We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Van: Kruijer, Levie Aan: Fam. A. Calligaro Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-02-10 Onderwerp: aankomst in het kamp, sturen van een scheerapparaat en levensmiddelen

Van: Kruijer, Levie Aan: Fam. A. Calligaro Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-02-10 Onderwerp: aankomst in het kamp, sturen van een scheerapparaat en levensmiddelen

Briefkaart van Levie Kruijer aan A. Calligaro vanuit kamp Westerbork

Van: Coeverden, L., van (Eleazarus Leo Nathanaël, 1911) Aan: Belterman, J. Datum: 1943-04-22 Plaats: Westerbork, kamp, barak 71 Onderwerp: kleine schat (Julia Louise Elisabeth, 1942) is uit het ziekenhuis ontslagen en weer in de barak, brief bij een pakketje mag niet, een briefkaart uit Vught gehad.

Van: Coeverden, L., van (Eleazarus Leo Nathanaël, 1911) Aan: Belterman, J. Datum: 1943-04-22 Plaats: Westerbork, kamp, barak 71 Onderwerp: kleine schat (Julia Louise Elisabeth, 1942) is uit het ziekenhuis ontslagen en weer in de barak, brief bij een pakketje mag niet, een briefkaart uit Vught gehad.

Briefkaart van L. van Coeverden aan J. Belterman vanuit kamp Westerbork

Lijst met kinderen van 1 tot 4 jaar en kinderen van 5 jaar. Plaats: kamp Westerbork Datum: 1944 Mogelijk gaat het om peuters, die door S. Boas-Prins zijn verzorgt in de crèche, barak 96.

Lijst met kinderen van 1 tot 4 jaar en kinderen van 5 jaar. Plaats: kamp Westerbork Datum: 1944 Mogelijk gaat het om peuters, die door S. Boas-Prins zijn verzorgt in de crèche, barak 96.

Lijst met namen van peuters en kinderen in kamp Westerbork

Brief Van: Ina Aan: Jong-Cohen, de, Estella Plaats: Amsterdam Datum: 1943-05-23 Onderwerp: Ina schrijft dat Henk zich gisteren bij de Joodse Raad heeft moeten melden met zijn papieren wat volgens haar een bewijs is dat ze met Stella's geval bezig zijn. Manuel en Gretha moeten morgen ook naar Westerbork. Met enveloppe

Brief Van: Ina Aan: Jong-Cohen, de, Estella Plaats: Amsterdam Datum: 1943-05-23 Onderwerp: Ina schrijft dat Henk zich gisteren bij de Joodse Raad heeft moeten melden met zijn papieren wat volgens haar een bewijs is dat ze met Stella's geval bezig zijn. Manuel en Gretha moeten morgen ook naar Westerbork. Met enveloppe

Brief van Ina aan Estella de Jong-Cohen vanuit Amsterdam

Van: Annie&nbsp; Aan: Rudie Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-08-22&nbsp; Onderwerp: Omstandigheden in het kamp en vragen over hoe het gaat in Amstelveen (gezin en kwekerij). Met Annie en haar ouders gaat het nog steeds goed. Loes is haar crisis bovenop gekomen.

Van: Annie&nbsp; Aan: Rudie Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-08-22&nbsp; Onderwerp: Omstandigheden in het kamp en vragen over hoe het gaat in Amstelveen (gezin en kwekerij). Met Annie en haar ouders gaat het nog steeds goed. Loes is haar crisis bovenop gekomen.

Brief van Annie aan Rudi vanuit kamp Westerbork

Van:&nbsp;L. (Loeb, Leo) Aan: Waarde luitjes Plaats: Westerbork, kamp Datum:&nbsp;1944 Onderwerp:&nbsp;L. is dankbaar voor de lectuur die hij heeft ontvangen. Het doet hem goed om weer een woordraadsel uit de krant op te kunnen lossen. L. heeft last van een kwaaltje en hoopt er zonder operatie af te komen, maar zal zich hieraan onderwerpen als het nodig mocht blijken.&nbsp;

Van:&nbsp;L. (Loeb, Leo) Aan: Waarde luitjes Plaats: Westerbork, kamp Datum:&nbsp;1944 Onderwerp:&nbsp;L. is dankbaar voor de lectuur die hij heeft ontvangen. Het doet hem goed om weer een woordraadsel uit de krant op te kunnen lossen. L. heeft last van een kwaaltje en hoopt er zonder operatie af te komen, maar zal zich hieraan onderwerpen als het nodig mocht blijken.&nbsp;

Brief van Leo Loeb aan waarde luitjes vanuit kamp Westerbork

Van: L.&nbsp;(Loeb, Leo) Aan: Lief vijftal Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp:&nbsp;L. is dankbaar voor de betoonde goede zorgen. Hij houdt de moed erin en hoopt de personen aan wie de brief gericht is spoedig weer te zien. L. komt met drie collega's in een kamertje te zitten binnen zijn barak. Hij en Meta zijn blij met deze nieuwe accommodatie. Nu de kou afneemt krijgen ze meer hoop voor de toekomst. Na zijn tweede verblijf in het ziekenhuis probeert hij wat aan te sterken.

Van: L.&nbsp;(Loeb, Leo) Aan: Lief vijftal Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp:&nbsp;L. is dankbaar voor de betoonde goede zorgen. Hij houdt de moed erin en hoopt de personen aan wie de brief gericht is spoedig weer te zien. L. komt met drie collega's in een kamertje te zitten binnen zijn barak. Hij en Meta zijn blij met deze nieuwe accommodatie. Nu de kou afneemt krijgen ze meer hoop voor de toekomst. Na zijn tweede verblijf in het ziekenhuis probeert hij wat aan te sterken.

Brief van Leo Loeb aan lieve vijftal vanuit kamp Westerbork

Van: Betsie Baruch-de Levie.&nbsp; Aan: Topper, Fam.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1942-10-12&nbsp; Onderwerp: omstandigheden: bijvoorbeeld een transportnacht. Ze leven in een hel en ze worden vies en verkommeren, met 14.000 anderen in het kamp. Ze waren overvallen door het plotselinge vertrek naar kamp Westerbork. Ze hebben veel spullen moeten achterlaten; uitgaande transporten met 1700 personen; pakketten; beschrijving situatie; vraag met spoed om schoenen en kleding en andere zaken in verband met mogelijk vertrek aanstaande vrijdag (16 oktober).

Van: Betsie Baruch-de Levie.&nbsp; Aan: Topper, Fam.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1942-10-12&nbsp; Onderwerp: omstandigheden: bijvoorbeeld een transportnacht. Ze leven in een hel en ze worden vies en verkommeren, met 14.000 anderen in het kamp. Ze waren overvallen door het plotselinge vertrek naar kamp Westerbork. Ze hebben veel spullen moeten achterlaten; uitgaande transporten met 1700 personen; pakketten; beschrijving situatie; vraag met spoed om schoenen en kleding en andere zaken in verband met mogelijk vertrek aanstaande vrijdag (16 oktober).

Brief van Betsie Baruch aan de familie Topper vanuit kamp Westerbork

Bewijs van crematie Datum: 10-07-1943 Nr. 422 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Brilleman, Kitty geb. - oud 8 tot 10 maanden overleden te Westerbork op 06-07-1943 op 07-07-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 10-07-1943 Nr. 422 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Brilleman, Kitty geb. - oud 8 tot 10 maanden overleden te Westerbork op 06-07-1943 op 07-07-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Kitty Brilleman

Van:&nbsp;Viool, Josua Aan: Engel (dochter) en kinderen&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum:&nbsp;1942-10 Onderwerp: transport en beschrijving situatie, goede stemming in het kamp; behoefte aan pakketten. Brieven moeten vanuit het kamp illegaal worden verstuurd. Hij kan even niet aan zijn andere dochter Eva schrijven.

Van:&nbsp;Viool, Josua Aan: Engel (dochter) en kinderen&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum:&nbsp;1942-10 Onderwerp: transport en beschrijving situatie, goede stemming in het kamp; behoefte aan pakketten. Brieven moeten vanuit het kamp illegaal worden verstuurd. Hij kan even niet aan zijn andere dochter Eva schrijven.

PhilippusKosman

Philippus
Kosman