In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Anti-Joodse maatregelen

Openbaar onderwijs voor Joden verboden

Verwijdering Joden van universiteiten en hogescholen

Joodse scholen

Izaäk van Gelder was samen met zijn broer Josua waarschijnlijk begin oktober 1942 in kamp Westerbork aangekomen. Ze weten te ontsnappen en worden op 27 oktober 1942 als vermist geregistreerd. Maar op dat moment waren de broers waarschijnlijk alweer terug in het kamp, want ze waren op 22 oktober 1942 vermoedelijk ergens in Apeldoorn opgepakt door een hoofdagent van politie en vastgezet in het politiebureau. Een dag later, &nbsp;op 23 oktober, worden beiden overgebracht naar de SD in Arnhem en teruggebracht naar kamp Westerbork. Op 30 oktober 1942 worden &nbsp;Izaäc en Josua van Gelder op transport gesteld naar Auschwitz.

Van: Sikkens, H.&nbsp; Aan: Knol-Fruins, S. / Bouwmaterialen - en Houthandel Plaats: Zuidlaren Datum: 1946-04-12 Onderwerp: Het opstarten van een betonindustrie en de benodigde materialen en vakarbeiders. Bl.1: Begeleidende brief Bl. 2 t/m 5: Uitgebreide handleiding over het vervaardigen van betonwaren.

Van: Sikkens, H.&nbsp; Aan: Knol-Fruins, S. / Bouwmaterialen - en Houthandel Plaats: Zuidlaren Datum: 1946-04-12 Onderwerp: Het opstarten van een betonindustrie en de benodigde materialen en vakarbeiders. Bl.1: Begeleidende brief Bl. 2 t/m 5: Uitgebreide handleiding over het vervaardigen van betonwaren.

Rapport van H. Sikkens over het opzetten van een betonindustrie en het vervaardigen van betonwaren

Van: Ideler, A., Chef Bedrijfsadministratie Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1946-11-22 Onderwerp: Voorcalculatie kledingververij. Kostenberaming van het opzetten van de kledingververij in barak 20.

Van: Ideler, A., Chef Bedrijfsadministratie Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1946-11-22 Onderwerp: Voorcalculatie kledingververij. Kostenberaming van het opzetten van de kledingververij in barak 20.

Rapport van A. Ideler aan J.G. Buijvoets over het opzetten van een kledingververij in het kamp

A.V.R.O. Persdienst Holland - Belgie 11 maart 1928 - 7 april 1968 Op 11 maart 1968 was het veertig jaar geleden, dat het eerste radio-sportverslag door Han Hollander voor de A.V.R.O. werd verzorgd vanuit het oude stadion te Amsterdam. In dit boekje halen een vijftal bekende radio- en sportfiguren herinneringen op.

A.V.R.O. Persdienst Holland - Belgie 11 maart 1928 - 7 april 1968 Op 11 maart 1968 was het veertig jaar geleden, dat het eerste radio-sportverslag door Han Hollander voor de A.V.R.O. werd verzorgd vanuit het oude stadion te Amsterdam. In dit boekje halen een vijftal bekende radio- en sportfiguren herinneringen op.

JudaDeutz

Juda
Deutz