In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Van: Boas-Prins, S. Aan: Fam. Spier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-07-11 Onderwerp: Seraphine schrijft terwijl haar pannetje op de kachel staat. De verjaardag van Esthertje was gezellig en duizendmaal beter dan haar eerste verjaardag. Seraphine bedankt de familie Spier voor de vooroorlogse prachtpop. De pop gaat niet mee naar de crêche dus Esthertje speelt er op zondag mee. De familie uit Leeuwarden wordt bedankt voor het jurkje. Ieder pakje is weer een nieuwe ontroering. Seraphine werkt in de crêche (barak 96) bij Esthertje en 30 andere kinderen. Sommigen zijn zoals zij ‘dagkinderen’, maar anderen zijn hier alleen. Het werk is zwaar maar bevalt goed.&nbsp;

Van: Boas-Prins, S. Aan: Fam. Spier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-07-11 Onderwerp: Seraphine schrijft terwijl haar pannetje op de kachel staat. De verjaardag van Esthertje was gezellig en duizendmaal beter dan haar eerste verjaardag. Seraphine bedankt de familie Spier voor de vooroorlogse prachtpop. De pop gaat niet mee naar de crêche dus Esthertje speelt er op zondag mee. De familie uit Leeuwarden wordt bedankt voor het jurkje. Ieder pakje is weer een nieuwe ontroering. Seraphine werkt in de crêche (barak 96) bij Esthertje en 30 andere kinderen. Sommigen zijn zoals zij ‘dagkinderen’, maar anderen zijn hier alleen. Het werk is zwaar maar bevalt goed.&nbsp;

Brief van S. Boas-Prins aan de familie Spier vanuit kamp Westerbork

Toegangsbewijs voor Gans, Regina t.b.v. de feestavond op 1946-04-16 in de Grote Zaal.&nbsp; Geldig van 1946-04-16 tot 1946-04-17&nbsp; Bijz.: Schenkster was op bezoek in het kamp.

Toegangsbewijs voor Gans, Regina t.b.v. de feestavond op 1946-04-16 in de Grote Zaal.&nbsp; Geldig van 1946-04-16 tot 1946-04-17&nbsp; Bijz.: Schenkster was op bezoek in het kamp.

Bewijs van toegang voor een feestavond in kamp Westerbork

Margaretha Bamberger-Prins werd geboren op 10-9-1920 in Hoorn en verhuisde met ouders en broertje Maurits naar de Dijkstraat 6 in Arnhem. Zij trouwde in Arnhem op 4-8-1942 met Josef Bamberger ( geb.24-8-1917 in Frankfurt). Zij vertrokken een paar dagen later naar Amsterdam om te gaan wonen in de Christiaan de Wetstraat 2-1 hoog. In Amsterdam werd op 12 augustus 1943 hun dochtertje Esther geboren. Het babytje is al op 29 september 1943 in Westerbork ingeschreven, afgereisd vanaf het Afrikaanderplein in Amsterdam. Esther heeft de oorlog overleefd en woont in Londen, nu mevr. March-Bamberger. Margaretha werd met haar man Josef in Den Haag gearresteerd op 12 januari 1944 door de SS en naar Westerbork overgebracht. Waar zij ondertussen verbleven is onbekend. Op 1-2-1944 werden zij naar Bergen-Belsen overgebracht. Margaretha was passagier in de trein "Het verloren Transport"(23 april 1945) en overleed in Tröbitz. Daar is zij begraven. https://www.joodsmonument.nl/nl/page/572867/margaretha-bamberger-prins Verhaal van Anneke van Zinderen Bakker

Plaatsen in kamp Westerbork

Barak 71

Van: Wolff, Maurits&nbsp; Datum: 1945-01-15&nbsp; Betreft indeling bij de Holzgruppe (buitendienst)

Van: Wolff, Maurits&nbsp; Datum: 1945-01-15&nbsp; Betreft indeling bij de Holzgruppe (buitendienst)

Edithvan Bever

Edith
van Bever