We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Carolina de Winter met haar broertje Jacques Simon.

Carolina de Winter met haar broertje Jacques Simon.

Foto van Carolina de Winter en haar broertje Jacques Simon

Van: Departement van Justitie (Afwikkelingsbureau voormalig Bewarings- en Verblijfskamp) Westerbork Aan: Niemeijer, R. Plaats:&nbsp; Datum: 1949-02 Onderwerp: afwikkeling…

Van: Departement van Justitie (Afwikkelingsbureau voormalig Bewarings- en Verblijfskamp) Westerbork Aan: Niemeijer, R. Plaats:&nbsp; Datum: 1949-02 Onderwerp: afwikkeling…

Enveloppe van het Departement van Justitie aan R. Niemeijer

Van: Philips, E.&nbsp; Aan: Philips, A.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum:&nbsp;1943-02-02 (poststempel) Onderwerp: pakketten ontvangen, kans om op transport te moeten gaan (als het zover is, stuurt Eduard een telegram), ontslag uit het ziekenhuis, er worden ook patiënten uit het ziekenhuis doorgestuurd. Tijdens zijn verblijf in het ziekenhuis heeft hij alleen zijn vrouw en kinderen op bezoek gehad. Familieleden en bekenden zijn reeds doorgestuurd. Schoontje zit in kamp Vught. Er zal vannacht een transport binnenkomen. Eduard zal zich niet verbazen als daar familieleden bij zullen zitten. Hij hoopt in kamp Westerbork te mogen blijven of anders naar kamp Vught te worden doorgestuurd

Van: Philips, E.&nbsp; Aan: Philips, A.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum:&nbsp;1943-02-02 (poststempel) Onderwerp: pakketten ontvangen, kans om op transport te moeten gaan (als het zover is, stuurt Eduard een telegram), ontslag uit het ziekenhuis, er worden ook patiënten uit het ziekenhuis doorgestuurd. Tijdens zijn verblijf in het ziekenhuis heeft hij alleen zijn vrouw en kinderen op bezoek gehad. Familieleden en bekenden zijn reeds doorgestuurd. Schoontje zit in kamp Vught. Er zal vannacht een transport binnenkomen. Eduard zal zich niet verbazen als daar familieleden bij zullen zitten. Hij hoopt in kamp Westerbork te mogen blijven of anders naar kamp Vught te worden doorgestuurd

Briefkaart van de familie Philips aan zoon Arthur Philips vanuit kamp Westerbork

Van: het Rode Kruis, Informatiebureau Aan: van Cleef, R. Plaats: Den Haag Datum: 1951-05-18 Onderwerp: verklaring van overlijden van Jacob Hilversum.

Van: het Rode Kruis, Informatiebureau Aan: van Cleef, R. Plaats: Den Haag Datum: 1951-05-18 Onderwerp: verklaring van overlijden van Jacob Hilversum.

Verklaring van het Rode kruis over het lot van Jacob Hilversum

Sonder-Ausweis&nbsp; Cohen, Lambert, 3-8-01, B7 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 2). Gültig bis auf Weiteres

Sonder-Ausweis&nbsp; Cohen, Lambert, 3-8-01, B7 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 2). Gültig bis auf Weiteres

Sonderausweis van Lambert Cohen

Extract uit het doopregister van de Oranje Kerk te 's-Gravenhage van Jenna Henriette Hedeman, geboren aldaar op 11 januari 1937 en gedoopt op 22 okt. 1939. 12 juni 1943.

Extract uit het doopregister van de Oranje Kerk te 's-Gravenhage van Jenna Henriette Hedeman, geboren aldaar op 11 januari 1937 en gedoopt op 22 okt. 1939. 12 juni 1943.

Extract uit het doopregister betreffende Jenna Henriette Hedeman

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 12-08-1943 Nr. 462 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Sjouwerman, Daniel geb. 26-05-21 overleden te Westerbork op 07-08-1943 op 09-08-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 12-08-1943 Nr. 462 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Sjouwerman, Daniel geb. 26-05-21 overleden te Westerbork op 07-08-1943 op 09-08-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Daniel Sjouwerman

Betreft: Cellenbarak in woonoord Schattenberg, barak 51 Schaal: 1:100

Betreft: Cellenbarak in woonoord Schattenberg, barak 51 Schaal: 1:100

Plattegrond van de cellenbarak, barak 51

Van: Wimmer, F. (namens de Rijkscommissaris) Aan: de Heeren Commissarissen-Generaal van de Nederlandse Departementen van Algemeen Bestuur Plaats: Den Haag Datum: 1941-02-21 Onderwerp: ontheffing uit hun functie betreffende Joodse ambtenaren.&nbsp;

Van: Wimmer, F. (namens de Rijkscommissaris) Aan: de Heeren Commissarissen-Generaal van de Nederlandse Departementen van Algemeen Bestuur Plaats: Den Haag Datum: 1941-02-21 Onderwerp: ontheffing uit hun functie betreffende Joodse ambtenaren.&nbsp;

Afschrift van een instructie van de Rijkscommissaris over de uitvoering van de beschikking van 4 november 1940 betreffende de ontheffing der Joden

Van: Zentralstelle für Jüdische Auswanderung Aan: onbekend Plaats: Amsterdam Datum: 1943-05-17 Onderwerp: melden in kamp Westerbork; oproep is ook een reisvergunning; eerder verstrekte sperrstempel vervalt…

Van: Zentralstelle für Jüdische Auswanderung Aan: onbekend Plaats: Amsterdam Datum: 1943-05-17 Onderwerp: melden in kamp Westerbork; oproep is ook een reisvergunning; eerder verstrekte sperrstempel vervalt…

Mededeling van de Zentralstelle für Jüdische Auswanderung zich te melden in kamp Westerbork

Onderduik

Onderduikhulp

Onderduikomstandigheden

Verraad

Nationaal Steun Fonds

Ontsnappen naar het buitenland

Het gezin Buijvoets in de tuin van de woning van de kampcommandant. Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1947

Het gezin Buijvoets in de tuin van de woning van de kampcommandant. Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1947

Foto van het gezin Buijvoets in de tuin van de woning van de kampcommandant

Van: Visser, E. Aan: Visser, A. Plaats: Amsterdam Datum: 1942-08-11 Onderwerp: Omstandigheden thuis. Pogingen om een vrijlating te bewerkstelligen. Alles berust op een vergissing. Houd goede moed. Kampcommandant Deppner wilde geen bezoek ontvangen en was alleen telefonisch vanuit het kamp bereikbaar.

Van: Visser, E. Aan: Visser, A. Plaats: Amsterdam Datum: 1942-08-11 Onderwerp: Omstandigheden thuis. Pogingen om een vrijlating te bewerkstelligen. Alles berust op een vergissing. Houd goede moed. Kampcommandant Deppner wilde geen bezoek ontvangen en was alleen telefonisch vanuit het kamp bereikbaar.

Brief van E. Visser aan Asser Visser vanuit Amsterdam

Van: Schol, J. Aan: de bewoners Plaats: Westerbork, Centraal Vluchtelingenkamp Datum: 1940-12-06 Onderwerp: schoolplicht in het kamp met een opsomming van regels.

Van: Schol, J. Aan: de bewoners Plaats: Westerbork, Centraal Vluchtelingenkamp Datum: 1940-12-06 Onderwerp: schoolplicht in het kamp met een opsomming van regels.

HartogEmanuel

Hartog
Emanuel