In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Kampleven Westerbork

Gezinsleven kamp Westerbork

Calendarium kamp Westerbork

1944

Maart 1944

September 1944

Oktober 1944

November 1944

Januari 1944

December 1944

Augustus 1944

Februari 1944

Juli 1944

Juni 1944

Mei 1944

April 1944

Van: Heymans van Amstel, E.B. en Theo Aan: de Jong van Lier, C. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-06-25 Onderwerp: Theo is aan de deur geweest, niemand thuis. Kon naar Amsterdam omdat er een wagen met hout naar Amsterdam ging vanuit het kamp en ik moest mee om deze te lossen.

Van: Heymans van Amstel, E.B. en Theo Aan: de Jong van Lier, C. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-06-25 Onderwerp: Theo is aan de deur geweest, niemand thuis. Kon naar Amsterdam omdat er een wagen met hout naar Amsterdam ging vanuit het kamp en ik moest mee om deze te lossen.

Brief van E.B. Heijmans van Amstel aan C. de Jong van Lier vanuit kamp Westerbork

Van: Tas, Jacob via de Joodse Raad voor Amsterdam Aan: Tas-van Dam, Esther Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-10-04 Onderwerp: ' Zend oproep of fotocopie van jou Sperrstempel voor zondagmiddag 12 uur per koerier van de Joodsche Raad (…)'&nbsp;

Van: Tas, Jacob via de Joodse Raad voor Amsterdam Aan: Tas-van Dam, Esther Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-10-04 Onderwerp: ' Zend oproep of fotocopie van jou Sperrstempel voor zondagmiddag 12 uur per koerier van de Joodsche Raad (…)'&nbsp;

Telexbericht van Jacob Tas aan zijn vrouw via de Joodse Raad voor Amsterdam vanuit kamp Westerbork

Van: Kussy, Olga.&nbsp; Aan: Aggelen, van, J.&nbsp; Plaats: Theresienstadt&nbsp; Datum: 1944-02-23&nbsp; Onderwerp: bericht van ontvangst en bedankje voor pakket.

Van: Kussy, Olga.&nbsp; Aan: Aggelen, van, J.&nbsp; Plaats: Theresienstadt&nbsp; Datum: 1944-02-23&nbsp; Onderwerp: bericht van ontvangst en bedankje voor pakket.

Briefkaart van Olga Kussy aan J. van Aggelen vanuit Theresienstadt

Van: Rika Aan: van Dam, Aron en zijn gezin Plaats: Farmsum Datum: 1942 Onderwerp: toesturen van aardappelbonnen, die snel moeten worden ingewisseld.

Van: Rika Aan: van Dam, Aron en zijn gezin Plaats: Farmsum Datum: 1942 Onderwerp: toesturen van aardappelbonnen, die snel moeten worden ingewisseld.

Briefkaart van Rika aan het gezin van Aron van Dam

Armband Armband van de Joodsche Raad. Kamp Westerbork Datum: 1942-1944 Foto van een armband van een medewerker van de joodsche raad voor Amsterdam afdeling Westerbork. Band no. 0.28.

Armband Armband van de Joodsche Raad. Kamp Westerbork Datum: 1942-1944 Foto van een armband van een medewerker van de joodsche raad voor Amsterdam afdeling Westerbork. Band no. 0.28.

Armband van de Joodse Raad

Briefkaart Van: Jong, de, H. Aan: Jong-Cohen, de, E. Plaats: Amsterdam Datum: 1943-06-28 Onderwerp: Henk heeft een pakje gestuurd naar zijn vrouw. De inhoud moet ze delen met Mirjam en Hetty. Hij verwacht haar spoedig weer thuis.&nbsp;

Briefkaart Van: Jong, de, H. Aan: Jong-Cohen, de, E. Plaats: Amsterdam Datum: 1943-06-28 Onderwerp: Henk heeft een pakje gestuurd naar zijn vrouw. De inhoud moet ze delen met Mirjam en Hetty. Hij verwacht haar spoedig weer thuis.&nbsp;

Briefkaart van H. de Jong aan E. de Jong-Cohen vanuit Amsterdam

Lagerbefehl No. 33&nbsp; Datum: 1943-05-18&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: Spertijd voor dragers van een 'Z'-stempel en overige kampgevangenen.

Lagerbefehl No. 33&nbsp; Datum: 1943-05-18&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: Spertijd voor dragers van een 'Z'-stempel en overige kampgevangenen.

HartogCoronel

Hartog
Coronel