We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Van: Regeringscommissaris voor Amsterdam Aan: Hoofden van Diensten, Bedrijven en Administratie Plaats: Amsterdam Datum: 1941-03-31 Onderwerp: disciplinaire maatregel mbt ontslagen joods personeel die hun werkzaamheden voortzetten. Uitgevaardigd door Departement Buitenlandse Zaken.

Van: Regeringscommissaris voor Amsterdam Aan: Hoofden van Diensten, Bedrijven en Administratie Plaats: Amsterdam Datum: 1941-03-31 Onderwerp: disciplinaire maatregel mbt ontslagen joods personeel die hun werkzaamheden voortzetten. Uitgevaardigd door Departement Buitenlandse Zaken.

Brief

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 30-06-1943 Nr. 387 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Stein, Ernestina geb. 28-01-63 overleden te Westerbork op 26-06-1943 op 28-06-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 30-06-1943 Nr. 387 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Stein, Ernestina geb. 28-01-63 overleden te Westerbork op 26-06-1943 op 28-06-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Ernestina Stein

Van: Wijnberg, Simon&nbsp; Plaats: Theresienstadt Datum: 1945-01

Van: Wijnberg, Simon&nbsp; Plaats: Theresienstadt Datum: 1945-01

Etenskaart van Simon Wijnberg

Van: Wijnberg, Simon Plaats: Theresienstadt Onderwerp: Krankenstand

Van: Wijnberg, Simon Plaats: Theresienstadt Onderwerp: Krankenstand

Krankenstand van Simon Wijnberg

Van: Ghetto Theresienstadt Gesundsheitswesen Aan: Wijnberg, Walter Plaats: Theresienstadt&nbsp; Onderwerp: Walter is tegen buiktyfus ingeënt op 1944-09-06 en 1944-12-30.&nbsp;

Van: Ghetto Theresienstadt Gesundsheitswesen Aan: Wijnberg, Walter Plaats: Theresienstadt&nbsp; Onderwerp: Walter is tegen buiktyfus ingeënt op 1944-09-06 en 1944-12-30.&nbsp;

Inentingskaart van Walter Wijnberg

Medische kaart&nbsp; Van: Cohen, Jules Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945 Onderwerp: aantekening van ziekten, voorgeschreven medicijnen en de behandelend arts.

Medische kaart&nbsp; Van: Cohen, Jules Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945 Onderwerp: aantekening van ziekten, voorgeschreven medicijnen en de behandelend arts.

Medische kaart

Van: de Joodse Raad Aan: betrokkenen Plaats: Datum: 1942 Onderwerp: wat mee te nemen voor de deportatie naar ‘Duitsland’.

Van: de Joodse Raad Aan: betrokkenen Plaats: Datum: 1942 Onderwerp: wat mee te nemen voor de deportatie naar ‘Duitsland’.

Instructie voor wat mee te nemen voor de reis naar 'Duitsland'

Van: Wijnberg, Simon Datum: 1944-09-10 Plaats: Theresienstadt Onderwerp: Arbeitsausweis

Van: Wijnberg, Simon Datum: 1944-09-10 Plaats: Theresienstadt Onderwerp: Arbeitsausweis

Ausweiskarte van Simon Wijnberg

Medische kaart&nbsp; Van: Nijstad-Dasberg, Rosetta Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945 Onderwerp: aantekening van de uitslag van ingenomen medicijnen en de behandelend arts, 1944. Een gedeelte van de kaart is slechts aanwezig.

Medische kaart&nbsp; Van: Nijstad-Dasberg, Rosetta Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945 Onderwerp: aantekening van de uitslag van ingenomen medicijnen en de behandelend arts, 1944. Een gedeelte van de kaart is slechts aanwezig.

Van: Lagere school te Barneveld, De Biezen Aan: Wijnberg, Walter Geboren: 1932-06-15 Datum: 1943-08-01 Onderwerp: Overgangsrapport van klas 5 naar klas 6.

Van: Lagere school te Barneveld, De Biezen Aan: Wijnberg, Walter Geboren: 1932-06-15 Datum: 1943-08-01 Onderwerp: Overgangsrapport van klas 5 naar klas 6.

Schoolrapport van Walter Wijnberg

Van: Wijnberg, Simon Plaats: Theresienstadt, Langestraat 5 /284 Datum: 1944-09-10 Onderwerp: toekenning van KENN-nummer: 1382-XXIV/7

Van: Wijnberg, Simon Plaats: Theresienstadt, Langestraat 5 /284 Datum: 1944-09-10 Onderwerp: toekenning van KENN-nummer: 1382-XXIV/7

Toekenning identificatienummer Simon Wijnberg

Van: Gesundheitswesen Ghetto Theresienstadt Aan: Wijnberg, Simon Plaats: Theresienstadt Onderwerp: Ingeënt tegen buiktyfus op 1944-09-06 en 1944-12-29.

Van: Gesundheitswesen Ghetto Theresienstadt Aan: Wijnberg, Simon Plaats: Theresienstadt Onderwerp: Ingeënt tegen buiktyfus op 1944-09-06 en 1944-12-29.

Inentingskaart van Simon Wijnberg

Van: Wijnberg, Walter&nbsp; Plaats: Theresienstadt Datum: 1945-01 Onderwerp: Schwerarbeiter-Zusatzkarte

Van: Wijnberg, Walter&nbsp; Plaats: Theresienstadt Datum: 1945-01 Onderwerp: Schwerarbeiter-Zusatzkarte

Etenskaart van Walter Wijnberg

Lagerbefehl No. 58&nbsp; Datum: 1943-11-17 Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Nieuwe postregeling&nbsp; Blz.: 2&nbsp; Gelijk aan inv.nr.: 20-72

Lagerbefehl No. 58&nbsp; Datum: 1943-11-17 Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Nieuwe postregeling&nbsp; Blz.: 2&nbsp; Gelijk aan inv.nr.: 20-72

Lagerbefehl No. 58

Lagerbefehl No. 225&nbsp; Datum: 1942-12-17&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: werkpauze voor Kerstmis, uitgezonderd de Strafcompagnie, het ketelhuis en de Centrale Keuken.

Lagerbefehl No. 225&nbsp; Datum: 1942-12-17&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: werkpauze voor Kerstmis, uitgezonderd de Strafcompagnie, het ketelhuis en de Centrale Keuken.

Lagerbefehl No. 225

Lagerbefehl No. 57&nbsp; Datum: 1943-11-17&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: groepen verandering; afscheiden van een gedeelte van het industrie terrein.

Lagerbefehl No. 57&nbsp; Datum: 1943-11-17&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: groepen verandering; afscheiden van een gedeelte van het industrie terrein.

Lagerbefehl No. 57

Lagerbefehl No. 57 Datum: 1943-11-17 Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Wijziging groepsindeling van DB 4 en DB 8; Industrie-terrein

Lagerbefehl No. 57 Datum: 1943-11-17 Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Wijziging groepsindeling van DB 4 en DB 8; Industrie-terrein

Van: Jugendfürsorge Plaats: Theresienstadt Onderwerp: Anweisung voor een knipbeurt / Anweisung auf Haarschneiden Op het document (postzegel groot) staat het nummer 214.

Van: Jugendfürsorge Plaats: Theresienstadt Onderwerp: Anweisung voor een knipbeurt / Anweisung auf Haarschneiden Op het document (postzegel groot) staat het nummer 214.

Bon voor knipbeurt

De Westerborker van 20 april 1945 Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-04-20 Onderwerp: wie nu niet naar zijn krachten meewerkt; goed nieuws; mededeling van de kamppolitie; elektrische stroom; uitbreiding kamppolitie; front in Nederland; postkantoor; kantine; kledingmagazijn; bridgedrive; melk- en etenskannen; de was.

De Westerborker van 20 april 1945 Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-04-20 Onderwerp: wie nu niet naar zijn krachten meewerkt; goed nieuws; mededeling van de kamppolitie; elektrische stroom; uitbreiding kamppolitie; front in Nederland; postkantoor; kantine; kledingmagazijn; bridgedrive; melk- en etenskannen; de was.

kampkrant 'De Westerborker nummer 4 van 20 april 1945

De Westerborker nummer nummer 17 Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-05-07 Onderwerp: personen worden verzocht zich te melden; Inlichtingenbureau; Zionistische bijeenkomst; feestavond; leeszaal; Engelse les; Russische les; oorlogsoverzicht.

De Westerborker nummer nummer 17 Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-05-07 Onderwerp: personen worden verzocht zich te melden; Inlichtingenbureau; Zionistische bijeenkomst; feestavond; leeszaal; Engelse les; Russische les; oorlogsoverzicht.

Kampkrant 'De Westerborker' no. 17 van 7 mei 1945

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Amsterdam/Den Haag Datum: 1942-11-03 Onderwerp: goederenverzending naar kamp Westerbork; reisvergunningen; opname in ziekenhuizen; Sperrung; postverkeer van Duitsland naar Theresienstadt; ziekenbezoek Apeldoornsche Bosch; Palestina-certificaten.

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Amsterdam/Den Haag Datum: 1942-11-03 Onderwerp: goederenverzending naar kamp Westerbork; reisvergunningen; opname in ziekenhuizen; Sperrung; postverkeer van Duitsland naar Theresienstadt; ziekenbezoek Apeldoornsche Bosch; Palestina-certificaten.

Bulletin nummer 17 van de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Amsterdam/Den Haag Datum: 1942-12-15 Onderwerp: gemengd-gehuwden moeten verhuizen naar Amsterdam; woningkeuze; inkwartiering; inboedel; verhuizingen, naar Amsterdam of andere plaatsen…&nbsp;

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Amsterdam/Den Haag Datum: 1942-12-15 Onderwerp: gemengd-gehuwden moeten verhuizen naar Amsterdam; woningkeuze; inkwartiering; inboedel; verhuizingen, naar Amsterdam of andere plaatsen…&nbsp;

Benjaminvan Gich

Benjamin
van Gich