In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Transporten buiten kamp Westerbork

Het Verloren Transport

Joods leven na de Tweede Wereldoorlog

Terugkeer en opvang

Gezinshereniging

Repatriëring bevrijdde concentratiekampgevangenen

Van: Gans, Eppo Aan: zijn ouders&nbsp; Plaats: Vught, kamp Datum: 1944-08-31 Onderwerp:&nbsp;over de verjaardag van koningin Wilhelmina; een jaar geleden werd hij gearresteerd + vijf maanden voorbestraffing); elke week een klein pakket van het Rode Kruis ontvangen; mogen daarnaast 1 pakket in de week ontvangen, hoe en wanneer; alles wordt in de cartotheek bijgehouden; aan de persoon die deze brief komt brengen, elke week een brief meegeven. Hij is voor 100 % te vertrouwen; gaat nog een aparte brief schrijven aan Ineke…

Van: Gans, Eppo Aan: zijn ouders&nbsp; Plaats: Vught, kamp Datum: 1944-08-31 Onderwerp:&nbsp;over de verjaardag van koningin Wilhelmina; een jaar geleden werd hij gearresteerd + vijf maanden voorbestraffing); elke week een klein pakket van het Rode Kruis ontvangen; mogen daarnaast 1 pakket in de week ontvangen, hoe en wanneer; alles wordt in de cartotheek bijgehouden; aan de persoon die deze brief komt brengen, elke week een brief meegeven. Hij is voor 100 % te vertrouwen; gaat nog een aparte brief schrijven aan Ineke…

Brief van Eppo Gans aan zijn ouders, broers en zusters vanuit kamp Vught

Gebeurtenissen en groepen buiten kamp Westerbork

Nederlandse Spoorwegen

Werkplaatsen kamp Westerbork

Speelgoedmakerij

Verzamelplaatsen voor deportatie naar kamp Westerbork

Hollandsche Schouwburg

Vluchtelingenkampen

Vluchtelingenkamp Ermelo

Naziconcentratiekampen

Kamp Hillersleben

Kamp Günthergrube

Ravensbrück

Kamp Gusen

Kamp Grünberg

Kamp Gardelegen

Kamp Gleiwitz

Kamp Gogolin

Kamp Golleschau

Kamp Graditz

Kamp Praag

Kamp Gröditz

Kamp Gross Rosen

Kamp Gross Schweidnitz

Kamp Ganacker

Kamp Fürstenberg

Kamp Fürstengrube

Kamp Echterdingen

Kamp Eidelstedt

Kamp Ellrich

Kamp Fallersleben

Kamp Faulbrück

Kamp Feldafing

Kamp Flossenbürg

Kamp Friedland

Kamp Schoemberg

Kamp Tröglitz

Neuengamme

Kamp Neukirch

Kamp Neustadt

Kamp Kratzau

Gijzelaarskamp Sint-Michielsgestel

Kamp Waldenburg

Kamp Vught

Kamp Vittel

Kamp Venusberg

Kamp Erika

Kamp Vaihingen

Kamp Tschernowitz

Kamp Meuselwitz

Emslandlager

Coselkampen

Kamp Wiesau

Kamp Wetterfeld

Kamp Weimar

Kamp Warschau

Kamp Zschipkau

Kamp Zeitz

Kamp Mittelbau Dora

Kamp Mühldorf

Kamp Mühlerberg

Kamp Myslowitz

Kamp Nachod

Kamp Natzweiler-Struthof

Mauthausen

Kamp Mechtal

Kamp Wüstegiersdorf

Kamp Mecklenburg

Kamp Melk

Kamp Malachit

Kamp Wöbbelin

Kamp Wittstöck

Kamp Malapane

Kamp Malchow

Kamp Marbach

Kamp Wittenberge

Strafkampen

Kamp Mariënburg

Kamp Maskie

Kamp Raguhn

Kamp Lublin

Doorvoerkampen

Kamp Ludwigsdorf

Werkkampen

Kamp Ludwigslust

Kamp Lüneburg

Kamp Majdanek

Kamp Lippstadt

Getto's

Vernietigingskampen

Kamp Johannesdorf

Kamp Gross Sarne

Kamp Lohheide

Kamp Anhalt

Kamp Loslau

Kamp Lübben

Kamp Lübeck

Kamp Reichenbach

Kamp Sackenhoym

Kamp Langenstein-Zwieberge

Kamp Laufen Salzach

Kamp Laurahütte

Kamp Leitmeritz

Kamp Lieberose

Kamp Kochanowitz

Kamp Reigersfeld

Kamp Niemtz

Kamp Köningshütte

Kamp Niederkirch

Kamp Krenau

Vooroorlogs Joods leven

Joodse vluchtelingen

Comité voor Bijzondere Joodsche Belangen

St. Louis

Vluchtelingenbeleid Nederlandse regering

Plaatsen in kamp Westerbork

Boulevard des Misères

Militair Kamp Westerbork

Specifieke razzia's in Nederland

Razzia 20 juni 1943

Joodse gemeenten in Noord-Holland

Joodse gemeente Amsterdam

Oppakken en verzamelen

Razzia's

Organisatie van de Jodenvervolging

Verraad

Joodse Raden

Arrestaties

Gezondheidszorg kamp Westerbork

Operaties kamp Westerbork

Kampleven Westerbork

Werken in kamp Westerbork

Ontspanning kamp Westerbork

Muziek kamp Westerbork

Klassieke muziek kamp Westerbork

Optredens kamp Westerbork

Kinderkoor kamp Westerbork

Edwin EmanuelWeil

Edwin Emanuel
Weil