In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Het treinbord

Markt 4, Beilen

Het verhaal van Menachem Asscher

Een jongen vereeuwigd in hout

Testverhaal

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Op deze pagina ontdek je uiteenlopende verhalen over Kamp Westerbork: persoonlijke portretten van betrokkenen, gemeenteverhalen die laten zien hoe lokale gemeenschappen verbonden zijn met het kamp, themaverhalen die context en verdieping bieden, en objectverhalen waarin voorwerpen het verleden tastbaar maken.

Verhalen

Plaatsen in kamp Westerbork

Quarantaine-afdeling kamp Westerbork

Schouwburg

Barak 88

Garages kamp Westerbork

Barak 89

Barak 90

Wasserij kamp Westerbork

Barak 91

Opslagplaatsen kamp Westerbork

Barak 92

Industriebarakken kamp Westerbork

Werkplaatsen kamp Westerbork

Barak 83

Barak 84

Fürsorge

Barak 85

Paardenstal kamp Westerbork

Barak 86

Zusterhuis kamp Westerbork

Barak 87

Kindertehuis kamp Westerbork

Barak 77

Aardappelkelder

Barak 78

Bakkerij kamp Westerbork

Barak 79

Buitencommando's kamp Westerbork

Ziekenhuisbarakken

Barak 80

Antragstelle

Barak 81

Gevangenis kamp Westerbork

Kommandantur

Barak 82

Kleiderkammer kamp Westerbork

Barak 73

Barak 74

Vrijgezellenbarakken kamp Westerbork

Barak 75

Personeelsbarakken kamp Westerbork

Barak 76

Strafbarakken

Commandantswoning

Aardappelkeuken kamp Westerbork

Barak 66

Centraal Distributiekantoor kamp Westerbork

Barak 67

LaWa

Barak 68

Barak 64

LaKa

Barak 69

Toko kamp Westerbork

Barak 70

Kantine kamp Westerbork

Barak 71

Weeshuis

Ziekenhuiskeuken kamp Westerbork

Barak 72

Grote woonbarakken kamp Westerbork

Familiebarakken kamp Westerbork

Barak 63

Kampboerderij

Crematorium

Barak 65

Kappersafdeling kamp Westerbork

Barak 55

Barak 56

Barak 57

Barak 58

Barak 59

Barak 60

Barak 61

Barak 62

Barak 53

Barak 54

Barak 52

Barak 11

Barak 12

Barak 3

Barak 107

Doorgangskamp Westerbork

Barak 4

Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Barak 5

Bewarings- en Verblijfskamp Westerbork

SD-bunker

Waterzuivering kamp Westerbork

Dienstwoningen kamp Westerbork

Transportbarakken kamp Westerbork

Barak 103

Barak 104

Vrouwenbarakken kamp Westerbork

Barak 105

Mannenbarakken kamp Westerbork

Barak 106

Jongerenbarakken kamp Westerbork

Eerste ingang kamp Westerbork

Wegennet kamp Westerbork

Barak 99

Van: Mouw-Hendriks, A. Aan: Mouw, B. Datum: 1944-12-06 Plaats: Apeldoorn Onderwerp: Hoop dat de andere brieven ook ontvangen zijn. Het is erg koud geworden, ‘maar dat zal bij jullie ook wel zijn.’ Freddy is de hele dag op het pleintje…Hij vraagt om schaatsen. De schrijfster heeft het over allerlei dagelijkse beslommeringen. Ze krijgt steun van Sociale Zaken en vrienden staan voor haar klaar. Ze hoeft zich volgens hen geen zorgen te maken. De avonden en nachten zijn eenzaam. Ze slaap samen met haar zoontje, omdat hij het zo koud heeft. ‘Heb jij je trouwboekje en papieren meegekregen uit de kazerne?’&nbsp;

Van: Mouw-Hendriks, A. Aan: Mouw, B. Datum: 1944-12-06 Plaats: Apeldoorn Onderwerp: Hoop dat de andere brieven ook ontvangen zijn. Het is erg koud geworden, ‘maar dat zal bij jullie ook wel zijn.’ Freddy is de hele dag op het pleintje…Hij vraagt om schaatsen. De schrijfster heeft het over allerlei dagelijkse beslommeringen. Ze krijgt steun van Sociale Zaken en vrienden staan voor haar klaar. Ze hoeft zich volgens hen geen zorgen te maken. De avonden en nachten zijn eenzaam. Ze slaap samen met haar zoontje, omdat hij het zo koud heeft. ‘Heb jij je trouwboekje en papieren meegekregen uit de kazerne?’&nbsp;

Brief A. Mouw-Hendriks aan Bernard Mouw vanuit Apeldoorn

Lijst met data en aantal personen&nbsp; Abgegangene Transport aus der Lager Westerbork Periode: 1942-1944

Lijst met data en aantal personen&nbsp; Abgegangene Transport aus der Lager Westerbork Periode: 1942-1944

Lijst met data en aantal personen gedeporteerd vanuit kamp Westerbork

Bestek: twee lepels, een vork en een theelepel. De objecten hebben op de achterkant de tekst:&nbsp; Het Apeldoornsche Bosch.&nbsp; De vork heeft de letter V en de lepels respectievelijk V en M. &nbsp;

Bestek: twee lepels, een vork en een theelepel. De objecten hebben op de achterkant de tekst:&nbsp; Het Apeldoornsche Bosch.&nbsp; De vork heeft de letter V en de lepels respectievelijk V en M. &nbsp;

Bestek uit het Apeldoornsche Bosch

Zieken-, verpleeg- en verzorgingstehuizen

Het Apeldoornsche Bosch

Van: het Rode Kruis, Informatiebureau Aan: wie het betreft Plaats: Den Haag Datum: 1951-11-19 Onderwerp: betreft het lot van Willem Vierra.

Van: het Rode Kruis, Informatiebureau Aan: wie het betreft Plaats: Den Haag Datum: 1951-11-19 Onderwerp: betreft het lot van Willem Vierra.

Verklaring van het Rode Kruis over het lot van Willem Vierra

Van: Het Koninkrijk der Nederlanden Aan: Polak, Jules Plaats: Amsterdam Datum: 1937-07-07 Onderwerp: paspoort

Van: Het Koninkrijk der Nederlanden Aan: Polak, Jules Plaats: Amsterdam Datum: 1937-07-07 Onderwerp: paspoort

Paspoort van Jules Polak

Van: Heymans van Amstel, E.B. Aan: C. de Jong van Lier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-11-23 Onderwerp: correspondentie regels, invoering van het briefpapier, vrienden moeten op transport, weersomstandigheden, werken, riolering.

Van: Heymans van Amstel, E.B. Aan: C. de Jong van Lier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-11-23 Onderwerp: correspondentie regels, invoering van het briefpapier, vrienden moeten op transport, weersomstandigheden, werken, riolering.

Brief van E.B. Heymans van Amstel aan C. de Jong van Lier vanuit kamp Westerbork

SaraGroen-Croese

Sara
Groen-Croese