We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Van: Hoorn, van, Henriette en Betsy Aan: Medema, fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-02-21 Onderwerp: Beschrijving omstandigheden, transporten binnenkomend en uitgaande, grote transporten, difterie geconstateerd in de barak, marechaussee, bij ontvluchtingen worden 10 personen uit dezelfde barak op transport gesteld.

Van: Hoorn, van, Henriette en Betsy Aan: Medema, fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-02-21 Onderwerp: Beschrijving omstandigheden, transporten binnenkomend en uitgaande, grote transporten, difterie geconstateerd in de barak, marechaussee, bij ontvluchtingen worden 10 personen uit dezelfde barak op transport gesteld.

Brief van Henriette en Betsy van Hoorn aan familie Medema vanuit kamp Westerbork

Plaatsen in kamp Westerbork

Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Van: van der Molen, mevrouw Aan: van Staveren, Rie Plaats: Amsterdam datum: 1942-07 Onderwerp: uit het oog uit het hart?….kom je een dagje langs?

Van: van der Molen, mevrouw Aan: van Staveren, Rie Plaats: Amsterdam datum: 1942-07 Onderwerp: uit het oog uit het hart?….kom je een dagje langs?

Briefkaart van mevrouw van der Molen aan Rie van Staveren vanuit Amsterdam

Van: Opa Aan: Chaja Plaats: Datum: 1946-08-17 Onderwerp: op vergist zich met het goed schrijven van de naam van zijn kleindochter; hij is haar niet vergeten; Chaja heeft een wond onder haar oog opgelopen; Eddy gaat naar een kamp op de Veluwe voor een week; opa en oma gaan in die zelfde periode naar Bussum…

Van: Opa Aan: Chaja Plaats: Datum: 1946-08-17 Onderwerp: op vergist zich met het goed schrijven van de naam van zijn kleindochter; hij is haar niet vergeten; Chaja heeft een wond onder haar oog opgelopen; Eddy gaat naar een kamp op de Veluwe voor een week; opa en oma gaan in die zelfde periode naar Bussum…

Brief van opa Diamant aan Chaja

Bouw. Bouw van het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork. Kamp Westerbork, 1939. Een barak in aanbouw.

Bouw. Bouw van het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork. Kamp Westerbork, 1939. Een barak in aanbouw.

van de bouw van een aantal barakken in het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Van: Zikel, Helene Aan: Schol, J. Plaats: Berlijn, Charlottenburg Datum: 1942-02-13 Onderwerp: verzoek aan J. Schol haar echtgenoot van wie ze al drie jaar is gescheiden door zijn vlucht naar Nederland', aan te sporen tot het wekelijks schrijven van een brief.

Van: Zikel, Helene Aan: Schol, J. Plaats: Berlijn, Charlottenburg Datum: 1942-02-13 Onderwerp: verzoek aan J. Schol haar echtgenoot van wie ze al drie jaar is gescheiden door zijn vlucht naar Nederland', aan te sporen tot het wekelijks schrijven van een brief.

LeaZeldenrust-van der Hove

Lea
Zeldenrust-van der Hove