In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Aan: Lierens, J. Van:&nbsp;Lierens, H. Plaats: Amsterdam Datum: 1943 Onderwerp: verzenden van een pakket aan Joseph Lierens, barak 72.

Aan: Lierens, J. Van:&nbsp;Lierens, H. Plaats: Amsterdam Datum: 1943 Onderwerp: verzenden van een pakket aan Joseph Lierens, barak 72.

Bewijs van verzending van een pakket aan Joseph Lierens in kamp Westerbork

Van: Dijkstra, E. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-05-11 Onderwerp: Jood, wonende in barak 43 I wil het kamp verlaten en daarbij een paar koffers met lampen en andere goederen meesmokkelen.

Van: Dijkstra, E. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-05-11 Onderwerp: Jood, wonende in barak 43 I wil het kamp verlaten en daarbij een paar koffers met lampen en andere goederen meesmokkelen.

Rapport van E. Dijkstra aan J. G. Buijvoets over uit het kamp smokkelen van goederen

Van: Hoofd Afwikkelingsbureau Concentratiekampen Aan: Leeraar-de Groot, S., Mevr. Plaats: Datum: 1946-10-18 Onderwerp: Inlichtingen over Emile Leeraar

Van: Hoofd Afwikkelingsbureau Concentratiekampen Aan: Leeraar-de Groot, S., Mevr. Plaats: Datum: 1946-10-18 Onderwerp: Inlichtingen over Emile Leeraar

Afschrift

Transport Meisje in deuropening van wagon Westerbork, kamp Datum: 1944-05-19 Plaats: Westerbork, kamp Betreft Settela Steinbach, een Sintezza&nbsp; &nbsp;

Transport Meisje in deuropening van wagon Westerbork, kamp Datum: 1944-05-19 Plaats: Westerbork, kamp Betreft Settela Steinbach, een Sintezza&nbsp; &nbsp;

Settela Steinbach kijkt door de deuropening van de wagon

Brief Van: Jong, de, H. Aan: Jong-Cohen, de, Estella&nbsp; Plaats: Amsterdam Datum: 1943-06-07 Onderwerp:&nbsp;Henk heeft gehoord dat Stella weer verhuisd is en heeft haar drie pakjes opgestuurd met onder andere raapstelen, radijs en vis. Hij zal haar voortaan ook berichten per telegraaf sturen. Pakjes zal hij voortaan aan Henri (Kwieser, barak 34) adresseren. Mirjam zal ook snel naar Westerbork komen. Met enveloppe

Brief Van: Jong, de, H. Aan: Jong-Cohen, de, Estella&nbsp; Plaats: Amsterdam Datum: 1943-06-07 Onderwerp:&nbsp;Henk heeft gehoord dat Stella weer verhuisd is en heeft haar drie pakjes opgestuurd met onder andere raapstelen, radijs en vis. Hij zal haar voortaan ook berichten per telegraaf sturen. Pakjes zal hij voortaan aan Henri (Kwieser, barak 34) adresseren. Mirjam zal ook snel naar Westerbork komen. Met enveloppe

Brief van H. de Jong aan Estella de Jong-Cohen vanuit Amsterdam

Breslauer, W.R. Koren maaien.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943.&nbsp; Korenmaaiers met machine aan het werk. De man links is Arthur Pins (1906). &nbsp;

Breslauer, W.R. Koren maaien.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943.&nbsp; Korenmaaiers met machine aan het werk. De man links is Arthur Pins (1906). &nbsp;

Kampgevangenen op een tweespan aan het koren maaien

Van: Boas-Snuijff, Judith Aan: Boas, Salomon en Boas-Prins, Seraphina Plaats: Amsterdam Datum: 1943-06-25 Onderwerp: Judith schrijft dat er wordt geprobeerd Salomon en Seraphina naar Barneveld te krijgen. Verder heeft ze een pakje met amandelen en gebakken koekjes opgestuurd.&nbsp; Met enveloppe

Van: Boas-Snuijff, Judith Aan: Boas, Salomon en Boas-Prins, Seraphina Plaats: Amsterdam Datum: 1943-06-25 Onderwerp: Judith schrijft dat er wordt geprobeerd Salomon en Seraphina naar Barneveld te krijgen. Verder heeft ze een pakje met amandelen en gebakken koekjes opgestuurd.&nbsp; Met enveloppe

Brief van J. Boas-Snuijf aan het echtpaar Boas-Prins in kamp Westerbork vanuit Amsterdam

Van: Office Palestinien de Suisse Aan: Boas, Salomon Datum: 1943-10-20 Plaats: Genève Onderwerp: mededeling dat de heer Boas op de vierde lijst voor een Veteranen-certificaat staat.&nbsp;

Van: Office Palestinien de Suisse Aan: Boas, Salomon Datum: 1943-10-20 Plaats: Genève Onderwerp: mededeling dat de heer Boas op de vierde lijst voor een Veteranen-certificaat staat.&nbsp;

Brief van het Office Palestinien de Suisse aan Salomon Boas

Aan: Louis Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-12-05 Onderwerp: er is een nieuwe regeling met betrekking tot de ontvangst van pakketten ingevoerd. Zo mogen pakjes maximaal 2 kilo wegen, slechts verzonden worden door joden en niet-joden die tot de naaste familie behoren en moeten ze voorzien zijn van een pakketzegel. Daarnaast mogen alleenstaande personen 1 keer per zes weken een pakje ontvangen. De schrijver vraagt of Louis hier rekening mee wil houden wanneer hij pakjes opstuurt naar moeder.&nbsp;

Aan: Louis Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-12-05 Onderwerp: er is een nieuwe regeling met betrekking tot de ontvangst van pakketten ingevoerd. Zo mogen pakjes maximaal 2 kilo wegen, slechts verzonden worden door joden en niet-joden die tot de naaste familie behoren en moeten ze voorzien zijn van een pakketzegel. Daarnaast mogen alleenstaande personen 1 keer per zes weken een pakje ontvangen. De schrijver vraagt of Louis hier rekening mee wil houden wanneer hij pakjes opstuurt naar moeder.&nbsp;

Brief aan Louis vanuit kamp Westerbork

Oorlogsbelevenissen van Augusta Nathan-Cohn, 1946-01 In 1933 vlucht Augusta met haar gezin naar Spanje. De burgeroorlog dwingt hun tot een verdere vlucht naar België en Nederland. Augusta blijft in een ziekenhuis achter als haar gezin in november 1942 naar Westerbork wordt gestuurd. Augusta volgt in februari 1943. Het gezin slaagt erin tot september 1943 in Westerbork te blijven. Augusta moet met haar man en jongste zoon op transport. Haar oudste zoon mag in het ziekenhuis van het kamp achterblijven en slaagt erin tot de bevrijding in kamp Westerbork te blijven. In Auschwitz wordt Augusta geselecteerd in tegenstelling tot haar man en zoon. Ze vangt nog een glimp van hun op en zal ze voor het laatst zien. Voor Augusta volgt een lange weg van overleven.&nbsp;

Oorlogsbelevenissen van Augusta Nathan-Cohn, 1946-01 In 1933 vlucht Augusta met haar gezin naar Spanje. De burgeroorlog dwingt hun tot een verdere vlucht naar België en Nederland. Augusta blijft in een ziekenhuis achter als haar gezin in november 1942 naar Westerbork wordt gestuurd. Augusta volgt in februari 1943. Het gezin slaagt erin tot september 1943 in Westerbork te blijven. Augusta moet met haar man en jongste zoon op transport. Haar oudste zoon mag in het ziekenhuis van het kamp achterblijven en slaagt erin tot de bevrijding in kamp Westerbork te blijven. In Auschwitz wordt Augusta geselecteerd in tegenstelling tot haar man en zoon. Ze vangt nog een glimp van hun op en zal ze voor het laatst zien. Voor Augusta volgt een lange weg van overleven.&nbsp;

Verslag van Augusta Nathan-Cohn over haar vlucht uit Duitsland en het overleven van verschillende kampen

Breslauer, W.R.&nbsp; Portretfoto van baby Kamp Westerbork, 1943-1944. Er zijn verschillende baby's door Breslauer gefotografeerd.

Breslauer, W.R.&nbsp; Portretfoto van baby Kamp Westerbork, 1943-1944. Er zijn verschillende baby's door Breslauer gefotografeerd.

Portret van een baby in kamp Westerbork

Ausweis Van: Zentralevidenz Z.K.K. (Zentrale Kinderküche) Aan: Boas, Seraphina Transportnummer: XXIV/7-816 Plaats: Theresienstadt Onderwerp: heeft recht op een Essenkarte voor de Spezialküche

Ausweis Van: Zentralevidenz Z.K.K. (Zentrale Kinderküche) Aan: Boas, Seraphina Transportnummer: XXIV/7-816 Plaats: Theresienstadt Onderwerp: heeft recht op een Essenkarte voor de Spezialküche

Ausweis van S. Boas-Prins in Theresienstadt

Van: Swaab-Edelstein, A. Aan: Petersen Plaats: Charleroi Datum: onbekend Onderwerp: brieven ontvangen, 3 tot 4 weken onderweg; haar vader is persoon langsgekomen om hun (ook echtgenoot Samuel Swaab) op te halen…; ze zal haar moeder dan ook weer zien…

Van: Swaab-Edelstein, A. Aan: Petersen Plaats: Charleroi Datum: onbekend Onderwerp: brieven ontvangen, 3 tot 4 weken onderweg; haar vader is persoon langsgekomen om hun (ook echtgenoot Samuel Swaab) op te halen…; ze zal haar moeder dan ook weer zien…

Briefkaart van A. Swaab-Edelstein aan Petersen vanuit Charleroi

Van: Leeven, van, A.&nbsp; Betreft toestemming tijdelijk verlaten van het terrein van het repatriëringscentrum Paterskerk te Eindhoven.

Van: Leeven, van, A.&nbsp; Betreft toestemming tijdelijk verlaten van het terrein van het repatriëringscentrum Paterskerk te Eindhoven.

Verklaring voor het tijdelijk verlaten van het repatriëringscentrum Paterkerk

Van: Aan de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Den Haag Datum: 1943-03-08 Onderwerp: huren; ondertrouw en huwelijk; Callmeyerlijst; stempels; Barneveld, naamsverandering in Joodsch Tehuis in Barneveld; bescherming Joodse oud-militairen meidagen 1940 afgewezen; huwelijkstoestemming bij afwezigheid ouders door deportatie.&nbsp;

Van: Aan de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Den Haag Datum: 1943-03-08 Onderwerp: huren; ondertrouw en huwelijk; Callmeyerlijst; stempels; Barneveld, naamsverandering in Joodsch Tehuis in Barneveld; bescherming Joodse oud-militairen meidagen 1940 afgewezen; huwelijkstoestemming bij afwezigheid ouders door deportatie.&nbsp;

Bulletin nummer 34 van de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag

Een smalspoorwagon bij de zuiveringsinstallatie Foto van een aquarel van Löwenhardt, W. &nbsp; Kamp Westerbork, 1943-08-01

Een smalspoorwagon bij de zuiveringsinstallatie Foto van een aquarel van Löwenhardt, W. &nbsp; Kamp Westerbork, 1943-08-01

Het smalspoor bij de nieuwe zuiveringsinstallatie geschilderd door W. Löwenhardt

Gedicht getiteld: Witterveld&nbsp; Geschreven door Poortman, J. in het Drents&nbsp; Over de executie van 10 verzetsstrijders

Gedicht getiteld: Witterveld&nbsp; Geschreven door Poortman, J. in het Drents&nbsp; Over de executie van 10 verzetsstrijders

over de 10 gefusilleerde verzetsstrijders

Lagerbefehl No. 83 Datum: 1944-06-29 Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Postregeling

Lagerbefehl No. 83 Datum: 1944-06-29 Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Postregeling

Lagerbefehl No. 83

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-03 Onderwerp: Esther Philipse tijdens een scene in het cabaretprogramma Bunter Abend.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-03 Onderwerp: Esther Philipse tijdens een scene in het cabaretprogramma Bunter Abend.

Foto van een still uit de Westerborkfilm

Een portretfoto van mevrouw Lowinsky-Rosenfeld Mevrouw Lowinsky heeft de foto afgestaan aan een verpleegster, die haar in de ambulance van het ziekenhuis in Ede naar kamp Westerbork begeleidde, met de woorden: ‘Bewaar het als aandenken’ &nbsp;

Een portretfoto van mevrouw Lowinsky-Rosenfeld Mevrouw Lowinsky heeft de foto afgestaan aan een verpleegster, die haar in de ambulance van het ziekenhuis in Ede naar kamp Westerbork begeleidde, met de woorden: ‘Bewaar het als aandenken’ &nbsp;

Foto van Chaja Lowinsky-Rosenfeld

Van: Querido, Levie Aan: vrienden Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: wasgoed ontvangen. De schrijver maakt het goed en doet de groeten.

Van: Querido, Levie Aan: vrienden Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: wasgoed ontvangen. De schrijver maakt het goed en doet de groeten.

Brief(je) van Levie Querido aan vrienden vanuit kamp Westerbork

Van: Haagman, Lion en Bep Aan: De Vrijer-Fierlier, Miep Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-04-25 Onderwerp: via Lion de groeten van haar man Dick. Dick vertrouwt erop dat zij zich er goed doorheen slaat; Lion is bezig geweest met het in orde maken van zijn tuintje; hij is in zijn element en is gek op bloemen; Clara had net als Bep ook willen schrijven, maar heeft iets aan haar pols…

Van: Haagman, Lion en Bep Aan: De Vrijer-Fierlier, Miep Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-04-25 Onderwerp: via Lion de groeten van haar man Dick. Dick vertrouwt erop dat zij zich er goed doorheen slaat; Lion is bezig geweest met het in orde maken van zijn tuintje; hij is in zijn element en is gek op bloemen; Clara had net als Bep ook willen schrijven, maar heeft iets aan haar pols…

Brief van Lion en Bep Haagman aan M. de Vrijer-Fierlier in kamp Vught vanuit kamp Westerbork

Van: Houtvester Assen&nbsp; Aan: Directie&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1945-05-26&nbsp; Onderwerp: tewerkstelling NSB'ers in de boswachterij Hooghalen. Er wordt begonnen met 200 man aan het ontginnen van de heide. Het kamp zorgt zelf voor voorwerkers en het vervoer van materiaal met het smalspoor.

Van: Houtvester Assen&nbsp; Aan: Directie&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1945-05-26&nbsp; Onderwerp: tewerkstelling NSB'ers in de boswachterij Hooghalen. Er wordt begonnen met 200 man aan het ontginnen van de heide. Het kamp zorgt zelf voor voorwerkers en het vervoer van materiaal met het smalspoor.

Brief van Houtvester Assen aan de directie

Van: Paauw, de, Ph. (geschreven door zijn dochter Bloema) Aan: Way, de, G.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp, barak 83 Datum: 1943-06-18&nbsp; Onderwerp: Philip ligt in het ziekenhuis. Hij is geopereerd aan zijn knie. Er is behoefte aan een voedselpakket.

Van: Paauw, de, Ph. (geschreven door zijn dochter Bloema) Aan: Way, de, G.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp, barak 83 Datum: 1943-06-18&nbsp; Onderwerp: Philip ligt in het ziekenhuis. Hij is geopereerd aan zijn knie. Er is behoefte aan een voedselpakket.

Briefkaart van Philip de Paauw aan G. de Way vanuit kamp Westerbork

Belangenverenigingen Herinneringsgemeenschappen

Stichting 1940-1945

Van: Terpstra, J. en Nanninga, H.K. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Groningen Datum: 1945 Onderwerp: verzoek tot koop van vliegtuigonderdelen, huur van barak 107 met de bedoeling hierin het materiaal te verwerken. Er kunnen hiervoor 50 gedetineerden gedurende een half jaar voor worden ingezet.

Van: Terpstra, J. en Nanninga, H.K. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Groningen Datum: 1945 Onderwerp: verzoek tot koop van vliegtuigonderdelen, huur van barak 107 met de bedoeling hierin het materiaal te verwerken. Er kunnen hiervoor 50 gedetineerden gedurende een half jaar voor worden ingezet.

Verzoek van Terpstra en Nanninga over de verwerking van vliegtuigwrakken in Interneringskamp Westerbork

Van: J. Rijkens en G. Alberts Aan: Buijvoets, familie Plaats: Zuidlaren/Hooghalen (barakkenkamp) Datum: 1946-08 Onderwerp: huwelijksaankondiging.&nbsp;

Van: J. Rijkens en G. Alberts Aan: Buijvoets, familie Plaats: Zuidlaren/Hooghalen (barakkenkamp) Datum: 1946-08 Onderwerp: huwelijksaankondiging.&nbsp;

Kaart in verband van het huwelijk van J. Rijkens, kapitein der Infanterie

Overzicht van toewijzing rantsoenen Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945

Overzicht van toewijzing rantsoenen Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945

Overzicht van toewijzing voedselrantsoenen in Interneringskamp Westerbork

Van: Emmy Aan: In't Veld, Nel Plaats: Groningen (ziekenhuis ?) Datum: 1943-06-24 Onderwerp: Omstandigheden, pakketjes ontvangen, wordt geholpen aan een kies

Van: Emmy Aan: In't Veld, Nel Plaats: Groningen (ziekenhuis ?) Datum: 1943-06-24 Onderwerp: Omstandigheden, pakketjes ontvangen, wordt geholpen aan een kies

Briefkaart van Emmy aan Nel In't Veld vanuit ziekenhuis Groningen

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: kampgevangenen aan het werk in de kousenweverij van het kamp.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: kampgevangenen aan het werk in de kousenweverij van het kamp.

Overzichten van de aan de kampbewoners verstrekte rantsoenen. Van: Buijvoets, Jan Aan: Provinciaal Militair Commissariaat Drenthe te Assen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-04-18 De hoeveelheden zijn vastgesteld door kampintendant Aad van As. Uitgangspunt 875 personen.&nbsp;

Overzichten van de aan de kampbewoners verstrekte rantsoenen. Van: Buijvoets, Jan Aan: Provinciaal Militair Commissariaat Drenthe te Assen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-04-18 De hoeveelheden zijn vastgesteld door kampintendant Aad van As. Uitgangspunt 875 personen.&nbsp;

Overzicht van de aan de kampbewoners verstrekte rantsoenen.

Van: Kerkeraad der Ned. Herv. Gemeente Rotterdam&nbsp; Verklaart dat Dam, van, Saartje voor 1 januari 1941 'einer chritslichen Konfession angehorig' was. Datum: 1942-09-23 Plaats: Rotterdam

Van: Kerkeraad der Ned. Herv. Gemeente Rotterdam&nbsp; Verklaart dat Dam, van, Saartje voor 1 januari 1941 'einer chritslichen Konfession angehorig' was. Datum: 1942-09-23 Plaats: Rotterdam

Verklaring van de Ned. Herv. Gemeente van Saartje van Dam

Van: familie (vrouw en twee dochters) Aan: Visser, A. Plaats: Amsterdam Datum: 1942-08 Onderwerp: omstandigheden

Van: familie (vrouw en twee dochters) Aan: Visser, A. Plaats: Amsterdam Datum: 1942-08 Onderwerp: omstandigheden

SalomonKoe

Salomon
Koe