In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Het treinbord

Markt 4, Beilen

Het verhaal van Menachem Asscher

Een jongen vereeuwigd in hout

Testverhaal

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Op deze pagina ontdek je uiteenlopende verhalen over Kamp Westerbork: persoonlijke portretten van betrokkenen, gemeenteverhalen die laten zien hoe lokale gemeenschappen verbonden zijn met het kamp, themaverhalen die context en verdieping bieden, en objectverhalen waarin voorwerpen het verleden tastbaar maken.

Verhalen

Uitgaande transporten kamp Westerbork

Transport 19 oktober 1942 - Auschwitz

Comité voor Bijzondere Joodsche Belangen

Comité voor Joodsche Vluchtelingen

Vrijstellingen van deportatie vanuit kamp Westerbork

Barneveld vrijstelling kamp Westerbork

Transport 11 mei 1943 - Sobibor

Plaatsen in kamp Westerbork

Barak 5

Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Barak 4

Schouwburg

Ziekenhuisbarakken

Centrale Keuken

Kommandantur

Strafbarakken

Commandantswoning

Barak 88

Garages kamp Westerbork

Barak 89

Barak 90

Wasserij kamp Westerbork

Barak 43

Barak 91

Opslagplaatsen kamp Westerbork

Barak 51

Barak 50

Barak 92

Barak 49

Barak 48

Industriebarakken kamp Westerbork

Barak 47

Barak 46

Barak 45

Personeelsbarakken kamp Westerbork

Barak 29

Barak 76

Barak 28

Barak 27

Barak 26

Aardappelkeuken kamp Westerbork

Barak 25

Barak 66

Barak 35

Barak 34

Barak 33

Centraal Distributiekantoor kamp Westerbork

Barak 42

Barak 67

Barak 41

Barak 64

LaWa

Barak 68

Barak 40

Barak 39

Barak 38

Barak 37

Barak 36

LaKa

Barak 69

Toko kamp Westerbork

Casino kamp Westerbork

Barak 98

Barak 70

Kantine kamp Westerbork

Crematorium

Wachttorens kamp Westerbork

Barak 97

Bagagebarakken kamp Westerbork

Barak 96

Gracht kamp Westerbork

Barak 71

Ziekenhuiskeuken kamp Westerbork

Barak 95

Barak 72

Prikkeldraad kamp Westerbork

Grote woonbarakken kamp Westerbork

Familiebarakken kamp Westerbork

Barak 63

Barak 94

Barak 93

Beplanting kamp Westerbork

Kampboerderij

Barak 65

Latrines kamp Westerbork

Barak 102

Barak 101

Heidelager

Barak 100

Barak 99

Wegennet kamp Westerbork

Kappersafdeling kamp Westerbork

Eerste ingang kamp Westerbork

Barak 55

Barak 56

Jongerenbarakken kamp Westerbork

Barak 106

Mannenbarakken kamp Westerbork

Barak 105

Barak 57

Vrouwenbarakken kamp Westerbork

Barak 104

Barak 103

Transportbarakken kamp Westerbork

Dienstwoningen kamp Westerbork

Barak 58

Weeshuis

Waterzuivering kamp Westerbork

Barak 62

Van: Gerzon, Adolf Aan: Ras, M., Mevr.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-07-25&nbsp; Onderwerp: aankomst in Westerbork en vraag om pakketten; mannenbarakken en vrouwenbarakken; een kleine kans om ontslagen te worden.

Van: Gerzon, Adolf Aan: Ras, M., Mevr.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-07-25&nbsp; Onderwerp: aankomst in Westerbork en vraag om pakketten; mannenbarakken en vrouwenbarakken; een kleine kans om ontslagen te worden.

Briefkaart van Adolf Gerzon aan M. Ras vanuit kamp Westerbork

HelenaHart-Duque

Helena
Hart-Duque