In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Joodse gemeenten in Drenthe

Joodse gemeente Nieuwlande

Van: Fredrikstadt-van Spier, Sara Aan: Hart, J.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-03-17&nbsp; Onderwerp: pakket ontvangen

Van: Fredrikstadt-van Spier, Sara Aan: Hart, J.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-03-17&nbsp; Onderwerp: pakket ontvangen

Briefkaart van Sara Fredrikstadt-van Spier aan J. Hart vanuit kamp Westerbork

Van: Gazan, Sara&nbsp; Aan: Schokker, Mevrouw&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-10-13&nbsp; Onderwerp: groet + vragen. Nichtje Floor is ook in het kamp. Ze hebben beiden genoten van een door mevrouw Schokker opgestuurd appeltje.

Van: Gazan, Sara&nbsp; Aan: Schokker, Mevrouw&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-10-13&nbsp; Onderwerp: groet + vragen. Nichtje Floor is ook in het kamp. Ze hebben beiden genoten van een door mevrouw Schokker opgestuurd appeltje.

Briefkaart van Sara Gazan aan mevrouw Schokker vanuit kamp Westerbork

Van: Gazan, Sara&nbsp; Aan: Schokker, W.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-09-16&nbsp; Onderwerp: groet en bedankje voor post.

Van: Gazan, Sara&nbsp; Aan: Schokker, W.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-09-16&nbsp; Onderwerp: groet en bedankje voor post.

Briefkaart van Sara Gazan aan W. Schokker vanuit kamp Westerbork

Van: Gazan, Sara&nbsp; Aan: Schokker, W.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-09-10&nbsp; Onderwerp: &nbsp;dank voor een pakket.

Van: Gazan, Sara&nbsp; Aan: Schokker, W.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-09-10&nbsp; Onderwerp: &nbsp;dank voor een pakket.

Van: Acohen, R. Aan: Radio Omroep Herrijzend Nederland Plaats: Amsterdam Datum: 1945-11-26 Onderwerp; geen bericht ontvangen na het omroepen van bericht 3750.

Van: Acohen, R. Aan: Radio Omroep Herrijzend Nederland Plaats: Amsterdam Datum: 1945-11-26 Onderwerp; geen bericht ontvangen na het omroepen van bericht 3750.

Brief gericht aan Radio Omroep Herrijzend Nederland

Van: Radio Omroep Herrijzend Nederland Aan: Acohen, R. Plaats: Hilversum Datum: 1945-11-26 Onderwerp: over goedkeuring uitzenden van een bericht onder het nummer 3750.

Van: Radio Omroep Herrijzend Nederland Aan: Acohen, R. Plaats: Hilversum Datum: 1945-11-26 Onderwerp: over goedkeuring uitzenden van een bericht onder het nummer 3750.

Brief van Radio Omroep Herrijzend Nederland over goedkeuring uitzenden van een bericht

Van: Gazan, Sara&nbsp; Aan: Schokker, Mevrouw&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-11-02&nbsp; (poststempel) Onderwerp: pakket ontvangen. Dank.

Van: Gazan, Sara&nbsp; Aan: Schokker, Mevrouw&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-11-02&nbsp; (poststempel) Onderwerp: pakket ontvangen. Dank.

Van: Gazan, Sara&nbsp; Aan: Schokker, Mevrouw&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-11-17 (poststempel) Onderwerp: Dank voor ontvangen pakket.

Van: Gazan, Sara&nbsp; Aan: Schokker, Mevrouw&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-11-17 (poststempel) Onderwerp: Dank voor ontvangen pakket.

Van: Acohen, R. Aan: de zender Herrijzend Nederland Plaats: Amsterdam Datum: 1945-07-31 Onderwerp: verzoek aan de omroep een bericht uit te zenden om de ouders van de schrijver op te sporen. Op basis van gegevens en informatie (beperkt) van zijn neef heeft Raphael (Ru) de hoop dat zijn ouders mogelijk nog in leven zijn.

Van: Acohen, R. Aan: de zender Herrijzend Nederland Plaats: Amsterdam Datum: 1945-07-31 Onderwerp: verzoek aan de omroep een bericht uit te zenden om de ouders van de schrijver op te sporen. Op basis van gegevens en informatie (beperkt) van zijn neef heeft Raphael (Ru) de hoop dat zijn ouders mogelijk nog in leven zijn.

Brief van R. Acohen aan de zender Herrijzend Nederland met het verzoek een bericht te laten uitzenden

Van: Gazan, Sara&nbsp; Aan: Schokker, Mevrouw&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-11-11&nbsp; Onderwerp: ziekte van nichtje Floor. Ze ligt met een oorontsteking in het ziekenhuis. Met stempel Geprüft.

Van: Gazan, Sara&nbsp; Aan: Schokker, Mevrouw&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-11-11&nbsp; Onderwerp: ziekte van nichtje Floor. Ze ligt met een oorontsteking in het ziekenhuis. Met stempel Geprüft.

Van: Pinto, Jules, Dora en Jacob Aan: lieve kinderen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-1943 Onderwerp: verzoek om sturen van diverse levensmiddelen, kleding, dekens, zakdoeken en vele andere zaken

Van: Pinto, Jules, Dora en Jacob Aan: lieve kinderen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-1943 Onderwerp: verzoek om sturen van diverse levensmiddelen, kleding, dekens, zakdoeken en vele andere zaken

Brief van Jules, Dora en Jacob Pinto aan familie vanuit kamp Westerbork

Van: Blits-Lam, Sonja Aan: Veer, familie Plaats: Amsterdam Datum: 1943-02-02 Onderwerp: Sonja is op haar werk; brief van Jannie ontvangen over het afstaan van haar kind, beter dat, dan naar Duitsland; Sonja's opa en oma zijn weggehaald. Haar opa is blind, ‘wat moeten ze daar nu mee doen?'; geen bonnen vergeten mee te nemen…

Van: Blits-Lam, Sonja Aan: Veer, familie Plaats: Amsterdam Datum: 1943-02-02 Onderwerp: Sonja is op haar werk; brief van Jannie ontvangen over het afstaan van haar kind, beter dat, dan naar Duitsland; Sonja's opa en oma zijn weggehaald. Haar opa is blind, ‘wat moeten ze daar nu mee doen?'; geen bonnen vergeten mee te nemen…

Brief van Sonja Blits-Lam aan de familie Veer vanuit Amsterdam

Van: Buijvoets, J.G./ Speijer, N. dr. Aan: Plaats: voormalig N.A.D. kamp Hooghalen Datum: 1945-04-22 Onderwerp: medische verzorging.&nbsp; lijst van medische middelen, die dringend nodig zijn in kamp Hooghalen. een groot deel wordt geleverd door kamp Westerbork. Medisch advies van dr. Nico Speijer (oud-kampgevangene).

Van: Buijvoets, J.G./ Speijer, N. dr. Aan: Plaats: voormalig N.A.D. kamp Hooghalen Datum: 1945-04-22 Onderwerp: medische verzorging.&nbsp; lijst van medische middelen, die dringend nodig zijn in kamp Hooghalen. een groot deel wordt geleverd door kamp Westerbork. Medisch advies van dr. Nico Speijer (oud-kampgevangene).

Hestervan Creveld-van Tijn

Hester
van Creveld-van Tijn