We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 216 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: De Haan, Philippus geb. 04-08-50 overleden te Westerbork op 22-04-1943 op: 22-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 216 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: De Haan, Philippus geb. 04-08-50 overleden te Westerbork op 22-04-1943 op: 22-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Philippus de Haan

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 16-06-1943 Nr. 341 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Seelig, Salomon Siegmund geb. 01-04-68 overleden te Westerbork op 04-06-1943 op 07-06-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 16-06-1943 Nr. 341 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Seelig, Salomon Siegmund geb. 01-04-68 overleden te Westerbork op 04-06-1943 op 07-06-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Salomon Siegmund Seelig

Bewijs van crematie Datum: 05-07-1943 Nr. 394 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Schreeuwer, Betty Silvia geb. 24-11-41 overleden te Westerbork op 27-06-1943 op 28-06-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 05-07-1943 Nr. 394 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Schreeuwer, Betty Silvia geb. 24-11-41 overleden te Westerbork op 27-06-1943 op 28-06-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Betty Silvia Schreeuwer

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 01-06-1943 Nr. 325 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Sternfeld, Clotilde Sara geb. 23-11-61 overleden te Westerbork op 27-05-1943 op 31-05-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 01-06-1943 Nr. 325 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Sternfeld, Clotilde Sara geb. 23-11-61 overleden te Westerbork op 27-05-1943 op 31-05-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Clotilde Sara Sternfeld

Van: vader en Lies Aan: Co en Piet Plaats: Amsterdam Datum: 1943-01-29 Onderwerp: &nbsp;bedankt voor de brief; kleinkind Aatje is groot en wijs geworden; jammer dat ze elkaar zo weinig kunnen zien; laatste weken leven de schrijvers in een afschuwelijke spanning. De hele dag worden er mensen opgehaald; ook mensen die een attest hadden, ziek zijn en in rusthuizen vertoeven; vader was 14 dagen geleden bij de dokter, zijn gewicht was niet veranderd; Lies heeft last van doorgezakte voeten; schoenen passen niet en ze heeft geen gelegenheid om aan nieuwe schoenen te komen; bezoek van een vriendin; …

Van: vader en Lies Aan: Co en Piet Plaats: Amsterdam Datum: 1943-01-29 Onderwerp: &nbsp;bedankt voor de brief; kleinkind Aatje is groot en wijs geworden; jammer dat ze elkaar zo weinig kunnen zien; laatste weken leven de schrijvers in een afschuwelijke spanning. De hele dag worden er mensen opgehaald; ook mensen die een attest hadden, ziek zijn en in rusthuizen vertoeven; vader was 14 dagen geleden bij de dokter, zijn gewicht was niet veranderd; Lies heeft last van doorgezakte voeten; schoenen passen niet en ze heeft geen gelegenheid om aan nieuwe schoenen te komen; bezoek van een vriendin; …

Brief van vader en Lies aan Co en Piet vanuit Amsterdam

Programma Bunter Abend (Gruppe)Buhne&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: April 1944

Programma Bunter Abend (Gruppe)Buhne&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: April 1944

Programma van het cabaret Bunter Abend in kamp Westerbork

Plaatsen in kamp Westerbork

Buitencommando's kamp Westerbork

Kamp Moerdijk

Sd-Hoofdkwartier Zeist

SD-Hoofdkwartier Velp

Van: Prov. Elektr. bedrijf Groningen&nbsp; Aan: Kamp Westerbork&nbsp; Plaats: Groningen&nbsp; Datum: 1942-12-01&nbsp; Onderwerp: Verzendingsadvies per spoor.&nbsp; Bij omschrijving staan 1 ijzeren kozijn; 2 ijzeren deuren; 6 pennen voor de stootblokken.

Van: Prov. Elektr. bedrijf Groningen&nbsp; Aan: Kamp Westerbork&nbsp; Plaats: Groningen&nbsp; Datum: 1942-12-01&nbsp; Onderwerp: Verzendingsadvies per spoor.&nbsp; Bij omschrijving staan 1 ijzeren kozijn; 2 ijzeren deuren; 6 pennen voor de stootblokken.

Bewijs voor de levering van goederen aan kamp Westerbork

Uitgaande transporten kamp Westerbork

Transport 14 september 1943 - Auschwitz

Van: Baarsel, van, P.&nbsp; Aan: Staatsbosbeheer&nbsp; Plaats: Frederiksoord&nbsp; Datum: 1940-04-19&nbsp; Onderwerp: Ontwerp beplanting door leerlingen tuinbouwschool.

Van: Baarsel, van, P.&nbsp; Aan: Staatsbosbeheer&nbsp; Plaats: Frederiksoord&nbsp; Datum: 1940-04-19&nbsp; Onderwerp: Ontwerp beplanting door leerlingen tuinbouwschool.

Brief van P. Baarsel aan Staatsbosbeheer

Sport kamp Westerbork

Korfbal kamp Westerbork

Transport 6 juli 1943 - Sobibor

Transport 14 augustus 1942 - Auschwitz

Transport 17 augustus 1942 - Auschwitz

Transport 21 augustus 1942 - Auschwitz

Transport 29 januari 1943 - Auschwitz

Transport 5 april 1944 - Buchenwald

Transport 3 september 1944 - Auschwitz

Transport 16 juli 1942 - Auschwitz

Transport 2 oktober 1942 - Auschwitz

Transport 24 augustus 1942 - Auschwitz

Transport 10 augustus 1942 - Auschwitz

Transport 13 april 1943 - Sobibor

Transport 1 februari 1944 - Buchenwald

Transport 5 april 1944 - Ravensbrück

Transport 21 juli 1942 - Auschwitz

Transport 3 januari 1945 - Libenau

Transport 16 oktober 1942 - Auschwitz

Transport 8 februari 1944 - Auschwitz

Transport 11 mei 1943 - Sobibor

Transport 12 oktober 1942 - Auschwitz

Transport 23 maart 1943 - Sobibor

Transport 2 maart 1943 - Sobibor

Transport 9 oktober 1942 - Auschwitz

Transport 6 november 1942 - Auschwitz

Transport 16 november 1942 - Auschwitz

Transport 10 november 1942 - Auschwitz

Transport 28 september 1942 - Auschwitz

Transport 30 maart 1943 - Sobibor

Transport 7 augustus 1942 - Auschwitz

Transport 12 december 1942 - Auschwitz

Transport 8 december 1942 - Auschwitz

Transport 21 april 1943 - Theresienstadt

Felicitatie&nbsp;voor Susanna de Haan en Jacob Noach. Getekend door: Margules, H.&nbsp; Plaats: Kamp Westerbork Datum: 1944-07. De kaart is getekend naar aanleiding van hun huwelijk op 19-7-1944.

Felicitatie&nbsp;voor Susanna de Haan en Jacob Noach. Getekend door: Margules, H.&nbsp; Plaats: Kamp Westerbork Datum: 1944-07. De kaart is getekend naar aanleiding van hun huwelijk op 19-7-1944.

Felicitatietekening voor Susanna de Haan en Jacob Noch getekend door Hans Margules

Van: Heilbut, Rob Aan: Besanger, L., Mej. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-10-05 Onderwerp: bedankje voor pakket

Van: Heilbut, Rob Aan: Besanger, L., Mej. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-10-05 Onderwerp: bedankje voor pakket

Briefkaart van Rob Heilbut aan L. Besanger vanuit kamp Westerbork

Van: Cleeff van, Alice (Lotte en Eddy) Aan: Henny Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-11 Onderwerp: Omstandigheden; dagelijkse gang van zaken. De schijfster (Alice) heeft een middenoorontsteking. De stemming in de barak is goed.

Van: Cleeff van, Alice (Lotte en Eddy) Aan: Henny Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-11 Onderwerp: Omstandigheden; dagelijkse gang van zaken. De schijfster (Alice) heeft een middenoorontsteking. De stemming in de barak is goed.

Brief van Alice, ( Lotte en Eduard) van Cleeff aan Henny vanuit kamp Westerbork

Transport 16 februari 1943 - Auschwitz

Transport 7 september 1943 - Auschwitz

Van: Kok, Leo Aan:&nbsp;Mindeno-van Duren, Frederika Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943 Onderwerp: Leo in actie al tekenaar. Hij schrijft de tekst: ‘’t is weinig van waerde. Hetgeen ick u biedt, maer twee roocker stockskens versmaedt ghy toch niet, Leo&nbsp;

Van: Kok, Leo Aan:&nbsp;Mindeno-van Duren, Frederika Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943 Onderwerp: Leo in actie al tekenaar. Hij schrijft de tekst: ‘’t is weinig van waerde. Hetgeen ick u biedt, maer twee roocker stockskens versmaedt ghy toch niet, Leo&nbsp;

Enveloppe met tekst en tekening van Leo Kok in kamp Westerbork

Van: Wrnd. Directeur Staatsbosbeheer&nbsp; Aan: Houtvester Assen&nbsp; Plaats: Utrecht&nbsp; Datum: 1940-03-05&nbsp; Onderwerp: Plan beplanting Vluchtelingenkamp.

Van: Wrnd. Directeur Staatsbosbeheer&nbsp; Aan: Houtvester Assen&nbsp; Plaats: Utrecht&nbsp; Datum: 1940-03-05&nbsp; Onderwerp: Plan beplanting Vluchtelingenkamp.

Brief van de waarnemende directeur van Staatsbosbeheer aan Houtvester Assen

Barak 73

Van: Smalhout, F.&nbsp; Aan: Schokker, mevr.&nbsp; Plaats: Amsterdam&nbsp; Datum: 1943-11-04&nbsp; Onderwerp: bedankje voedsel en &nbsp;de groeten met stempel Gepruft 3. &nbsp;

Van: Smalhout, F.&nbsp; Aan: Schokker, mevr.&nbsp; Plaats: Amsterdam&nbsp; Datum: 1943-11-04&nbsp; Onderwerp: bedankje voedsel en &nbsp;de groeten met stempel Gepruft 3. &nbsp;

Briefkaart van F. Smalhout aan mevr. Schokker vanuit kamp Westerbork

Enveloppe met opschrift: Salo Polak, 20-12-20&nbsp; Barak 22 OD Westerbork.

Enveloppe met opschrift: Salo Polak, 20-12-20&nbsp; Barak 22 OD Westerbork.

Enveloppe met opschrift Salo Polak, zijn geboortedatum en verblijfplaats in kamp Westerbork

Van: Arie en Sachs, Joop Aan: onbekend Plaats: Appelscha/Westerbork, kamp Datum: 1943-09-19 Onderwerp: bedankt voor het pakketje; het gaat beter met de gezondheid van de schrijver; Engeltje en Joop waren beiden blij dat ze uit Vught vertrokken; Arie haalt he belangrijkste uit de brief; 'als je deze brief ontvangst zijn we al op transport (naar Polen), de trein staat al voor; werkelijk geen spijt uit Vught weg te zijn; het was daar de laatste tijd een ware verschrikking; zelf er weinig last van ondervonden, Engeltje werkte in het magazijn (het beste baantje in het kamp); Joop werkte in de bontwerkerij; de verzorging in Westerbork is prima, niet met Vugt te vergelijken; behuizing in Westerbork is erg bekrompen, dat was in Vught beter; liever was Joop de vijf maanden in kamp Westerbork geweest; het eten in Vught was altijd slecht; dankzij het baantje van Engeltje in Vught en de pakketjes van vrienden zijn ze het ergste bespaard gebleven…

Van: Arie en Sachs, Joop Aan: onbekend Plaats: Appelscha/Westerbork, kamp Datum: 1943-09-19 Onderwerp: bedankt voor het pakketje; het gaat beter met de gezondheid van de schrijver; Engeltje en Joop waren beiden blij dat ze uit Vught vertrokken; Arie haalt he belangrijkste uit de brief; 'als je deze brief ontvangst zijn we al op transport (naar Polen), de trein staat al voor; werkelijk geen spijt uit Vught weg te zijn; het was daar de laatste tijd een ware verschrikking; zelf er weinig last van ondervonden, Engeltje werkte in het magazijn (het beste baantje in het kamp); Joop werkte in de bontwerkerij; de verzorging in Westerbork is prima, niet met Vugt te vergelijken; behuizing in Westerbork is erg bekrompen, dat was in Vught beter; liever was Joop de vijf maanden in kamp Westerbork geweest; het eten in Vught was altijd slecht; dankzij het baantje van Engeltje in Vught en de pakketjes van vrienden zijn ze het ergste bespaard gebleven…

Brief geschreven door Arie vanuit Appelscha en afschrift van de brief van Joseph Sachs vanuit kamp Westerbork

Bewijs van terpostbezorging van een postpakket&nbsp; Geadresseerde: J. Levie&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-11-29 (stempel)

Bewijs van terpostbezorging van een postpakket&nbsp; Geadresseerde: J. Levie&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-11-29 (stempel)

Bewijs voor het verzenden van een pakket/geld aan Joseph Levie in kamp Westerbork

Van: Lierens, A. Aan: van Heiks, A. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-01-29 Onderwerp: wasgoed ontvangen…

Van: Lierens, A. Aan: van Heiks, A. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-01-29 Onderwerp: wasgoed ontvangen…

Lodewijk ErnestDenekamp

Lodewijk Ernest
Denekamp