In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Operette Operette kamp Westerbork Centraal Vluchtelingenkamp Datum: 1942 Voorstelling: 'Der fidele Bauer'.

Operette Operette kamp Westerbork Centraal Vluchtelingenkamp Datum: 1942 Voorstelling: 'Der fidele Bauer'.

Decor van de operette 'Der fidele Bauer'

Honger lijden.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945.&nbsp; Schetsen van twee hongerlijdende mensen.

Honger lijden.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945.&nbsp; Schetsen van twee hongerlijdende mensen.

Tekening van Herta Metz-Baumgarten in Theresienstadt

Foto van een illustratie van Leo Kok&nbsp; Uit een brief van Bob Cahen (zie brief 'Ergens in Nederland') Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1942-11-01

Foto van een illustratie van Leo Kok&nbsp; Uit een brief van Bob Cahen (zie brief 'Ergens in Nederland') Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1942-11-01

Foto van een Illustratie van Leo Kok in de brief 'Ergens in Nederland'

Van: Boas, Salomon Aan: Familie Spier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-04-21 Onderwerp: Salomon is dankbaar voor het pakje. Esthertje smult van de borstplaatjes, koekjes en ontbijtkoek. Hij bedankt ook voor de eieren en de boter. De oorarts is tevreden over Esther. Ze heeft een rond gezicht met rode wangen. De volgende keer stuurt Salomon weer een zegel mee voor een nieuw pakje.&nbsp;

Van: Boas, Salomon Aan: Familie Spier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-04-21 Onderwerp: Salomon is dankbaar voor het pakje. Esthertje smult van de borstplaatjes, koekjes en ontbijtkoek. Hij bedankt ook voor de eieren en de boter. De oorarts is tevreden over Esther. Ze heeft een rond gezicht met rode wangen. De volgende keer stuurt Salomon weer een zegel mee voor een nieuw pakje.&nbsp;

Brief van Salomon Boas aan de familie Spier vanuit kamp Westerbork

Lijst met gebruiksvoorwerpen/inboedel

Lijst met gebruiksvoorwerpen

Brief Van:&nbsp;Jong, de, Henk&nbsp; Aan: Jong-Cohen, de, Stella Plaats: Amsterdam Datum: 1944-07-24 Onderwerp:&nbsp;Henk vraagt of Stella nog in het ziekenhuis werkt en of ze zijn pakje met fruit heeft ontvangen. In het volgende pakje stopt hij een stofbril. Als er nieuwe levensmiddelen moeten komen, zal hij altijd de helft van zijn eigen bonnen voor haar besteden. Met enveloppe

Brief Van:&nbsp;Jong, de, Henk&nbsp; Aan: Jong-Cohen, de, Stella Plaats: Amsterdam Datum: 1944-07-24 Onderwerp:&nbsp;Henk vraagt of Stella nog in het ziekenhuis werkt en of ze zijn pakje met fruit heeft ontvangen. In het volgende pakje stopt hij een stofbril. Als er nieuwe levensmiddelen moeten komen, zal hij altijd de helft van zijn eigen bonnen voor haar besteden. Met enveloppe

Brief van Henk de Jong aan E. de Jong-Cohen vanuit Amsterdam

Dienstregeling (Horaire) tussen Les Avants en Bern.

Dienstregeling (Horaire) tussen Les Avants en Bern.

Dienstregeling tussen Les Avants en Bern.

Foto van Abraham van Dam en zijn vrouw Betje.

Foto van Abraham van Dam en zijn vrouw Betje.

Foto van Abraham van Dam en zijn vrouw Betje

Brief Van: Jong, de, H. Aan: Jong-Cohen, de, Estella&nbsp; Plaats: Amsterdam Datum: 1943-06-07 Onderwerp:&nbsp;Henk heeft gehoord dat Stella weer verhuisd is en heeft haar drie pakjes opgestuurd met onder andere raapstelen, radijs en vis. Hij zal haar voortaan ook berichten per telegraaf sturen. Pakjes zal hij voortaan aan Henri (Kwieser, barak 34) adresseren. Mirjam zal ook snel naar Westerbork komen. Met enveloppe

Brief Van: Jong, de, H. Aan: Jong-Cohen, de, Estella&nbsp; Plaats: Amsterdam Datum: 1943-06-07 Onderwerp:&nbsp;Henk heeft gehoord dat Stella weer verhuisd is en heeft haar drie pakjes opgestuurd met onder andere raapstelen, radijs en vis. Hij zal haar voortaan ook berichten per telegraaf sturen. Pakjes zal hij voortaan aan Henri (Kwieser, barak 34) adresseren. Mirjam zal ook snel naar Westerbork komen. Met enveloppe

Brief van H. de Jong aan Estella de Jong-Cohen vanuit Amsterdam

Briefkaart Van: Jong, de Henk Aan: Jong-Cohen, de, Estella Plaats: Amsterdam Datum: 1943-06-10 Onderwerp: Henk heeft een pakket gestuurd met eieren. Ina heeft het toegestuurde wasgoed van Estella gestreken. Nichtje Carla Meijer is bijdehand.

Briefkaart Van: Jong, de Henk Aan: Jong-Cohen, de, Estella Plaats: Amsterdam Datum: 1943-06-10 Onderwerp: Henk heeft een pakket gestuurd met eieren. Ina heeft het toegestuurde wasgoed van Estella gestreken. Nichtje Carla Meijer is bijdehand.

Briefkaart van Henk de Jong aan E. de Jong-Cohen vanuit Amsterdam

Persoonsbewijs Van: Prins, Seraphina No. 6011161 Afgegeven 1941-08-29 te Amsterdam Inhaber dieses Ausweises ist bis auf weiteres vom Arbeitseinsatz freigestellt Met stempel J

Persoonsbewijs Van: Prins, Seraphina No. 6011161 Afgegeven 1941-08-29 te Amsterdam Inhaber dieses Ausweises ist bis auf weiteres vom Arbeitseinsatz freigestellt Met stempel J

Persoonsbewijs van S. Boas-Prins

Van:&nbsp; Aan: Lieve Mien, Ben en opoe (Eva Katz-Franken) Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-11-19&nbsp; Onderwerp: Omstandigheden; helsch spektakel; pakketten; voedsel; transporten naar Bergen-Belsen; zelf mogelijk ook snel aan de beurt, vandaar het verzoek om een aantal zaken toe te sturen.

Van:&nbsp; Aan: Lieve Mien, Ben en opoe (Eva Katz-Franken) Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-11-19&nbsp; Onderwerp: Omstandigheden; helsch spektakel; pakketten; voedsel; transporten naar Bergen-Belsen; zelf mogelijk ook snel aan de beurt, vandaar het verzoek om een aantal zaken toe te sturen.

Brief van L. en M. aan Mien en Ben (Lackrooy) en opoe vanuit kamp Westerbork

Lagerbefehl No. 15 Datum: 1943-03-15 Werktijden; gevonden voorwerpen

Lagerbefehl No. 15 Datum: 1943-03-15 Werktijden; gevonden voorwerpen

Lagerbefehl No. 15

Van: Meents, Levie&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-01-06 Voor het twee maal per week douchen

Van: Meents, Levie&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-01-06 Voor het twee maal per week douchen

van Levie Meents voor twee maal per week douchen in kamp Westerbork

Pauze tijdens werkzaamheden aan het Oranjekanaal. Op de foto staan 15 kamgevangenen afgebeeld. tweede van rechts is Samuel van Coeverden (1920) en rechts is Isaac Bruinvels (1915). &nbsp;

Pauze tijdens werkzaamheden aan het Oranjekanaal. Op de foto staan 15 kamgevangenen afgebeeld. tweede van rechts is Samuel van Coeverden (1920) en rechts is Isaac Bruinvels (1915). &nbsp;

Foto van een pauze tijdens werkzaamheden aan het Oranjekanaal

Van: Comité International de la Croix-Rouge&nbsp; Aan: N.T.B. Den Haag&nbsp; Plaats: Arolsen (Waldeck) Duitsland&nbsp; Datum: 1956-03&nbsp; Onderwerp: overlijdensverklaring van Slager, Abraham, geb. 1896-09-20 te Enschede.

Van: Comité International de la Croix-Rouge&nbsp; Aan: N.T.B. Den Haag&nbsp; Plaats: Arolsen (Waldeck) Duitsland&nbsp; Datum: 1956-03&nbsp; Onderwerp: overlijdensverklaring van Slager, Abraham, geb. 1896-09-20 te Enschede.

Brief van het Comité International de la Croix-Rouge over overlijden Abraham Slager

Pagina uit het poëziealbum van Gisela Müller. Op de pagina staat een versje van Hermine Faktor. Datum: 1942-03-31 Plaats: Westerbork, kamp (Centraal Vluchtelingenkamp-)&nbsp;

Pagina uit het poëziealbum van Gisela Müller. Op de pagina staat een versje van Hermine Faktor. Datum: 1942-03-31 Plaats: Westerbork, kamp (Centraal Vluchtelingenkamp-)&nbsp;

Gedicht uit het poëziealbum van Gisela Müller met een versje van Hermine Faktor

Van: Magnus, Simon Datum: 1945-06-06 Plaats: Theresienstadt Onderwerp: gewenste bestemming Nederland

Van: Magnus, Simon Datum: 1945-06-06 Plaats: Theresienstadt Onderwerp: gewenste bestemming Nederland

Registratiekaart van Simon Magnus in Theresienstadt

Kampgeld Lager Westerbork 25 cent, Serie AA No. 9128

Kampgeld Lager Westerbork 25 cent, Serie AA No. 9128

Kampgeld Lager Westerbork 25 cent

Van: familie van Dam Aan: van Dam, Joseph en familie Plaats: Amsterdam Datum: 1943-01-25 Onderwerp: familieperikelen.

Van: familie van Dam Aan: van Dam, Joseph en familie Plaats: Amsterdam Datum: 1943-01-25 Onderwerp: familieperikelen.

Briefkaart van de familie van Dam aan Joseph van Dam en familie

Badkaart Lager Westerbork Van: Meents, Levie 2 mal wochentlich Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-01-06

Badkaart Lager Westerbork Van: Meents, Levie 2 mal wochentlich Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-01-06

van Levie Meents in kamp Westerbork

Lagerbefehl No. 11 Datum: 1943-03-04 Benoemingen tot plaatsvervangende dienst- en groepsleider

Lagerbefehl No. 11 Datum: 1943-03-04 Benoemingen tot plaatsvervangende dienst- en groepsleider

Lagerbefehl No. 11

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 211 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van Mayer, Josef geb. 06-07-62 overleden te Westerbork op 20-04-1943 op: 22-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 211 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van Mayer, Josef geb. 06-07-62 overleden te Westerbork op 20-04-1943 op: 22-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Josef Mayer

Lagerbefehl No. 69 Datum: 1944-03-08 Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Signalen voor de nieuwe werktijd; werk- en bezoektijden voor de verschillende kampinstellingen; Blz.: 4

Lagerbefehl No. 69 Datum: 1944-03-08 Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Signalen voor de nieuwe werktijd; werk- en bezoektijden voor de verschillende kampinstellingen; Blz.: 4

Lagerbefehl No. 69

Van: Cahen, Bob en zijn moeder Aan: Abrahams, J en Nan ( (zus, dochter) Plaats: trein Datum: 1944-01-18 Onderwerp: transport naar Theresienstadt. Afscheidsgroet van Bob en zijn moeder. De briefkaart heeft als poststempel Sappemeer (tracé naar Nieuweschans).

Van: Cahen, Bob en zijn moeder Aan: Abrahams, J en Nan ( (zus, dochter) Plaats: trein Datum: 1944-01-18 Onderwerp: transport naar Theresienstadt. Afscheidsgroet van Bob en zijn moeder. De briefkaart heeft als poststempel Sappemeer (tracé naar Nieuweschans).

Briefkaart van Bob Cahen aan J. Abrahams vanuit de trein

Verklaring - Doorreisvergunning Plaats: provincie Drenthe Datum:&nbsp;1945-04/05 Dhr. M.F. Buijvoets, de vader van commandant Jan Buijvoets, heeft van het Militair Gezag toestemming om zich van Drenthe naar Oss te begeven en terug eventueel via Almelo.&nbsp;

Verklaring - Doorreisvergunning Plaats: provincie Drenthe Datum:&nbsp;1945-04/05 Dhr. M.F. Buijvoets, de vader van commandant Jan Buijvoets, heeft van het Militair Gezag toestemming om zich van Drenthe naar Oss te begeven en terug eventueel via Almelo.&nbsp;

Verklaring van het Militair Gezag waarin aan M. F. Buijvoets toestemming wordt verleend zich naar Oss te begeven

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 25-05-1943 Nr. 311 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Ebstein, Amalie geb. 05-09-76 overleden te Westerbork op 21-05-1943 op: 21-05-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 25-05-1943 Nr. 311 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Ebstein, Amalie geb. 05-09-76 overleden te Westerbork op 21-05-1943 op: 21-05-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Amalie Ebstein

Van: Dr. Sass, Viktor Aan: Tauber-Büks, Helene Plaats: Wenen Datum: 1927-09-30 Onderwerp: Helene is werkzaam geweest als stenotypiste van augustus 1926 tot en met 30 september 1927.&nbsp;

Van: Dr. Sass, Viktor Aan: Tauber-Büks, Helene Plaats: Wenen Datum: 1927-09-30 Onderwerp: Helene is werkzaam geweest als stenotypiste van augustus 1926 tot en met 30 september 1927.&nbsp;

Getuigschrift van Dr. Viktor Sass dat Helene Tauber-Büks als stenotypiste bij hem heeft gewerkt

Van: Waterman-Lopes Cardozo, Henriette Aan: lieve lievelingen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-05-14 Onderwerp: De schrijfster is de moeder van de barak. Chaja werkt in het weeshuis van de barak. Er worden vele pakketjes ontvangen van haar kinderen, vrienden en bekenden. Barneveld is mogelijk een optie.

Van: Waterman-Lopes Cardozo, Henriette Aan: lieve lievelingen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-05-14 Onderwerp: De schrijfster is de moeder van de barak. Chaja werkt in het weeshuis van de barak. Er worden vele pakketjes ontvangen van haar kinderen, vrienden en bekenden. Barneveld is mogelijk een optie.

Brief van Henriette Waterman Lopes-Cardozo aan haar kinderen vanuit kamp Westerbork

Lagerbefehl Westerbork, kamp 1943-03-22, No. 18 Inhoud: Werkbrieven voor de kleermakerij en schoenmakerij; benoeming tot dienstleider resp. groepsleider.

Lagerbefehl Westerbork, kamp 1943-03-22, No. 18 Inhoud: Werkbrieven voor de kleermakerij en schoenmakerij; benoeming tot dienstleider resp. groepsleider.

Lagerbefehl No. 18

Foto van Werner Rudolf Breslauer Interieur Komammandatur van kampcommandant A.K. Gemmeker.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-1943 Mogelijk refereren de dennentakken naar het Joelfeest en is de foto rond het Joelfeest van 1942 of 1943 gemaakt.

Foto van Werner Rudolf Breslauer Interieur Komammandatur van kampcommandant A.K. Gemmeker.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-1943 Mogelijk refereren de dennentakken naar het Joelfeest en is de foto rond het Joelfeest van 1942 of 1943 gemaakt.

Foto van het kantoor van Gemmeker in de Kommandantur van kamp Westerbork

Van: vader (schoonvader en opa)&nbsp; Aan: Gerrit, Kick en Bep&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1942-08-06&nbsp; Onderwerp: afscheidsbrief in verband met transport dat de volgende dag zal plaatsvinden.

Van: vader (schoonvader en opa)&nbsp; Aan: Gerrit, Kick en Bep&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1942-08-06&nbsp; Onderwerp: afscheidsbrief in verband met transport dat de volgende dag zal plaatsvinden.

Brief van vader (tevens schoonvader en opa) aan Gerrit, Kick en Bep vanuit kamp Westerbork

Maurits Polak was één van de mannen die in 1942 vanuit Neuengamme werd overgebracht naar de Landes Heil- und Pflegeanstalt Bernburg, in de buurt van Magdeburg, om daar te worden vergast. Deze psychiatrische inrichting, opgericht in 1875, was één van de drie klinieken waar sinds november 1940 experimenten werden uitgevoerd met zieken en invaliden. Gezocht werd naar methoden tot het effectief en efficiënt doden van mensen. Bernburg beschikte daarom over de eerste vaste gaskamer van het Duitse Rijk, waar in 1942 verder werd geëxperimenteerd in het kader van de ‘Sondernbehandlung 14f13’.&nbsp; Vanuit Neuengamme werden in april 1942 300 mannen geselecteerd en in de weken daarna per bus naar Bernburg vervoerd. Maurits Polak was één van de 45 Nederlanders in deze groep. In Bernburg werden ze in de opvolgende maanden in de gaskamer vermoord. Voor de mannen zijn fictieve overlijdensakten uitgeschreven, met als overlijdensplaats Neuengamme.&nbsp;

Boek geschreven door Theun de Vries over kamp Amersfoort

Onderwerp: Judith Teixeira de Mattos

Foto van Judith Teixeira de Mattos

Van: ELIN Apparatefabrik Aan: Tauber, Fritz Plaats: Wenen Datum: 1938-07-20 Onderwerp: Fritz is al meer dan 10 jaar in de fabriek werkzaam als zelfstandige constructeur.

Van: ELIN Apparatefabrik Aan: Tauber, Fritz Plaats: Wenen Datum: 1938-07-20 Onderwerp: Fritz is al meer dan 10 jaar in de fabriek werkzaam als zelfstandige constructeur.

Getuigschrift van ELIN Apparatefabrik over het dienstverband van Fritz Tauber

Van: Reichskommissar für besetzten Gebiete&nbsp; Aan: Herren Generalsekretare Plaats: Den Haag Datum: 1943-02-18&nbsp; Onderwerp: Verwijdering uit den openbaren dienst van personen die met Joden gehuwd zijn.

Van: Reichskommissar für besetzten Gebiete&nbsp; Aan: Herren Generalsekretare Plaats: Den Haag Datum: 1943-02-18&nbsp; Onderwerp: Verwijdering uit den openbaren dienst van personen die met Joden gehuwd zijn.

Brief van de Reichskommissar für besetzten Gebiete aan de Secretarissen-Generaal

Dienstregeling van de tramlijnen in Den Haag Plaats: Den Haag Datum: 1942

Dienstregeling van de tramlijnen in Den Haag Plaats: Den Haag Datum: 1942

Dienstregeling van de tramlijnen in Den Haag

Van: Nabarro, Jaap&nbsp; Aan: Philips, Arthur&nbsp; Plaats: Hoogeveen&nbsp; Datum: 1942-11-22&nbsp; Onderwerp: Nabarro heeft de vader van geadresseerde leren kennen in het ziekenhuis van Hoogeveen. Hij zal kijken of een van de zusters in het ziekenhuis een kans ziet Eduard in Westerbork op te zoeken.

Van: Nabarro, Jaap&nbsp; Aan: Philips, Arthur&nbsp; Plaats: Hoogeveen&nbsp; Datum: 1942-11-22&nbsp; Onderwerp: Nabarro heeft de vader van geadresseerde leren kennen in het ziekenhuis van Hoogeveen. Hij zal kijken of een van de zusters in het ziekenhuis een kans ziet Eduard in Westerbork op te zoeken.

Brief van Jaap Nabarro aan Arthur Philips vanuit het ziekenhuis in Hoogeveen

Van: Departement van Bin. Zaken&nbsp; Aan: burgemeesters&nbsp; Plaats: Den Haag&nbsp; Datum: 1940-11-01&nbsp; Onderwerp: Joden in de Nederlandse vereniging voor luchtbescherming (houding ten opzichte van hen).

Van: Departement van Bin. Zaken&nbsp; Aan: burgemeesters&nbsp; Plaats: Den Haag&nbsp; Datum: 1940-11-01&nbsp; Onderwerp: Joden in de Nederlandse vereniging voor luchtbescherming (houding ten opzichte van hen).

Brief van het Departement van Binnenlandse Zaken aan de burgemeesters

Breslauer, W.R. De brandweer in het kamp Westerbork.&nbsp; Kamp Westerbork, jaartal onbekend.&nbsp; De kampbrandweer aan het oefenen.&nbsp; Op de foto is de brandspuitwagen te zien met de brandweermannen er omheen.

Breslauer, W.R. De brandweer in het kamp Westerbork.&nbsp; Kamp Westerbork, jaartal onbekend.&nbsp; De kampbrandweer aan het oefenen.&nbsp; Op de foto is de brandspuitwagen te zien met de brandweermannen er omheen.

Een brandweeroefening in het kamp

Van: Grevelink, J. Aan: Bewakingsmanschappen Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-06-30 Onderwerp: bewakingsmanschappen dienen zich stipt aan de tijd te houden met hun werkploegen bij de slagboom van post West.

Van: Grevelink, J. Aan: Bewakingsmanschappen Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-06-30 Onderwerp: bewakingsmanschappen dienen zich stipt aan de tijd te houden met hun werkploegen bij de slagboom van post West.

Mededeling van J. Grevelink aan de bewakingsmanschappen van Interneringskamp Westerbork

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1942-12-05 Onderwerp: het is Sinterklaasavond, voor Werner de ruimte om een langere brief te schrijven; herinneringen (van ook kerst en nieuwjaar) komen naar boven, samen zijn met familie; vergelijking met Chanoeka; &nbsp;in verschillende barakken worden kleine Chanoeka-feestjes georganiseerd en de vele kinderen die zich in het kamp bevinden krijgen een kleinigheid. Een feestje dat de dag ervoor werd gehouden, werd bezocht door de Duitse commandant, hij verbleef er minstens een uur en liet alles tot zich komen… De bewoners waren door het bezoek verrast…; er is weer een strafcompagnie wegens te laat komen, roken of het niet bij zich hebben van een legitimatiekaart en dat samen met prikkeldraad, wachttorens appel en verbod op schrijven; de kampleiding wil verschillende werkplaatsen opzetten, er zullen daardoor meer kampgevangenen kunnen blijven; het ziekenhuis is uitgebreid (500 patiënten), er sterven ook mensen, wekelijks ziet men de lijkenwagen (koets) heen en weer gaan (naar de Joodse begraafplaats te Assen); spoedig zal dat niet meer nodig zijn, er komt een crematorium; de school is ook uitgebreid. Het Westerbork getto wordt langzaam compleet; tegenstellingen tussen Nederlandse en Duitse Joden. Scheldwoorden als ‘Rotmoffen’ en ‘Kaaskoppen’; terwijl de achtergrond, het Joods zijn hetzelfde is.

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1942-12-05 Onderwerp: het is Sinterklaasavond, voor Werner de ruimte om een langere brief te schrijven; herinneringen (van ook kerst en nieuwjaar) komen naar boven, samen zijn met familie; vergelijking met Chanoeka; &nbsp;in verschillende barakken worden kleine Chanoeka-feestjes georganiseerd en de vele kinderen die zich in het kamp bevinden krijgen een kleinigheid. Een feestje dat de dag ervoor werd gehouden, werd bezocht door de Duitse commandant, hij verbleef er minstens een uur en liet alles tot zich komen… De bewoners waren door het bezoek verrast…; er is weer een strafcompagnie wegens te laat komen, roken of het niet bij zich hebben van een legitimatiekaart en dat samen met prikkeldraad, wachttorens appel en verbod op schrijven; de kampleiding wil verschillende werkplaatsen opzetten, er zullen daardoor meer kampgevangenen kunnen blijven; het ziekenhuis is uitgebreid (500 patiënten), er sterven ook mensen, wekelijks ziet men de lijkenwagen (koets) heen en weer gaan (naar de Joodse begraafplaats te Assen); spoedig zal dat niet meer nodig zijn, er komt een crematorium; de school is ook uitgebreid. Het Westerbork getto wordt langzaam compleet; tegenstellingen tussen Nederlandse en Duitse Joden. Scheldwoorden als ‘Rotmoffen’ en ‘Kaaskoppen’; terwijl de achtergrond, het Joods zijn hetzelfde is.

Brief van Werner Stertzenbach aan Stella Pach vanuit kamp Westerbork

Van: Barbara en Piet Aan: oom Jaap Plaats: Warmond Datum: 1944-03-22 Onderwerp: gedicht na aanleiding van de verjaardag van oom Jaap. Frieda Brommet door wie deze gedichten geschonken zijn, was samen met haar ouders ondergedoken in Warmond.

Van: Barbara en Piet Aan: oom Jaap Plaats: Warmond Datum: 1944-03-22 Onderwerp: gedicht na aanleiding van de verjaardag van oom Jaap. Frieda Brommet door wie deze gedichten geschonken zijn, was samen met haar ouders ondergedoken in Warmond.

Gedicht ter herinnering aan de 51ste verjaardag van oom Jaap

Zentralevidenz Es wurde Ihnen die KENN-Nummer 828-XXIV 7 zugeteilt. Van: Cohen-Sanders, Jikke Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-09-10

Zentralevidenz Es wurde Ihnen die KENN-Nummer 828-XXIV 7 zugeteilt. Van: Cohen-Sanders, Jikke Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-09-10

Bewijs van J. Cohen-Sanders in Theresienstadt

Uitgaande transporten kamp Westerbork

Transport 24 augustus 1942 - Auschwitz

Verzamelplaatsen voor deportatie naar kamp Westerbork

Joodse wijken

Judenviertel Amsterdam

Spoorlijn kamp Westerbork

Smalspoor kamp Westerbork

Feestdagen kamp Westerbork

Sinterklaas kamp Westerbork

Kalman Gans is op 9 juni 1944 gearresteerd op zijn onderduikadres Jan van Arkelstraat 90 te Kampen. Hij was ondergedoken bij de familie Urban.

RobertKahn

Robert
Kahn