In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Contacten kamp Westerbork met overheden

Gemeente Westerbork

Burgerlijke stand kamp Westerbork

Pasfoto Pasfoto van dhr. Speijer, E.A.M.&nbsp; Plaats en jaartal onbekend. Zowel in Barneveld als in kamp Westerbork liet Emanuel kinderen insecten verzamelen om deze op te zetten en te bestuderen. &nbsp;

Pasfoto Pasfoto van dhr. Speijer, E.A.M.&nbsp; Plaats en jaartal onbekend. Zowel in Barneveld als in kamp Westerbork liet Emanuel kinderen insecten verzamelen om deze op te zetten en te bestuderen. &nbsp;

Portret van Dr .Speijer

Plaatsen in kamp Westerbork

Bewarings- en Verblijfskamp Westerbork

Foto van een illustratie van Leo Kok&nbsp; Uit een brief van Bob Cahen (zie brief 'Ergens in Nederland') Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1942-11-01

Foto van een illustratie van Leo Kok&nbsp; Uit een brief van Bob Cahen (zie brief 'Ergens in Nederland') Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1942-11-01

Foto van een Illustratie van Leo Kok in de brief 'Ergens in Nederland'

Van: Cahen, J.&nbsp; Aan: Beste allemaal.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp ('Ergens in Nederland') Datum: 1942-11-01&nbsp; Onderwerp: Kampomstandigheden in kamp Westerbork.&nbsp;Terugblik op begin oktober 1942. Schetsjes gemaakt door Leo Kok.&nbsp; Blz. 7 van 14. Inventarisnummers 3022 t/m 3035

Van: Cahen, J.&nbsp; Aan: Beste allemaal.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp ('Ergens in Nederland') Datum: 1942-11-01&nbsp; Onderwerp: Kampomstandigheden in kamp Westerbork.&nbsp;Terugblik op begin oktober 1942. Schetsjes gemaakt door Leo Kok.&nbsp; Blz. 7 van 14. Inventarisnummers 3022 t/m 3035

Foto van de brief 'Ergens in Nederland' van J. Cahen aan bekenden vanuit kamp Westerbork

Van: Cahen, J.&nbsp; Aan: Beste allemaal.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp ('Ergens in Nederland') Datum: 1942-11-01&nbsp; Onderwerp: Kampomstandigheden in kamp Westerbork.&nbsp;Terugblik op begin oktober 1942. Schetsjes gemaakt door Leo Kok.&nbsp; Blz. 6 van 14. Inventarisnummers 3022 t/m 3035

Van: Cahen, J.&nbsp; Aan: Beste allemaal.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp ('Ergens in Nederland') Datum: 1942-11-01&nbsp; Onderwerp: Kampomstandigheden in kamp Westerbork.&nbsp;Terugblik op begin oktober 1942. Schetsjes gemaakt door Leo Kok.&nbsp; Blz. 6 van 14. Inventarisnummers 3022 t/m 3035

Dr. E.A.M. Speijer Entomologisch werk in de Nazikampen Overgedrukt uit het tijdschrift voor Entomologie Deel LXXXVIII jrg. 1945 (1947) gepubliceerd 1 okt. 1947.

Dr. E.A.M. Speijer Entomologisch werk in de Nazikampen Overgedrukt uit het tijdschrift voor Entomologie Deel LXXXVIII jrg. 1945 (1947) gepubliceerd 1 okt. 1947.

Entomologisch werk in de Nazikampen door Dr. E.A.M. Speijer

Grote brandnetel Getekend door: &nbsp;Metz-Baumgarten, Herta.&nbsp; Plaats: Barneveld Datum: 1943 In de omgeving van het interneringskamp 'de Biezen' in Barneveld.

Grote brandnetel Getekend door: &nbsp;Metz-Baumgarten, Herta.&nbsp; Plaats: Barneveld Datum: 1943 In de omgeving van het interneringskamp 'de Biezen' in Barneveld.

Tekening van Herta Metz-Baumgarten in Barneveld

Van: Lagere school te Barneveld, De Biezen Aan: Wijnberg, Walter Geboren: 1932-06-15 Datum: 1943-08-01 Onderwerp: Overgangsrapport van klas 5 naar klas 6.

Van: Lagere school te Barneveld, De Biezen Aan: Wijnberg, Walter Geboren: 1932-06-15 Datum: 1943-08-01 Onderwerp: Overgangsrapport van klas 5 naar klas 6.

Schoolrapport van Walter Wijnberg

Van: Huisman, G.K. Aan: Kockx, Th. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-06-14 Onderwerp: controle-rapport van arbeiders, buiten het kamp tewerk gesteld.&nbsp; - Vlasfabriek Orvelte: de directeur krijgt te weinig benzine voor het vervoer van de arbeiders. - Object Peize: (40 arbeiders in de landbouw).

Van: Huisman, G.K. Aan: Kockx, Th. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-06-14 Onderwerp: controle-rapport van arbeiders, buiten het kamp tewerk gesteld.&nbsp; - Vlasfabriek Orvelte: de directeur krijgt te weinig benzine voor het vervoer van de arbeiders. - Object Peize: (40 arbeiders in de landbouw).

Rapport over gedetineerden die buiten Interneringskamp Westerbork worden tewerkgesteld

Roozendaal, Alfred.&nbsp; Dokter en sanitäter aan het werk op de barak.&nbsp; Kamp Westerbork, 1942-12-04.

Roozendaal, Alfred.&nbsp; Dokter en sanitäter aan het werk op de barak.&nbsp; Kamp Westerbork, 1942-12-04.

Een dokter en een Sanitäter aan het werk in een woonbarak

Revisie elektrische installatie, barakken 213; 214 en 215 Schattenberg&nbsp; Datum: 1951-09-27 Opmerking: de oorspronkelijke nummers van deze barakken waren 123-125.

Revisie elektrische installatie, barakken 213; 214 en 215 Schattenberg&nbsp; Datum: 1951-09-27 Opmerking: de oorspronkelijke nummers van deze barakken waren 123-125.

Plattegrond van de elektrische installatie in de barakken 213-215 in het woonoord Schattenberg

Bevolking en barakken in het kamp Westerbork Kamp Westerbork, 1942-1944 Links de centrale keuken en op de achtergrond het ketelhuis. Rechts een aantal barakken.

Bevolking en barakken in het kamp Westerbork Kamp Westerbork, 1942-1944 Links de centrale keuken en op de achtergrond het ketelhuis. Rechts een aantal barakken.

Zicht op het pad achter de centrale keuken van kamp Westerbork

Specifieke razzia's in Nederland

Razzia in Putten

Lagerbefehl Westerbork, kamp 1944-08-10, No. 87 Inhoud: Spertijd; Strafgevallen, beperkende maatregelen, verbod tot schrijven en ontvangen van brieven en pakketten. Tevens een verbod op het ontvangen van bezoek.

Lagerbefehl Westerbork, kamp 1944-08-10, No. 87 Inhoud: Spertijd; Strafgevallen, beperkende maatregelen, verbod tot schrijven en ontvangen van brieven en pakketten. Tevens een verbod op het ontvangen van bezoek.

Lagerbefehl No. 87

Wat staat er op deze website en wat (nog) niet?

Over deze website

Centrale keuken.&nbsp; Centrale keuken in aanbouw en barak 10 van het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork.&nbsp; Kamp Westerbork, 1939.

Centrale keuken.&nbsp; Centrale keuken in aanbouw en barak 10 van het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork.&nbsp; Kamp Westerbork, 1939.

van de bouw van de Centrale Keuken en barak 10 in het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Joodse gemeenten in Friesland

Joodse gemeente Gorredijk

Mededeling Datum: 1943-03-09 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: Inentingen

Mededeling Datum: 1943-03-09 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: Inentingen

JosefAuszenberg

Josef
Auszenberg