In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Het treinbord

Markt 4, Beilen

Het verhaal van Menachem Asscher

Een jongen vereeuwigd in hout

Testverhaal

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Op deze pagina ontdek je uiteenlopende verhalen over Kamp Westerbork: persoonlijke portretten van betrokkenen, gemeenteverhalen die laten zien hoe lokale gemeenschappen verbonden zijn met het kamp, themaverhalen die context en verdieping bieden, en objectverhalen waarin voorwerpen het verleden tastbaar maken.

Verhalen

Naziconcentratiekampen

Kamp Kleinmangersdorf

Kamp Altenhammer

Kazerne Dossin

Kamp Erika

Emslandlager

Coselkampen

Gijzelaarskamp Sint-Michielsgestel

Kamp Allach

Kamp Stara Kuznica

Kamp Annaberg

Kamp Sackenhoym

Kamp Reigersfeld

Kamp Annaburg

Kamp Augsburg

Auschwitz I

Auschwitz II

Auschwitz III

Kamp Bad-Warmbrunn

Kamp Niemtz

Kamp Niederkirch

Kamp Beendorf

Bergen-Belsen

Kamp Bernhausen

Kamp Klettendorf

Kamp Johannesdorf

Kamp Gross Sarne

Kamp Anhalt

Strafkampen

Doorvoerkampen

Kamp Beuthen

Kamp Biberach

Kamp Bisingen

Kamp Bismarckhütte

Werkkampen

Getto's

Vernietigingskampen

Kamp Zschipkau

Kamp Zeitz

Kamp Wüstegiersdorf

Kamp Wöbbelin

Kamp Wittstöck

Kamp Wittenberge

Kamp Wiesau

Kamp Wetterfeld

Kamp Blechhammer

Kamp Blizyn

Kamp Bobrek

Kamp Breendonck

Kamp Breslau

Kamp Brünnlitz

Kamp Weimar

Kamp Warschau

Kamp Waldenburg

Kamp Vught

Kamp Vittel

Kamp Büchen

Buchenwald

Kamp Buna

Kamp Bunzlau

Kamp Burggraben

Kamp Venusberg

Kamp Vaihingen

Kamp Tschernowitz

Kamp Schoemberg

Kamp Cham

Kamp Checkowitz

Kamp Chelmek

Kamp Christianstadt

Dachau

Kamp Dornhau

Kamp Dorohusk

Kamp Kratzau

Kamp Amersfoort

Kamp Tröglitz

Tröbitz

Kamp Dyhernfurth

Kamp Ebensee

Kamp Echterdingen

Kamp Eidelstedt

Kamp Ellrich

Kamp Fallersleben

Kamp Faulbrück

Kamp Feldafing

Kamp Flossenbürg

Treblinka

Kamp Trawnitz

Kamp Tränke

Theresienstadt

Kamp Szczedrzyk

Kamp Stutthof

Kamp Sint-Truiden

Kamp Spytkowice

Kamp Friedland

Kamp Fürstenberg

Kamp Fürstengrube

Kamp Ganacker

Kamp Gardelegen

Kamp Gleiwitz

Kamp Gogolin

Kamp Golleschau

Margot Abrahams groeide op in Bad Lippspringe. Haar vlucht naar Nederland bracht haar naar de volgende plaatsen:04.01.1939 Zeehuis, Verspijckweg 5, Bergen 22/03/1939 Ons Boschhuis, Arnhemschebovenweg 235, Driebergen-Rijssenburg 10/08/1939 Amsterdam, Z. Amstellaan 101, p/a Meyer Wouthuyzen 31/10/1939 Burgerweeshuis, St. Luciensteg / Kalverstraat 92, Amsterdam 31/05/1940 Amsterdam, Oosterparkstr. 21, N. Sajet 22/07/1940 Meisjesweeshuis, Rapenburgerstraat 171, Amsterdam. Op 5 december 1941 keerde ze terug naar Duitsland. Van mei tot juni 1942 bezocht ze de Joodse lagere scholen in Ahlem bij Hannover (6e klas). Margot werd op 29 mei 1942 ingeschreven in Ahlem, Wunstorfer Str. 1 (adres van de Israëlitische Tuinbouwschool). Ze werd gedeporteerd naar Theresienstadt in juli 1942 toen ze 13 jaar oud was. Van daaruit werd ze op 16 oktober 1944 naar Auschwitz gedeporteerd en na aankomst vermoord. zie ook https://www.dokin.nl/deceased_children/margot-abrahams-born-30-jan-1929

Informatie uit andere archieven

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: kampgevangenen werkzaam in de speelgoedmakerij.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: kampgevangenen werkzaam in de speelgoedmakerij.

Foto van een still uit de Westerborkfilm

RikaCaransa-Hart

Rika
Caransa-Hart