We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Werken.&nbsp; Werken in het Joodse werkkamp Vledder.&nbsp; Datum: 1942&nbsp; Groepje van zeven mannen bezig met het graven van een sloot, geheel links Sallie van Brakel.&nbsp;

Werken.&nbsp; Werken in het Joodse werkkamp Vledder.&nbsp; Datum: 1942&nbsp; Groepje van zeven mannen bezig met het graven van een sloot, geheel links Sallie van Brakel.&nbsp;

Dwangarbeiders uit het Joodse werkkamp Vledder graven een sloot

Van: Mouw, Saar Aan:&nbsp;Wieger Plaats: Amsterdam Datum:&nbsp;1939-09-17 Onderwerp: Wieger is van plan naar Amsterdam te komen; hij kan bij Saar in huis slapen; ze moet alleen op de zondagmorgen werken…; haar zus wil die ochtend wel met hem gaan tippelen in de stad; en dan komen ze Saar van haar kantoor ophalen; over dat ze dacht een brief van Wieger te krijgen en naar beneden liep; haar familie is benieuwd naar Wieger; beide zwagers zijn op het moment thuis, omdat ze bij de voormobilisatie aanwezig waren; Rusland is Polen binnengerukt; over hoe het verder zal verlopen; er zijn weinig advertenties, voorlopig is er nog genoeg werk…

Van: Mouw, Saar Aan:&nbsp;Wieger Plaats: Amsterdam Datum:&nbsp;1939-09-17 Onderwerp: Wieger is van plan naar Amsterdam te komen; hij kan bij Saar in huis slapen; ze moet alleen op de zondagmorgen werken…; haar zus wil die ochtend wel met hem gaan tippelen in de stad; en dan komen ze Saar van haar kantoor ophalen; over dat ze dacht een brief van Wieger te krijgen en naar beneden liep; haar familie is benieuwd naar Wieger; beide zwagers zijn op het moment thuis, omdat ze bij de voormobilisatie aanwezig waren; Rusland is Polen binnengerukt; over hoe het verder zal verlopen; er zijn weinig advertenties, voorlopig is er nog genoeg werk…

Brief van Saar Mouw aan Wieger vanuit Amsterdam

Werken.&nbsp; Werken in het Joodse werkkamp Schaarshoek Datum: 1942.&nbsp; Groepje van zeven mannen bezig met het graven van een sloot, vooraan is Sallie van Brakel.

Werken.&nbsp; Werken in het Joodse werkkamp Schaarshoek Datum: 1942.&nbsp; Groepje van zeven mannen bezig met het graven van een sloot, vooraan is Sallie van Brakel.

Dwangarbeiders uit het Joodse werkkamp Schaarshoek graven een sloot

1942

Maart 1942

Calendarium kamp Westerbork

December 1942

Oktober 1942

November 1942

Mei 1942

April 1942

Februari 1942

September 1942

Augustus 1942

Juli 1942

Juni 1942

Januari 1942

Kamporganisatie kamp Westerbork

Registratie kamp Westerbork

Kampbevelen kamp Westerbork

Lagerbefehlen

Post kamp Westerbork

Briefpost kamp Westerbork

Uit de trein geworpen brieven

1943

Maart 1943

Voedselvoorziening kamp Westerbork

Voedselpakketten kamp Westerbork

Kampbewoners Westerbork naar sekse en leeftijd

Jongeren kamp Westerbork(15-21 jaar)

Augustus 1943

Van: Stoppelman, Danny&nbsp; Aan: Jurry&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1942-08-23&nbsp; Onderwerp: afscheid nemen van verloofde. een brief heeft de schrijver afgegeven bij de poort aan twee mannen (marechaussee?). Hij weet niet of zij aan de goede kant staan. Danny heeft bericht gekregen dat hij naar Duitsland moet gaan. Naar welke plaats is hem onbekend. Hij heeft in het kamp vele vriendschappen gesloten. Zij gaan ook allen naar Duitsland. Jacob Schrijver en veel uit Winschoten gaan mee. Danny, Jacob en de andere mannen uit Winschoten behoren waarschijnlijk tot de groep Groningers die op 10 juli 1942 in kamp Westerbork terecht kwamen.&nbsp; Danny heeft de brief een dag voor zijn deportatie uit kamp Westerbork geschreven.

Van: Stoppelman, Danny&nbsp; Aan: Jurry&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1942-08-23&nbsp; Onderwerp: afscheid nemen van verloofde. een brief heeft de schrijver afgegeven bij de poort aan twee mannen (marechaussee?). Hij weet niet of zij aan de goede kant staan. Danny heeft bericht gekregen dat hij naar Duitsland moet gaan. Naar welke plaats is hem onbekend. Hij heeft in het kamp vele vriendschappen gesloten. Zij gaan ook allen naar Duitsland. Jacob Schrijver en veel uit Winschoten gaan mee. Danny, Jacob en de andere mannen uit Winschoten behoren waarschijnlijk tot de groep Groningers die op 10 juli 1942 in kamp Westerbork terecht kwamen.&nbsp; Danny heeft de brief een dag voor zijn deportatie uit kamp Westerbork geschreven.

Brief van Danny Stoppelman aan zijn verloofde vanuit kamp Westerbork

Van: Mouw, Saar Aan:&nbsp;Wieger Plaats: Amsterdam Datum:&nbsp;1939-10-13 Onderwerp: al de hele week niets van Wieger gehoord, lag het aan haar laatste brief?; Kom je volgende week zaterdag nog naar Amsterdam of is het niet mogelijk nu je komende donderdag naar Utrecht moet?…

Van: Mouw, Saar Aan:&nbsp;Wieger Plaats: Amsterdam Datum:&nbsp;1939-10-13 Onderwerp: al de hele week niets van Wieger gehoord, lag het aan haar laatste brief?; Kom je volgende week zaterdag nog naar Amsterdam of is het niet mogelijk nu je komende donderdag naar Utrecht moet?…

Treinstations

Station Hooghalen

Van: Emmy Aan: In't Veld, Nel Plaats: Groningen (ziekenhuis ?) Datum: 1943-06-24 Onderwerp: Omstandigheden, pakketjes ontvangen, wordt geholpen aan een kies

Van: Emmy Aan: In't Veld, Nel Plaats: Groningen (ziekenhuis ?) Datum: 1943-06-24 Onderwerp: Omstandigheden, pakketjes ontvangen, wordt geholpen aan een kies

Briefkaart van Emmy aan Nel In't Veld vanuit ziekenhuis Groningen

Lagersonderbefehl Westerbork, kamp 1943-08-12 Inhoud: In verband met de noodzaak een sterkere samenvatting van alle voorhanden zijnde krachten en een unificatie van de kamporganisatie te krijgen wordt de positie van Eerste Dienstleider ingevoerd.

Lagersonderbefehl Westerbork, kamp 1943-08-12 Inhoud: In verband met de noodzaak een sterkere samenvatting van alle voorhanden zijnde krachten en een unificatie van de kamporganisatie te krijgen wordt de positie van Eerste Dienstleider ingevoerd.

Lagersonderbefehl

Registratiekaart (Registration Record) van Maud Clara Grietje Hedeman, in verband met haar repatriëring naar Nederland, aug. 1945.

KaatjeBobbe-van Leeuwen

Kaatje
Bobbe-van Leeuwen