In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Gemeente Westerbork

Burgerlijke stand kamp Westerbork

Plaatsen in kamp Westerbork

Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Bewaking kamp Westerbork

Militair Gezag kamp Westerbork

Joodse gemeenschappen in Nederland

Joodse gemeenten in Noord-Holland

Joodse gemeente Uithoorn

Joodse gemeente Zandvoort

Joodse gemeente Bussum

Joodse gemeente Beverwijk

Joodse gemeente Amsterdam

Joodse gemeente Alkmaar

Joodse gemeente Hoorn

Joodse gemeente Hilversum

Joodse gemeente Haarlem

Joodse gemeente Enkhuizen

Joodse gemeente Edam

Joodse gemeente Den Helder

Joodse gemeente 's-Gravenland

Joodse gemeente Nieuw-Vennep

Joodse gemeente Naarden

Joodse gemeente Monnickendam

Joodse gemeente Medemblik

Joodse gemeente Zaandam

Joodse gemeente Wormerveer

Joodse gemeente Weesp

Joodse gemeente Texel

Vrijstellingen van deportatie vanuit kamp Westerbork

Vrijlating uit kamp Westerbork

Muziek kamp Westerbork

Klassieke muziek kamp Westerbork

Kamporkest kamp Westerbork

Industriebarakken kamp Westerbork

Kabelsloperij kamp Westerbork

Voedselvoorziening kamp Westerbork

Organiseren voedsel door gevangenen

Smokkelen voedsel naar kamp Westerbork

Voedselleveranciers

Voedselhoeveelheden gevangenen kamp Westerbork

Maaltijden kamp Westerbork

Zelfzorgregeling Woonoord Schattenberg

Ritueel eten kamp Westerbork

Voedselpakketten kamp Westerbork

Organisatie voedselvoorziening kamp Westerbork

Perioden kamp Westerbork

Januari 1942 t/m juni 1942

Specifieke razzia's in Nederland

Razzia 14 juli 1942

Razzia 20 juni 1943

Landelijke razzia op Nederlandse Sinti en Roma

Razzia 11 juni 1941

Razzia 29 september 1943

Razzia 22 februari 1941

Razzia in Putten

Razzia 26 mei 1943

Deportatie naar kamp Westerbork

Nederlandse Spoorwegen en de deportatie naar kamp Westerbork

Vrijstellingen van deportatie naar kamp Westerbork

Aankomst in kamp Westerbork

Reisverloop naar kamp Westerbork

1940

December 1940

Beroepsgroepen in kamp Westerbork

Landarbeiders kamp Westerbork

Palestina vrijstelling kamp Westerbork

Appèlplaats kamp Westerbork

Post kamp Westerbork

Ontvangen post kamp Westerbork

Repatriëring uit Nederlands-Indië

Repatriëring Indische Nederlanders

Transportbegeleiding naar kamp Westerbork

Wijze van deportatie naar kamp Westerbork

Calendarium kamp Westerbork

2015

1933

1978

1976

1975

1984

1983

1982

1981

2025

1944

2024

2014

2016

1952

2001

1951

2000

1950

1969

1949

1968

1948

1967

1958

1966

1965

1974

1973

1972

1957

1971

1970

1980

1979

1977

1943

2005

1935

2006

1936

1934

2008

2012

2010

2021

2020

2019

2018

2017

1988

1987

1986

1985

2023

2009

2022

2007

1994

1959

1993

1942

1960

1992

1991

2013

2011

1990

1961

1962

1963

1941

1964

1955

1989

1999

1956

1998

1939

1997

1938

1996

1937

1995

1947

2004

1946

1945

2003

1954

1953

2002

Deportatie vanuit kamp Westerbork

Reisverloop vanuit kamp Westerbork

Deportatiewagons vanuit kamp Westerbork

Brieven verstopt in de deportatiewagons

Rozetta KeetjeSeif-Levie

Rozetta Keetje
Seif-Levie