We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Foto van Martha Schellevis-van de Kar

Foto van Martha Schellevis-van de Kar

Portrettekening Cahen, B.J. Getekend door: Kok, Leo Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-10/11 Portrettekening van Cahen als broeder, terwijl hij kijkt naar een foto van zijn vriendin, Wiepke (Mariette) Jilderda.&nbsp; Getekend op een briefkaart.&nbsp; Op achterkant staat geschreven: ‘Nog hartelijk gefeliciteerd en veel liefs’.

Portrettekening Cahen, B.J. Getekend door: Kok, Leo Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-10/11 Portrettekening van Cahen als broeder, terwijl hij kijkt naar een foto van zijn vriendin, Wiepke (Mariette) Jilderda.&nbsp; Getekend op een briefkaart.&nbsp; Op achterkant staat geschreven: ‘Nog hartelijk gefeliciteerd en veel liefs’.

Portret van B. (Bob) J. Cahen getekend door Leo Kok

Van: Westmijse, G., Drs. Verklaart dat Dam, van, Saartje sinds 1936 met hem in geestelijk contact staat en zij kerkelijke bijeenkomsten heeft bijgewoond. Datum: september 1942 Plaats: Rotterdam

Van: Westmijse, G., Drs. Verklaart dat Dam, van, Saartje sinds 1936 met hem in geestelijk contact staat en zij kerkelijke bijeenkomsten heeft bijgewoond. Datum: september 1942 Plaats: Rotterdam

Verklaring van de Vrijzinnig Hervormden betreffende Saartje van Dam

Activiteiten Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Symposia Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Van: Leo Meijer Plaats: Westerbork Datum: Onbekend Tekening, met potlood heeft Leo allerlei tafereeltjes getekend, zoals hij ze gekend heeft voor en &nbsp;of tijdens zijn verblijf in kamp Westerbork. Volgende taferelen spelen zich mogelijk in het kamp af: Man straft kind; Fotograaf Breslauer; Kousenmakerij; Centrale Keuken.

Van: Leo Meijer Plaats: Westerbork Datum: Onbekend Tekening, met potlood heeft Leo allerlei tafereeltjes getekend, zoals hij ze gekend heeft voor en &nbsp;of tijdens zijn verblijf in kamp Westerbork. Volgende taferelen spelen zich mogelijk in het kamp af: Man straft kind; Fotograaf Breslauer; Kousenmakerij; Centrale Keuken.

Tekening met kamptaferelen van Leo Meijer

Joodse gemeenten in Gelderland

Joodse gemeente Deil

Het doen van voorzieningen ten behoeve van het bouwen van keukens Electrische installatie Schattenberg&nbsp; Schaal: 1:50&nbsp; Datum: 1955-08-03 Opmerking: op de bouwtekening worden onder andere de verschillende type keukenbarakken aangegeven, die zijn gekoppeld aan de woonbarakken in het woonoord.

Het doen van voorzieningen ten behoeve van het bouwen van keukens Electrische installatie Schattenberg&nbsp; Schaal: 1:50&nbsp; Datum: 1955-08-03 Opmerking: op de bouwtekening worden onder andere de verschillende type keukenbarakken aangegeven, die zijn gekoppeld aan de woonbarakken in het woonoord.

Bouwtekening van elektriciteitsvoorziening voor de verschillende type keukenbarakken in het woonoord Schattenberg

Het zoontje van de familie Buijvoets (Rinus) in de tuin. Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1947

Het zoontje van de familie Buijvoets (Rinus) in de tuin. Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1947

Foto van Rinus Buijvoets in de tuin van de woning van de kampcommandant

Bewijs van de N.V. Nederlandsche Spoorwegen Houdster deze heeft het Muiderpoortstation te 23.00 verlaten De stationschef Taay Datum: 1944-07-21 Plaats: Amsterdam

Bewijs van de N.V. Nederlandsche Spoorwegen Houdster deze heeft het Muiderpoortstation te 23.00 verlaten De stationschef Taay Datum: 1944-07-21 Plaats: Amsterdam

Bewijs van de Nederlandsche Spoorwegen

Van: de Gemeente Roden Aan: Heijmans-de Lange, Joela Plaats: Roden Datum: 1941-09-19 Onderwerp: persoonsbewijs met foto.

Van: de Gemeente Roden Aan: Heijmans-de Lange, Joela Plaats: Roden Datum: 1941-09-19 Onderwerp: persoonsbewijs met foto.

Persoonsbewijs van Joela Heijmans-de Lange

Tweede distributiestamkaart, op naam van Nanette Cohen, geboren te Deventer op 10 dec. 1946, dochter van Lena en Jules.

Tweede distributiestamkaart, op naam van Nanette Cohen, geboren te Deventer op 10 dec. 1946, dochter van Lena en Jules.

Distributiestamkaart van Nanette Cohen

Van: Munz, Leo Josef Aan: Büks' Helene Plaats: Wenen Datum: 1933-12-31 Onderwerp: dienstverband

Van: Munz, Leo Josef Aan: Büks' Helene Plaats: Wenen Datum: 1933-12-31 Onderwerp: dienstverband

Getuigschrift van dr. Leo Josef Munz over het dienstverband van Helene Büks

Van: Acohen-de la Bella, Esther Aan: Acohen, Raphael Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-12 Onderwerp: oorlog kan haar niets schelen, duurt toch voor haar te lang; ze moet 's morgens om 5.30 op. Ze houdt het niet vol. Ze is op van verdriet. Ze had gehoopt terug te gaan, maar dat gebeurd nooit…; stuur koffie; voor een sigaret krijgt ze een bekertje melk, dat is het enige wat haar wat opknapt….

Van: Acohen-de la Bella, Esther Aan: Acohen, Raphael Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-12 Onderwerp: oorlog kan haar niets schelen, duurt toch voor haar te lang; ze moet 's morgens om 5.30 op. Ze houdt het niet vol. Ze is op van verdriet. Ze had gehoopt terug te gaan, maar dat gebeurd nooit…; stuur koffie; voor een sigaret krijgt ze een bekertje melk, dat is het enige wat haar wat opknapt….

SophiaSteinbach-Grünholz

Sophia
Steinbach-Grünholz