de Burgerlijke stand Haarlem aan J.W. Adelaar

Van: Gans, Eppo Aan: zijn ouders&nbsp; Plaats: Vught, kamp Datum: 1944-08-20 Onderwerp:&nbsp;als ze de brief ontvangen, zal hij waarschijnlijk vertrokken zijn. Hij vermoed naar kamp Westerbork; verschillende personen van Joodse bloede zijn hem voorgegaan. Tot nu toe wist hij aan de dans te ontspringen. Hij is de enige die is achtergebleven. Vandaag zijn de laatste vier weggegaan; hij heeft al een keer op de lijst gestaan, maar werd gesperd door &nbsp;de SD. Hij adviseert zijn moeder de komende weken te gaan onderduiken. Hij zal zich niet naar Polen laten brengen en proberen te ontsnappen uit kamp Westerbork. De eerste vlucht locatie na Westerbork, zal Vredeveld in Beilen zijn. Alvast geld via hans naar Beilen sturen. Zijn ouders mogen dat zelf niet doen; hij zal via hans het verloop van zijn ontsnapping laten weten…. (Eppo zal niet naar Westerbork worden doorgestuurd, maar naar Sachsenhausen)

Van: Gans, Eppo Aan: zijn ouders&nbsp; Plaats: Vught, kamp Datum: 1944-08-20 Onderwerp:&nbsp;als ze de brief ontvangen, zal hij waarschijnlijk vertrokken zijn. Hij vermoed naar kamp Westerbork; verschillende personen van Joodse bloede zijn hem voorgegaan. Tot nu toe wist hij aan de dans te ontspringen. Hij is de enige die is achtergebleven. Vandaag zijn de laatste vier weggegaan; hij heeft al een keer op de lijst gestaan, maar werd gesperd door &nbsp;de SD. Hij adviseert zijn moeder de komende weken te gaan onderduiken. Hij zal zich niet naar Polen laten brengen en proberen te ontsnappen uit kamp Westerbork. De eerste vlucht locatie na Westerbork, zal Vredeveld in Beilen zijn. Alvast geld via hans naar Beilen sturen. Zijn ouders mogen dat zelf niet doen; hij zal via hans het verloop van zijn ontsnapping laten weten…. (Eppo zal niet naar Westerbork worden doorgestuurd, maar naar Sachsenhausen)

Brief van Eppo Gans aan zijn ouders, broers en zusters vanuit kamp Vught

De Westerborker Nieuws uit Kamp Westerbork 1945-04-18 No. 2&nbsp; Inhoud: Reorganisatie kampleiding en organisatie, zes Afdelingen (Barnes, Montezinos, Vles, Cohen, David, Cohen, Zielke, Witsen, Cohen, Pisk, Spanier, Dresden, Wachsmann, Meents, de Jong, Schiff en Speijer; Herdenkings- bijeenkomst, v.d. Hak, viool; Bridgetournier (Mouw en Barend); gevraagd tolken; Engelsche lectuur inleveren voor in het kamp gelegerde militairen; Oorlogsoverzicht; Kledingmagazijn; radio-uitzending.

De Westerborker Nieuws uit Kamp Westerbork 1945-04-18 No. 2&nbsp; Inhoud: Reorganisatie kampleiding en organisatie, zes Afdelingen (Barnes, Montezinos, Vles, Cohen, David, Cohen, Zielke, Witsen, Cohen, Pisk, Spanier, Dresden, Wachsmann, Meents, de Jong, Schiff en Speijer; Herdenkings- bijeenkomst, v.d. Hak, viool; Bridgetournier (Mouw en Barend); gevraagd tolken; Engelsche lectuur inleveren voor in het kamp gelegerde militairen; Oorlogsoverzicht; Kledingmagazijn; radio-uitzending.

De Westerborker nummer 2 van 18 april 1945

Van: Barend, Margaretha&nbsp; Aan: Barend, L.&nbsp; Plaats: Kamp Vught&nbsp; Datum: 1943-05-15&nbsp; Onderwerp: Over ontvangen brief; de gesteldheid van anderen; een ontvangen pakketje, een ontvangen postwissel, waar sla en radijs voor kopen. Ze heeft ook behoefte aan zomerjurken…

Van: Barend, Margaretha&nbsp; Aan: Barend, L.&nbsp; Plaats: Kamp Vught&nbsp; Datum: 1943-05-15&nbsp; Onderwerp: Over ontvangen brief; de gesteldheid van anderen; een ontvangen pakketje, een ontvangen postwissel, waar sla en radijs voor kopen. Ze heeft ook behoefte aan zomerjurken…

Brief van Margaretha Barend aan L. Barend vanuit kamp Vught

Namenlijsten Betreft namen van personen die dienst hadden in de registratiebarak. Met nummering en indeling van tafels

Namenlijsten Betreft namen van personen die dienst hadden in de registratiebarak. Met nummering en indeling van tafels

MathildeKoster

Mathilde
Koster