In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Van: het Nederlands Rode Kruis, Informatie Bureau Aan: van Dam, Jacob Plaats: Amsterdam Datum: 1946 Onderwerp: Locatie van overlijden van het gezin de Winter-van Dam is waarschijnlijk. Het lot van Salomon de Winter moet nog verder worden uitgezocht.

Van: het Nederlands Rode Kruis, Informatie Bureau Aan: van Dam, Jacob Plaats: Amsterdam Datum: 1946 Onderwerp: Locatie van overlijden van het gezin de Winter-van Dam is waarschijnlijk. Het lot van Salomon de Winter moet nog verder worden uitgezocht.

Brief van het Informatiebureau van het Rode Kruis aan Jacob van Dam over het lot van het gezin de Winter-van Dam

Van: Het Rode Kruis, Informatie Bureau Aan: van Dam, Jacob (broer van Joseph/Jaap) Plaats: Amsterdam Datum: 1946-04-23 Onderwerp: het lot van het gezin de Winter-van Dam. Moeder en kinderen zijn naar Auschwitz doorgestuurd en vader is in het plaatsje Cosel uit de trein gezet om verder te worden doorgestuurd.

Van: Het Rode Kruis, Informatie Bureau Aan: van Dam, Jacob (broer van Joseph/Jaap) Plaats: Amsterdam Datum: 1946-04-23 Onderwerp: het lot van het gezin de Winter-van Dam. Moeder en kinderen zijn naar Auschwitz doorgestuurd en vader is in het plaatsje Cosel uit de trein gezet om verder te worden doorgestuurd.

Brief van het Rode Kruis over het lot van het gezin de Winter-van Dam

Van: van Hasselt, J., notaris Aan: van Dam-Laug, G.F. Plaats: Amsterdam Datum: 1960-09-28 Onderwerp: Jokosclaims t.n.v. Salomon de Winter en Abraham van Dam.

Van: van Hasselt, J., notaris Aan: van Dam-Laug, G.F. Plaats: Amsterdam Datum: 1960-09-28 Onderwerp: Jokosclaims t.n.v. Salomon de Winter en Abraham van Dam.

Brief van notaris van Hasselt aan mevrouw G.F. van Dam-Laug in verband met Jokosclaims

Van: de Inspectie der Registratie en Successie&nbsp; Aan: van Dam, J. Plaats: Leeuwarden Datum: 1951-05 Onderwerp: J. van Dam wordt gevraagd om als bewindvoerder te gaan zoeken naar erfgenamen van het echtpaar de Winter-van Dam.

Van: de Inspectie der Registratie en Successie&nbsp; Aan: van Dam, J. Plaats: Leeuwarden Datum: 1951-05 Onderwerp: J. van Dam wordt gevraagd om als bewindvoerder te gaan zoeken naar erfgenamen van het echtpaar de Winter-van Dam.

Brief van de Inspectie der Registratie en Successie aan J. van Dam

Kamporganisatie kamp Westerbork

Onderwijs kamp Westerbork

Leraren kamp Westerbork

Van: &nbsp;Het Nederlandse Beheersinstituut Aan: van Dam, J. Plaats: Leeuwarden Datum: 1945-11-12 Onderwerp: benoeming tot bewindvoerder van Salomon de Winter.

Van: &nbsp;Het Nederlandse Beheersinstituut Aan: van Dam, J. Plaats: Leeuwarden Datum: 1945-11-12 Onderwerp: benoeming tot bewindvoerder van Salomon de Winter.

Brief van Het Nederlandse Beheersinstituut aan J. van Dam dat hij is benoemd tot bewindvoerder van Salomon Winter

Plaatsen in kamp Westerbork

Garages kamp Westerbork

Kinderen.&nbsp; Kinderen in een rij.&nbsp; Kamp Westerbork, jaartal onbekend.&nbsp; Kinderen lopen onder begeleiding in de rij over een licht besneeuwd kampterrein. Ze lopen langs de garage.

Kinderen.&nbsp; Kinderen in een rij.&nbsp; Kamp Westerbork, jaartal onbekend.&nbsp; Kinderen lopen onder begeleiding in de rij over een licht besneeuwd kampterrein. Ze lopen langs de garage.

Marianne RachelSloog

Marianne Rachel
Sloog