In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Internationale samenwerking Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Unesco Werelderfgoedlijst

Van: Centraal Distributiekantoor, kamp Westerbork Aan: Distributiedienst, Amsterdam Datum: 1945-06-28 Onderwerp: Ontslag van Heinrich Gassmann uit kamp Westerbork. Verzoek aan Distributie Amsterdam Heinrich de nodige bescheiden ter hand te willen stellen.&nbsp;

Van: Centraal Distributiekantoor, kamp Westerbork Aan: Distributiedienst, Amsterdam Datum: 1945-06-28 Onderwerp: Ontslag van Heinrich Gassmann uit kamp Westerbork. Verzoek aan Distributie Amsterdam Heinrich de nodige bescheiden ter hand te willen stellen.&nbsp;

Verzoek van het Centraal Distributiekantoor kamp Westerbork aan de Distributiedienst Amsterdam

Brief Van: Ina Aan: Jong-Cohen, de, Estella Plaats: Amsterdam Datum: 1943-05-23 Onderwerp: Ina schrijft dat Henk zich gisteren bij de Joodse Raad heeft moeten melden met zijn papieren wat volgens haar een bewijs is dat ze met Stella's geval bezig zijn. Manuel en Gretha moeten morgen ook naar Westerbork. Met enveloppe

Brief Van: Ina Aan: Jong-Cohen, de, Estella Plaats: Amsterdam Datum: 1943-05-23 Onderwerp: Ina schrijft dat Henk zich gisteren bij de Joodse Raad heeft moeten melden met zijn papieren wat volgens haar een bewijs is dat ze met Stella's geval bezig zijn. Manuel en Gretha moeten morgen ook naar Westerbork. Met enveloppe

Brief van Ina aan Estella de Jong-Cohen vanuit Amsterdam

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Amsterdam/Den Haag Datum: 1942-10-20 Onderwerp: Sperring van familieleden; gemengde huwelijken; oorlogsonderscheidingen; kamp Westerbork (zenden van levensmiddelen); Lippmann en Rosenthal.

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Amsterdam/Den Haag Datum: 1942-10-20 Onderwerp: Sperring van familieleden; gemengde huwelijken; oorlogsonderscheidingen; kamp Westerbork (zenden van levensmiddelen); Lippmann en Rosenthal.

Bulletin nummer 15 van de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag

Foto van Izak van Dam

Van: de Burgemeester van Amsterdam Aan: van Dam, Joseph Plaats: Amsterdam Datum: 1942-09-17 Onderwerp: gemengd huwelijk Joseph van Dam.

Van: de Burgemeester van Amsterdam Aan: van Dam, Joseph Plaats: Amsterdam Datum: 1942-09-17 Onderwerp: gemengd huwelijk Joseph van Dam.

Bewijs van ontvangst van de Burgemeester van Amsterdam met een verklaring dat Joseph van Dam gemengd gehuwd is

Van: van D., C. Aan: Ds. Franken, H. Plaats: de trein Datum:&nbsp;1942-1944 Onderwerp: ‘Zijn op weg naar Westerbork, met heel Amsterdam, zijn bij Hattem’ ….

Van: van D., C. Aan: Ds. Franken, H. Plaats: de trein Datum:&nbsp;1942-1944 Onderwerp: ‘Zijn op weg naar Westerbork, met heel Amsterdam, zijn bij Hattem’ ….

Briefkaart van C. van D. aan Ds. H. Franken vanuit de trein op weg naar kamp Westerbork gegooid

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: voor wie het betreft Plaats: Amsterdam/Den Haag Datum: 1942/1943 Onderwerp: register op dagbulletins met onder andere over kamp Westerbork; Engelsen te Westerbork; geldzendingen Westerbork; huwelijken in Westerbork; informatie personen Westerbork; terugzending Westerbork; vrijstellingsgronden personen te Westerbork; vrijwillig vertrek naar Westerbork; bezoeken; correspondentie; huwelijken; rugzakken; Lipmann-Rosenthal…

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: voor wie het betreft Plaats: Amsterdam/Den Haag Datum: 1942/1943 Onderwerp: register op dagbulletins met onder andere over kamp Westerbork; Engelsen te Westerbork; geldzendingen Westerbork; huwelijken in Westerbork; informatie personen Westerbork; terugzending Westerbork; vrijstellingsgronden personen te Westerbork; vrijwillig vertrek naar Westerbork; bezoeken; correspondentie; huwelijken; rugzakken; Lipmann-Rosenthal…

Register alfabetisch op dagbulletins van de Joodse Raad in 1942

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Amsterdam/Den Haag Datum: 1942-11-03 Onderwerp: goederenverzending naar kamp Westerbork; reisvergunningen; opname in ziekenhuizen; Sperrung; postverkeer van Duitsland naar Theresienstadt; ziekenbezoek Apeldoornsche Bosch; Palestina-certificaten.

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Amsterdam/Den Haag Datum: 1942-11-03 Onderwerp: goederenverzending naar kamp Westerbork; reisvergunningen; opname in ziekenhuizen; Sperrung; postverkeer van Duitsland naar Theresienstadt; ziekenbezoek Apeldoornsche Bosch; Palestina-certificaten.

Bulletin nummer 17 van de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag

Kampgeld 50 cent Plaats: Westerbork, kamp Serienummer: CC No. 0488

Kampgeld 50 cent Plaats: Westerbork, kamp Serienummer: CC No. 0488

Kampgeld Lager Westerbork 50 cent

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam Aan: de Joodse bewoners van (Den Haag) Plaats: Amsterdam Datum: 1942 Onderwerp: wat te doen en mee te nemen in verband met gedwongen verhuizing.

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam Aan: de Joodse bewoners van (Den Haag) Plaats: Amsterdam Datum: 1942 Onderwerp: wat te doen en mee te nemen in verband met gedwongen verhuizing.

Instructie van de Joodse Raad in verband met gedwongen verhuizing naar Amsterdam

Van: Acohen, Maurits Aan: het gezin van zijn zoon Plaats: Westerbork, kamp, barak 62 Datum: 1943-09-19 Onderwerp: pakketten ontvangen (3), ook die voor de familie Kaas, die al een week in de barak van Freddy en Joop is; breukband voor moeder; Maurits heeft een paar dagen op bed geleden. Hij had last van zijn maag en later van spit…; het weer is zeer goed; het klimaat bij kamp Vught was milder; ‘ Is misschien Gerzon nog bij jullie langs geweest, die is van de Joodse Raad teruggegaan naar Amsterdam en woont bij jullie in de buurt. Hij zou onze groeten overbrengen….’&nbsp;

Van: Acohen, Maurits Aan: het gezin van zijn zoon Plaats: Westerbork, kamp, barak 62 Datum: 1943-09-19 Onderwerp: pakketten ontvangen (3), ook die voor de familie Kaas, die al een week in de barak van Freddy en Joop is; breukband voor moeder; Maurits heeft een paar dagen op bed geleden. Hij had last van zijn maag en later van spit…; het weer is zeer goed; het klimaat bij kamp Vught was milder; ‘ Is misschien Gerzon nog bij jullie langs geweest, die is van de Joodse Raad teruggegaan naar Amsterdam en woont bij jullie in de buurt. Hij zou onze groeten overbrengen….’&nbsp;

Briefkaart van Maurits Acohen aan het gezin van zijn zoon vanuit kamp Westerbork

Van: Dalsheim, Lina Aan: Dijk, van Gretha Plaats: Apeldoornsche Bosch Datum: 1942-07-08 Onderwerp: Dagelijks leven en vrije tijd in het Apeldoornsche Bosch; ooms zitten in een (werk)kamp; afleiding zoeken, maar tussendoor veel aan nare dingen denken

Van: Dalsheim, Lina Aan: Dijk, van Gretha Plaats: Apeldoornsche Bosch Datum: 1942-07-08 Onderwerp: Dagelijks leven en vrije tijd in het Apeldoornsche Bosch; ooms zitten in een (werk)kamp; afleiding zoeken, maar tussendoor veel aan nare dingen denken

Brief van Lina Jacoba Dalsheim aan Gretha van Dijk vanuit het Apeldoornsche Bosch

Van: Ben Aan: van der Sluis, mevrouw Plaats: Apeldoorn Datum: 1942-08-18 Onderwerp: ‘moet naar een werkkamp in Holland, moeder blijft voorlopig hier’. Met potlood op de achterkant: Lager Westerbork, Post Hooghalen, barak 3A, zaal 2.

Van: Ben Aan: van der Sluis, mevrouw Plaats: Apeldoorn Datum: 1942-08-18 Onderwerp: ‘moet naar een werkkamp in Holland, moeder blijft voorlopig hier’. Met potlood op de achterkant: Lager Westerbork, Post Hooghalen, barak 3A, zaal 2.

Telegram van Ben aan mevrouw van der Sluis

Van: Hammelburg, Salomon Aan: Hammelburg, S. Plaats: de trein Datum: 1943-02-04 Onderwerp: Ik ben op transport naar moeder en de kinderen…

Van: Hammelburg, Salomon Aan: Hammelburg, S. Plaats: de trein Datum: 1943-02-04 Onderwerp: Ik ben op transport naar moeder en de kinderen…

Briefkaart van vader (Salomon Hammelburg) aan Simon Hammelburg vanuit de trein gegooid

Ausweiskarte Van: Drukker, Joseph Plaats: Westerbork, kamp, barak 85 en 21 Datum: 1944-03-09 Onderwerp: Ausweiskarte; gemengd gehuwd.

Ausweiskarte Van: Drukker, Joseph Plaats: Westerbork, kamp, barak 85 en 21 Datum: 1944-03-09 Onderwerp: Ausweiskarte; gemengd gehuwd.

Ausweiskarte van Joseph Drukker in kamp Westerbork

Kampgeld 50 cent Plaats: Westerbork, kamp Serienummer: CC No. 0492

Kampgeld 50 cent Plaats: Westerbork, kamp Serienummer: CC No. 0492

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: voor wie het betreft Plaats: Amsterdam/Den Haag Datum: 1942-08-16 Onderwerp: instructie voor de medewerkers van de Voorlichtingsbureaus (informatie).&nbsp;

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: voor wie het betreft Plaats: Amsterdam/Den Haag Datum: 1942-08-16 Onderwerp: instructie voor de medewerkers van de Voorlichtingsbureaus (informatie).&nbsp;

Bullletin nummer 4 van de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Den Haag Datum: 1942-08 Onderwerp: personen die een oproep voor werkverruiming naar Duitsland hebben mogen op 18 augustus na 20.00 uur op straat, van de trams gebruik maken en in alle winkels op alle tijden boodschappen doen; wanneer wel of geen request voor vrijstelling van deportatie.

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Den Haag Datum: 1942-08 Onderwerp: personen die een oproep voor werkverruiming naar Duitsland hebben mogen op 18 augustus na 20.00 uur op straat, van de trams gebruik maken en in alle winkels op alle tijden boodschappen doen; wanneer wel of geen request voor vrijstelling van deportatie.

Bulletin nummer 8 van de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag, Afdeling Tewerkstelling en Evacuatie Aan: wie het betreft Plaats: Amsterdam/Den Haag Datum: 1942-08 Onderwerp: uit te zenden (leeftijds-)categorieën (voor tewerkstelling); gronden van vrijstelling; uitstel van deportatie; huwelijken; combinatie van familieleden.&nbsp;

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag, Afdeling Tewerkstelling en Evacuatie Aan: wie het betreft Plaats: Amsterdam/Den Haag Datum: 1942-08 Onderwerp: uit te zenden (leeftijds-)categorieën (voor tewerkstelling); gronden van vrijstelling; uitstel van deportatie; huwelijken; combinatie van familieleden.&nbsp;

Bulletin nummer 2 van de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag

Plaatsen in kamp Westerbork

Wachttorens kamp Westerbork

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Amsterdam/Den Haag Datum: 1942-10-29 Onderwerp: levensmiddelen naar kamp Westerbork; bezoeken aan kamp Westerbork; gelduitzendingen en transmigranten naar kamp Westerbork; metaalindustrie.

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Amsterdam/Den Haag Datum: 1942-10-29 Onderwerp: levensmiddelen naar kamp Westerbork; bezoeken aan kamp Westerbork; gelduitzendingen en transmigranten naar kamp Westerbork; metaalindustrie.

Bulletin nummer 16 van de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag

Van: Dalsheim, Lina Aan: Dijk, van Gretha Plaats: Apeldoornsche Bosch Datum: 1942-12-20 Onderwerp: Geruchten over ontruiming van het Apeldoornsche Bosch; ze weet dat haar gezin is doorgestuurd naar Auschwitz-Birkenau en hoopt dat ze samen zijn; dagelijks leven en liefdesleven; moeite bij concentreren op lessen

Van: Dalsheim, Lina Aan: Dijk, van Gretha Plaats: Apeldoornsche Bosch Datum: 1942-12-20 Onderwerp: Geruchten over ontruiming van het Apeldoornsche Bosch; ze weet dat haar gezin is doorgestuurd naar Auschwitz-Birkenau en hoopt dat ze samen zijn; dagelijks leven en liefdesleven; moeite bij concentreren op lessen

Brief van Lina Dalsheim aan Gretha van Dijk vanuit het Apeldoornsche Bosch

Foto van Barend Cozijn en dochter Sinie

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Amsterdam/Den Haag Datum: 1942-09-09 Onderwerp: brandstoffen mogen aan huis worden bezorgd; vrijwillig vertrek naar Westerbork; vrijstelling van personen, die zich in Westerbork bevinden; uitstel wegens ziekte; Nederlandse krijgsdienst; uitstel om sociale redenen; consulaten; Wit-Russische nationaliteit; Nederlandse werkkampen; geloof…

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Amsterdam/Den Haag Datum: 1942-09-09 Onderwerp: brandstoffen mogen aan huis worden bezorgd; vrijwillig vertrek naar Westerbork; vrijstelling van personen, die zich in Westerbork bevinden; uitstel wegens ziekte; Nederlandse krijgsdienst; uitstel om sociale redenen; consulaten; Wit-Russische nationaliteit; Nederlandse werkkampen; geloof…

Bulletin nummer 12 van de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag

Van: Dalsheim, Lina Aan: Dijk, van Gretha Plaats: Apeldoornsche Bosch Datum: 1942-11-16 Onderwerp: Dagelijks leven in het Apeldoornsche Bosch; situatie wordt steeds onveiligerl gymnastiek gaat niet meer door, want leider is naar Westerbork gestuurd; vraag of er in het ouderlijk huis in Borger al andere mensen zijn komen wonen; iemand heeft haar vader gezien in de trein naar het Oosten

Van: Dalsheim, Lina Aan: Dijk, van Gretha Plaats: Apeldoornsche Bosch Datum: 1942-11-16 Onderwerp: Dagelijks leven in het Apeldoornsche Bosch; situatie wordt steeds onveiligerl gymnastiek gaat niet meer door, want leider is naar Westerbork gestuurd; vraag of er in het ouderlijk huis in Borger al andere mensen zijn komen wonen; iemand heeft haar vader gezien in de trein naar het Oosten

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Den Haag Datum: 1942-11-11 Onderwerp: verhuisvergunning; Centraal voorlichtingsbureau; Engelsen en Amerikanen in kamp Westerbork; levensmiddelen zendingen naar kamp Westerbork.

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Den Haag Datum: 1942-11-11 Onderwerp: verhuisvergunning; Centraal voorlichtingsbureau; Engelsen en Amerikanen in kamp Westerbork; levensmiddelen zendingen naar kamp Westerbork.

Bulletin nummer 20 van de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag

Kampgeld 50 cent Plaats: Westerbork, kamp Serienummer: CC No. 0487

Kampgeld 50 cent Plaats: Westerbork, kamp Serienummer: CC No. 0487

Van: de Joodse Raad, Afdeling Westerbork Aan: Kolthoff, Hanna Plaats: Amsterdam Datum: 1943 Onderwerp: Hanna is een dochter van een gemengd-gehuwd echtpaar. Ze heeft twee Joodse grootouders en ze is gedoopt. De bewijzen zullen worden toegestuurd. Haar Joodse moeder is weg (onderduik).

Van: de Joodse Raad, Afdeling Westerbork Aan: Kolthoff, Hanna Plaats: Amsterdam Datum: 1943 Onderwerp: Hanna is een dochter van een gemengd-gehuwd echtpaar. Ze heeft twee Joodse grootouders en ze is gedoopt. De bewijzen zullen worden toegestuurd. Haar Joodse moeder is weg (onderduik).

Brief van medewerker van de Joodse Raad aan Hanna Kolthoff

Van: Dalsheim, Lina Aan: Dijk, van Gretha Plaats: Apeldoornsche Bosch Datum: 1942-11-18 Onderwerp: Dreigende situatie in Apeldoorn, maar Apeldoornsche Bosch noch “gesperrt”; vragen naar situatie in Borger; wacht vergeefs op post van haar ouders (op dat moment al doorgestuurd naar Auschwitz)

Van: Dalsheim, Lina Aan: Dijk, van Gretha Plaats: Apeldoornsche Bosch Datum: 1942-11-18 Onderwerp: Dreigende situatie in Apeldoorn, maar Apeldoornsche Bosch noch “gesperrt”; vragen naar situatie in Borger; wacht vergeefs op post van haar ouders (op dat moment al doorgestuurd naar Auschwitz)

Van: de Joodse Raad Aan: gemengd-gehuwden Plaats: Datum: 1943 Onderwerp: instructies voor gemengd-gehuwden in verband met bewijsstukken.

Van: de Joodse Raad Aan: gemengd-gehuwden Plaats: Datum: 1943 Onderwerp: instructies voor gemengd-gehuwden in verband met bewijsstukken.

Instructies betreffende het verzamelen van bewijsstukken voor gemengd-gehuwden

Aan de Diepswal nummer 19 in Scheemda was de slagerij van David Bamberg. Hij woonde daar met zijn vrouw Carolina en hun kinderen Anna, Louisa en Izaäk. Meestal ging David op maandag bij de aanzienlijke burgers langs om de bestelling op te nemen. Vrijdags werd alles bezorgd. Een slager aan de deur werd namelijk als zeer sjiek ervaren. Op zaterdag bleef de slagerij open. De kinderen, die naar de openbare school in de Torenstraat gingen, kregen thuis eens in de week Hebreeuwse les door een Joodse leraar. Op 1 oktober 1941 mochten de joodse kinderen niet meer naar een openbare school en niet veel later moest David zijn slagerij sluiten. Het gezin Bamberg overwoog te gaan onderduiken, maar ze konden als gezin geen geschikte plek vinden. Alleen voor de blonde Louisa, die er niet echt joods uitzag, was dat geen probleem. Maar ze wilde niet van haar familie worden gescheiden. Toen deportatie dreigde heeft de familie geld en goederen bij kennissen in bewaring gegeven, hier zaten onder andere foto's van de familie bij die in de zomer van 1942 werden genomen.&nbsp; Op 15 augustus 1942 kreeg vader David een oproep zich te melden voor de 'Arbeitseinsatz'. Vier dagen later zou hij onder politiebegeleiding naar het station van Scheemda gebracht worden voor transport naar kamp Westerbork. Maar om onbekende redenen is David die ochtend niet op het station verschenen. Op 11 november 1942 kreeg de familie te horen dat ze diezelfde avond naar kamp Westerbork zouden vertrekken. Ze kregen de gelegenheid om kleren, levensmiddelen en persoonlijke bezittingen bij elkaar te zoeken. Louisa mocht nog even naar de kruidenierswinkel van Kraster om wat levensmiddelen te kopen en afscheid te nemen. Ze vertrok hier met de woorden 'Het is niet erg dat we daar moeten werken, als we maar weer terugkomen…'. Laat in de avond is het gezin Bamberg met de bodewagen van de familie Wol naar Winschoten gebracht.&nbsp; Die avond werden ook de andere joodse gezinnen van huis gehaald. Via het gymnastieklokaal aan de Engelse weg in Winschoten en de losplaats van de NS aan de Emmastraat, werden ze de volgende dag per trein naar kamp Westerbork gebracht. Hiervandaan zijn ze op 16 februari 1943 naar Auschwitz gedeporteerd. David, Carolina, Anna en Louisa zijn direct na aankomst om het leven gebracht. Izaäk werd tewerkgesteld. Slechts een paar dagen voor de bevrijding van Auschwitz is hij overleden.

Foto van Emanuel Gosschalk (1872-1943)

Foto van Emanuel Gosschalk

Van: De Joodse Raad voor Amsterdam, bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Amsterdam/Den Haag Datum: 08-1942&nbsp; Onderwerp: allerlei zaken van vrijstellingen tot tewerkstelling.

Van: De Joodse Raad voor Amsterdam, bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Amsterdam/Den Haag Datum: 08-1942&nbsp; Onderwerp: allerlei zaken van vrijstellingen tot tewerkstelling.

Bulletin nummer 1 van de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag

Van: &nbsp;Het Nederlandse Beheersinstituut Aan: van Dam, J. Plaats: Leeuwarden Datum: 1945-11-12 Onderwerp: benoeming tot bewindvoerder van Salomon de Winter.

Van: &nbsp;Het Nederlandse Beheersinstituut Aan: van Dam, J. Plaats: Leeuwarden Datum: 1945-11-12 Onderwerp: benoeming tot bewindvoerder van Salomon de Winter.

Brief van Het Nederlandse Beheersinstituut aan J. van Dam dat hij is benoemd tot bewindvoerder van Salomon Winter

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Amsterdam/Den Haag Datum: 1942-12-15 Onderwerp: gemengd-gehuwden moeten verhuizen naar Amsterdam; woningkeuze; inkwartiering; inboedel; verhuizingen, naar Amsterdam of andere plaatsen…&nbsp;

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Amsterdam/Den Haag Datum: 1942-12-15 Onderwerp: gemengd-gehuwden moeten verhuizen naar Amsterdam; woningkeuze; inkwartiering; inboedel; verhuizingen, naar Amsterdam of andere plaatsen…&nbsp;

Bulletin nummer 25 van de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag

Van: het Rode Kruis, Afwikkelingsbureau Concentratiekampen Aan: wie het betreft Plaats: Den Haag Datum: 1946-07 Onderwerp: informatie en getuigenverklaringen over de transporten van kamp Westerbork naar Sobibor en de aankomst in dit vernietigingskamp, slachtoffers herkend en verklaringen van overlevenden.

Van: het Rode Kruis, Afwikkelingsbureau Concentratiekampen Aan: wie het betreft Plaats: Den Haag Datum: 1946-07 Onderwerp: informatie en getuigenverklaringen over de transporten van kamp Westerbork naar Sobibor en de aankomst in dit vernietigingskamp, slachtoffers herkend en verklaringen van overlevenden.

Boekje van het Rode Kruis met informatie over de transporten naar Sobibor

Foto van Elsje Polak-Gosschalk (1897-1942)

Foto van Elsje Polak-Gosschalk (1897-1942)

Foto van Elsje Polak-Gosschalk

Kampgeld 50 cent Plaats: Westerbork, kamp Serienummer: CC No. 0491

Kampgeld 50 cent Plaats: Westerbork, kamp Serienummer: CC No. 0491

Van: van Dam, Abraham Aan: van Dam, Joseph Plaats: de trein (poststempel Zwolle) Datum: 1943-06-20 Onderwerp: opgehaald en op weg naar kamp Westerbork.

Van: van Dam, Abraham Aan: van Dam, Joseph Plaats: de trein (poststempel Zwolle) Datum: 1943-06-20 Onderwerp: opgehaald en op weg naar kamp Westerbork.

Briefkaart van Abraham van Dam aan zijn broer Joseph en diens gezin vanuit de trein op weg naar kamp Westerbork

Van: Lam, familie Aan: Veer, familie Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-07-11 Onderwerp: kaart ontvangen; van Sonja en Jannie hoort de schrijver niets; Dora is nu al 11 maanden weg; hij denkt ook aan Karel; op 16 juli 30 jaar getrouwd; hij zal geld toesturen om het een en andere te kunnen kopen; zijn vrouw en zijn dochter zijn niet meer te herkennen, zo dik zijn zij geworden.

Van: Lam, familie Aan: Veer, familie Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-07-11 Onderwerp: kaart ontvangen; van Sonja en Jannie hoort de schrijver niets; Dora is nu al 11 maanden weg; hij denkt ook aan Karel; op 16 juli 30 jaar getrouwd; hij zal geld toesturen om het een en andere te kunnen kopen; zijn vrouw en zijn dochter zijn niet meer te herkennen, zo dik zijn zij geworden.

BenjaminCohen

Benjamin
Cohen