We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Bewijs van aanmelding voor opneming in het bevolkingsregister van 's-Gravenhage. Aantekening dat haar Distributie Stamkaart (DSK) in kamp Westerbork is ingenomen. Betreft: Snoek, Hermine Datum: 1945-06-20

Bewijs van aanmelding voor opneming in het bevolkingsregister van 's-Gravenhage. Aantekening dat haar Distributie Stamkaart (DSK) in kamp Westerbork is ingenomen. Betreft: Snoek, Hermine Datum: 1945-06-20

Bewijs van opneming in het bevolkingsregister van Hermine Snoek

Allied Expeditiionary Force D.P. Index Card Van: Hedeman, Judith Hetty Reg.nr. F 01165010

Allied Expeditiionary Force D.P. Index Card Van: Hedeman, Judith Hetty Reg.nr. F 01165010

D.P. Index Card van Judith Hetty Hedeman

Bewijs van inschrijving Van: Erven H. Snoek Betreft inschrijving bij de Schade Enquete Commissie

Bewijs van inschrijving Van: Erven H. Snoek Betreft inschrijving bij de Schade Enquete Commissie

Bewijs van inschrijving bij de Schade-enquête Commissie door Erven H. Snoek

Fluchtlingsausweis Van: Hedeman, Judith Geboren: 1931-04-20 Den Haag Met pasfoto Betreft een vluchtelingpaspoort, afgegeven in Bern (Zwitserland) op 1945-07-04 en geldig tot 1946-07-04

Fluchtlingsausweis Van: Hedeman, Judith Geboren: 1931-04-20 Den Haag Met pasfoto Betreft een vluchtelingpaspoort, afgegeven in Bern (Zwitserland) op 1945-07-04 en geldig tot 1946-07-04

Vluchtelingpaspoort van Judith Hedeman

Identiteitskaart Van: Hedeman, Judith Hetty Geboren: 1931-08-20 Den Haag Afgegeven te Bern (Zwitserland) op 1945-08-03 Betreft een identiteitskaart van het Gezantschap der Nederlanders in Zwitserland

Identiteitskaart Van: Hedeman, Judith Hetty Geboren: 1931-08-20 Den Haag Afgegeven te Bern (Zwitserland) op 1945-08-03 Betreft een identiteitskaart van het Gezantschap der Nederlanders in Zwitserland

Identiteitskaart van Judith Hetty Hedeman

Van: de Schade-Enquête-Commissie Aan: van Dam, Joseph Plaats: Amsterdam Datum: onbekend Onderwerp: opgave bij de Schade-Enquête-Commissie.

Van: de Schade-Enquête-Commissie Aan: van Dam, Joseph Plaats: Amsterdam Datum: onbekend Onderwerp: opgave bij de Schade-Enquête-Commissie.

Bewijs van de Schade-Enquête-Commissie dat de opgave is ingeschreven

Vrijstellingen van deportatie vanuit kamp Westerbork

Vrijstelling door ziekte kamp Westerbork

Van: Boer, de, Y. Aan: Plaats: Groningen Datum: 1942-10-01 Onderwerp: Organisatie kamp Westerbork, opmerkingen over. Gaat met name over de bewaking door de marechaussee; takenpakket, verantwoordelijkheden; de aanleg van de spoorbaan naar het kamp.

Van: Boer, de, Y. Aan: Plaats: Groningen Datum: 1942-10-01 Onderwerp: Organisatie kamp Westerbork, opmerkingen over. Gaat met name over de bewaking door de marechaussee; takenpakket, verantwoordelijkheden; de aanleg van de spoorbaan naar het kamp.

Brief van Y. de Boer over de rol van de marechaussee in kamp Westerbork

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: kampgevangenen aan het werk in de kousenweverij van het kamp.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: kampgevangenen aan het werk in de kousenweverij van het kamp.

Foto van een still uit de Westerborkfilm

Bewijs van opneming Van: Hedeman, Judith Hetty Afgegeven: 1945-08-28 Betreft een bewijs van inschrijving in het Bevolkingsregister der Gemeente 's-Gravenhage

Bewijs van opneming Van: Hedeman, Judith Hetty Afgegeven: 1945-08-28 Betreft een bewijs van inschrijving in het Bevolkingsregister der Gemeente 's-Gravenhage

Bewijs van inschrijving van Judith Hetty Hedeman

Bewijs van voorrang bij de distributiedienst voor verkrijging van extra rantsoenbonnen wegens zwangerschap, op naam van Lena Cohen-Nijstad, woonachtig te Deventer, okt. 1946 - jan. 1947.

Bewijs van voorrang bij de distributiedienst voor verkrijging van extra rantsoenbonnen wegens zwangerschap, op naam van Lena Cohen-Nijstad, woonachtig te Deventer, okt. 1946 - jan. 1947.

Bewijs van voorrang van Lena Cohen-Nijstad

Van: Zomerplaag, Jettie (Henriette) Aan: lieve tante Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-09-06 Onderwerp: bedankt voor de ansichtkaarten; wij komen gauw thuis; ‘We hebben een klein poesje op de barak’; vader is binnenkort jarig. De schrijfster hoopt op vrijlating.

Van: Zomerplaag, Jettie (Henriette) Aan: lieve tante Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-09-06 Onderwerp: bedankt voor de ansichtkaarten; wij komen gauw thuis; ‘We hebben een klein poesje op de barak’; vader is binnenkort jarig. De schrijfster hoopt op vrijlating.

Briefkaart van Jettie Zomerplaag aan haar tante vanuit kamp Westerbork

Van: Zomerplaag, Boukje en Jettie Aan: beste tante Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-06-14 Onderwerp: weer terug in Westerbork; vanuit Amersfoort verhuiskaarten gestuurd; pakketten ontvangen; papa wordt weer sanitäter.

Van: Zomerplaag, Boukje en Jettie Aan: beste tante Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-06-14 Onderwerp: weer terug in Westerbork; vanuit Amersfoort verhuiskaarten gestuurd; pakketten ontvangen; papa wordt weer sanitäter.

Salomonde Horst

Salomon
de Horst