In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Ontspanning kamp Westerbork

Muziek kamp Westerbork

Klassieke muziek kamp Westerbork

Optredens kamp Westerbork

Kinderkoor kamp Westerbork

Van: Houtvester Assen&nbsp; Aan: Directeur Staatsbosbeheer&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1950-08-09&nbsp; Onderwerp: huur terrein kamp Schattenberg en aanleg schietbanen. Het kampterrein met barakken is in gebruik gegeven aan de Dienst Maatschappelijke Zorg van het Ministerie van Sociale Zaken in verband met de komst van Indische Nederlanders in kamp Schattenberg.

Van: Houtvester Assen&nbsp; Aan: Directeur Staatsbosbeheer&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1950-08-09&nbsp; Onderwerp: huur terrein kamp Schattenberg en aanleg schietbanen. Het kampterrein met barakken is in gebruik gegeven aan de Dienst Maatschappelijke Zorg van het Ministerie van Sociale Zaken in verband met de komst van Indische Nederlanders in kamp Schattenberg.

Brief

Van: Konings, G.C. Aan: Militair Gezag Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-11-29 Onderwerp: dagindeling gedetineerden, zware gevallen in de barakken 67 en 88 (man/vrouw).

Van: Konings, G.C. Aan: Militair Gezag Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-11-29 Onderwerp: dagindeling gedetineerden, zware gevallen in de barakken 67 en 88 (man/vrouw).

Instructie voor voor de dagindeling voor de zware gevallen in de barakken 67 (mannen) en 88 (vrouwen)

Van: Koning, G.C. Aan:&nbsp; Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-9-05 Onderwerp: instructie voor de ziekenbarakken met na te leven regels door de patiënten.

Van: Koning, G.C. Aan:&nbsp; Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-9-05 Onderwerp: instructie voor de ziekenbarakken met na te leven regels door de patiënten.

Instructie (s) voor de ziekenbarakken

Van: Aan: Buijvoets J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945 Onderwerp: richtlijnen voor de inrichting en organisatie van verblijfs- en bewakingskampen in Nederland met schema indeling van de organisatie.

Van: Aan: Buijvoets J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945 Onderwerp: richtlijnen voor de inrichting en organisatie van verblijfs- en bewakingskampen in Nederland met schema indeling van de organisatie.

Instructie en richtlijnen voor de inrichting en organisatie van Interneringskampen in Nederland

Van: de Kampcommandant Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-05-25 Onderwerp: richtlijnen voor magazijn.

Van: de Kampcommandant Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-05-25 Onderwerp: richtlijnen voor magazijn.

Instructie richtlijnen magazijn van kampcommandant Th. Kockx aan J.G. Buijvoets

Van:&nbsp; Aan: Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945 Onderwerp: ontvangstbewijs voor ingeleverd wasgoed etc.

Van:&nbsp; Aan: Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945 Onderwerp: ontvangstbewijs voor ingeleverd wasgoed etc.

Ontvangstbewijs blanco voor ingeleverd wasgoed in Interneringskamp Westerbork

Plaatsen in kamp Westerbork

Wasserij kamp Westerbork

Van: Buijvoets, J.G. Aan: het personeel Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-06-15 Onderwerp: voorstel organisatie-opzet Kamp Westerbork.

Van: Buijvoets, J.G. Aan: het personeel Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-06-15 Onderwerp: voorstel organisatie-opzet Kamp Westerbork.

Schema van een voorstel voor de organisatieopzet van het Interneringskamp Westerbork

Van: Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-05 Onderwerp: behandeling binnenkomende transporten.

Van: Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-05 Onderwerp: behandeling binnenkomende transporten.

Instructie over behandeling van binnenkomende transporten van NSB'ers

Gebeurtenissen kamp Westerbork

Komst eerste NSB'ers Interneringskamp Westerbork

Van: Aan: Buijvoets, J.G Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945- 07-29 Onderwerp: Inventarisatiestaat t.b.v. Rijksbureau voor Hout.

Van: Aan: Buijvoets, J.G Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945- 07-29 Onderwerp: Inventarisatiestaat t.b.v. Rijksbureau voor Hout.

Formulier voor de aanvraag van hout voor Interneringskamp Westerbork

Van: Kockx, Th. Aan:&nbsp; Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-05 Onderwerp: richtlijnen voor inname goederen e.d.

Van: Kockx, Th. Aan:&nbsp; Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-05 Onderwerp: richtlijnen voor inname goederen e.d.

Instructie van commandant Th. Kockx over inname goederen bij binnenkomst van groepen NSB'ers

van: Kockx, Th, de Kampcommandant Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-05 Onderwerp: richtlijnen voor inname goederen e.d.

van: Kockx, Th, de Kampcommandant Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-05 Onderwerp: richtlijnen voor inname goederen e.d.

Instructie richtlijnen voor inname goederen van Th. Kockx aan J.G. Buijvoets

Van:&nbsp; Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945 Onderwerp: voorstel voor ontvangstbewijs ingeleverd wasgoed etc.&nbsp;

Van:&nbsp; Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945 Onderwerp: voorstel voor ontvangstbewijs ingeleverd wasgoed etc.&nbsp;

Instructie concept voor afleveren goederen gedetineerden en ontvangstbewijs ingeleverd wasgoed

Van:&nbsp; Aan:&nbsp; Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-05-31 Onderwerp: regeling wasgoed van het bewakingspersoneel en het oude kamp (bevrijdde Joodse kampgevangenen).

Van:&nbsp; Aan:&nbsp; Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-05-31 Onderwerp: regeling wasgoed van het bewakingspersoneel en het oude kamp (bevrijdde Joodse kampgevangenen).

Instructie voor de regeling van wasgoed bewakingspersoneel onder coördinatie van Levie Meents

Bewaking kamp Westerbork

Buitenbewaking kamp Westerbork

Van: Vegelien, R. Aan:&nbsp; Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945 Onderwerp: instructie voor het bijhouden van appèllijsten.

Van: Vegelien, R. Aan:&nbsp; Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945 Onderwerp: instructie voor het bijhouden van appèllijsten.

JacquesGotlieb

Jacques
Gotlieb