In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Calendarium kamp Westerbork

1957

Van: Acohen, Maurits Aan: zijn kinderen Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-04-19 Onderwerp: beiden zijn gezond. Ze hoeven niet te werken; de post loopt goed…

Van: Acohen, Maurits Aan: zijn kinderen Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-04-19 Onderwerp: beiden zijn gezond. Ze hoeven niet te werken; de post loopt goed…

Briefkaart van Maurits Acohen vanuit Theresienstadt

Plaatsen in kamp Westerbork

Aardappelkeuken kamp Westerbork

Kommandantur-Befehl No. 2&nbsp; Datum: 1943-01-14&nbsp; Betreten des Lagers durch deutsche und niederlandische Polizei; Befehle durch deutsche Polizei; Postcontrole; CDK-beambten in barak 66; Strafkompanie

Kommandantur-Befehl No. 2&nbsp; Datum: 1943-01-14&nbsp; Betreten des Lagers durch deutsche und niederlandische Polizei; Befehle durch deutsche Polizei; Postcontrole; CDK-beambten in barak 66; Strafkompanie

Kommandantur-Befehl No. 2

Ontvangstbewijs Voor een aangetekende zending Naam geadresseerde: Snoek, Mej. Datum: 1943-08-04

Ontvangstbewijs Voor een aangetekende zending Naam geadresseerde: Snoek, Mej. Datum: 1943-08-04

Ontvangstbewijs voor een zending aan mej. Snoek

Van:&nbsp; Aan: mevrouw van Ossenbrugge Plaats: Datum: 1944-01 Onderwerp: verboden in Westerbork te schrijven; ben zelf in de gelegenheid deze brief weg te krijgen; informeer bij Joodse Raad waar M. zit. Op voorzijde briefkaart staat geschreven: wilt u deze kaart a.u.b. in de bus doen, hartelijk dank!

Van:&nbsp; Aan: mevrouw van Ossenbrugge Plaats: Datum: 1944-01 Onderwerp: verboden in Westerbork te schrijven; ben zelf in de gelegenheid deze brief weg te krijgen; informeer bij Joodse Raad waar M. zit. Op voorzijde briefkaart staat geschreven: wilt u deze kaart a.u.b. in de bus doen, hartelijk dank!

Briefkaart aan mevrouw van Ossenbrugge

Voorbeelden van stempels die in Kamp Westerbork zijn gebruikt.&nbsp; Betreft: Lager Westerbork; Kommandant Lager Westerbork; Geprüft 2; Lager Westerbork (post Hooghalen)

Voorbeelden van stempels die in Kamp Westerbork zijn gebruikt.&nbsp; Betreft: Lager Westerbork; Kommandant Lager Westerbork; Geprüft 2; Lager Westerbork (post Hooghalen)

Voorbeeld van stempels die in kamp Westerbork zijn gebruikt

Bewijs van ter post bezorging van postpakket voor Velleman-Hartz, B., Mevr.

van naar B. Velleman-Härtz gestuurd pakket in kamp Westerbork

Bewijs van ter post bezorging van postpakket voor Velleman-Härtz, B., Mevr.

Bewijs van ter post bezorging van postpakket voor Velleman-Härtz, B., Mevr.

van verstuurd pakket naar B. Velleman-Härtz in kamp Westerbork

Enveloppe met daarop een rood stempel:&nbsp; Lager 510 Westerbork

Enveloppe met daarop een rood stempel:&nbsp; Lager 510 Westerbork

Enveloppe met stempel Lager 510 Westerbork

Barak 58

Van: Cahen, Bob&nbsp; Aan: Jilderda, M.&nbsp; Plaats: Theresienstadt&nbsp; Datum: 1944-03-15&nbsp; Onderwerp: omstandigheden; werken in een houtbedrijf; post&nbsp;kan worden ontvangen; moeder ligt in het ziekenhuis. Bob bezoekt haar elke dag.

Van: Cahen, Bob&nbsp; Aan: Jilderda, M.&nbsp; Plaats: Theresienstadt&nbsp; Datum: 1944-03-15&nbsp; Onderwerp: omstandigheden; werken in een houtbedrijf; post&nbsp;kan worden ontvangen; moeder ligt in het ziekenhuis. Bob bezoekt haar elke dag.

Briefkaart van Bob Cahen aan Mariette Jilderda

Barak 22

Strafbarakken

Van: Levie, Joseph Aan: Beste Benny&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-1944 Onderwerp: omstandigheden; vraag om toesturen van geld.

Van: Levie, Joseph Aan: Beste Benny&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-1944 Onderwerp: omstandigheden; vraag om toesturen van geld.

Brief van Jospeph Levie aan Benny Lackrooy vanuit kamp Westerbork

Mondelinge mededeling Van: Kwieser, Henri Aan: Jong-Cohen, de, E.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: vraag of ze zo spoedig mogelijk per post levensmiddelen wil zenden.

Mondelinge mededeling Van: Kwieser, Henri Aan: Jong-Cohen, de, E.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: vraag of ze zo spoedig mogelijk per post levensmiddelen wil zenden.

Carolina SophiaAussen-Weijel

Carolina Sophia
Aussen-Weijel