In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Van: Simmeren, Zoesman Aan: Simmeren, familie te Groningen (Dien) Datum: 1942-10 Plaats: Westerbork, kamp, barak 64 B Onderwerp: een tweetal brieven ontvangen. De ontvangster hoeft geen angst te hebben dat David en Benjamin op transport gaan. David is aan het werk om zo spoedig mogelijk weer naar huis terug te kunnen keren (gemengd-gehuwd). Van de gedeporteerden heeft niemand nog iets vernomen of gehoord. Niemand weet dus of het daar beter is. Blijven in Nederland lijkt de beste optie. Het liefst tot het einde van de oorlog. En dan desnoods lopend naar huis.&nbsp;

Van: Simmeren, Zoesman Aan: Simmeren, familie te Groningen (Dien) Datum: 1942-10 Plaats: Westerbork, kamp, barak 64 B Onderwerp: een tweetal brieven ontvangen. De ontvangster hoeft geen angst te hebben dat David en Benjamin op transport gaan. David is aan het werk om zo spoedig mogelijk weer naar huis terug te kunnen keren (gemengd-gehuwd). Van de gedeporteerden heeft niemand nog iets vernomen of gehoord. Niemand weet dus of het daar beter is. Blijven in Nederland lijkt de beste optie. Het liefst tot het einde van de oorlog. En dan desnoods lopend naar huis.&nbsp;

Brief van Zoesman Simmeren aan familieleden vanuit kamp Westerbork

Bonkaarten KB 909 Bonnen algemeen en vlees Ingangsdatum: 1949-07-31

Bonkaarten KB 909 Bonnen algemeen en vlees Ingangsdatum: 1949-07-31

Bonkaart met bonnen Algemeen en Vlees

Van: de huisarts van de familie Griffioen Aan:&nbsp; Datum: 1942-08-15 Plaats: Achttienhoven Onderwerp: verklaring van de huisarts dat Hans Friedheim onmisbaar is als arbeidskracht op de boerderij van de heer Griffioen, vanwege een gedeeltelijk verlamming van de eigenaar.

Van: de huisarts van de familie Griffioen Aan:&nbsp; Datum: 1942-08-15 Plaats: Achttienhoven Onderwerp: verklaring van de huisarts dat Hans Friedheim onmisbaar is als arbeidskracht op de boerderij van de heer Griffioen, vanwege een gedeeltelijk verlamming van de eigenaar.

Verklaring van een huisarts over de onmisbaarheid van Hans Friedheim als arbeidskracht op een boerderij

Van: Burgerlijke Stand, register van overlijden Aan: de aanvrager Plaats: Amsterdam Datum: 1951-04-25 Onderwerp: overlijden van Keetje Gans.

Van: Burgerlijke Stand, register van overlijden Aan: de aanvrager Plaats: Amsterdam Datum: 1951-04-25 Onderwerp: overlijden van Keetje Gans.

Uittreksel van overlijden van Keetje Gans

Van: Fuldauer, Henri Aan: zijn zus en gezin Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943 Onderwerp: Henri maakt gebruik van de dienstreis van een kennis om deze brief mee te geven; gezondheid van zijn vader; pakketpost…

Van: Fuldauer, Henri Aan: zijn zus en gezin Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943 Onderwerp: Henri maakt gebruik van de dienstreis van een kennis om deze brief mee te geven; gezondheid van zijn vader; pakketpost…

Brief van Henri Fuldauer aan het gezin van zijn zus vanuit kamp Westerbork

Van: de gemeente Amsterdam Aan: Nieuwkerk/Nijkerk, Martinus Plaats: Amsterdam Datum: 1945-10-23 Onderwerp: opgenomen samen met zijn vrouw in de administratie en wonende in de Richard Wagnerstraat.

Van: de gemeente Amsterdam Aan: Nieuwkerk/Nijkerk, Martinus Plaats: Amsterdam Datum: 1945-10-23 Onderwerp: opgenomen samen met zijn vrouw in de administratie en wonende in de Richard Wagnerstraat.

Uittreksel van het Bevolkingsregister van Martinus Nieuwkerk, zich noemend Nijkerk

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Amsterdam/Den Haag Datum: 1942-12-08 Onderwerp: Kinderen uit een gemengd-huwelijk; Arische of half-Arische afstamming; dubbele nationaliteiten (strafgevallen kunnen hier niets mee, gewone gevangenen met en dubbele nationaliteit worden voorlopig in kamp Westerbork vastgehouden); informatie naar personen te Westerbork; vervoer van meubelen; gezocht specifieke werkkrachten voor kamp Westerbork; levensmiddelenpakketten naar kamp Westerbork.

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Amsterdam/Den Haag Datum: 1942-12-08 Onderwerp: Kinderen uit een gemengd-huwelijk; Arische of half-Arische afstamming; dubbele nationaliteiten (strafgevallen kunnen hier niets mee, gewone gevangenen met en dubbele nationaliteit worden voorlopig in kamp Westerbork vastgehouden); informatie naar personen te Westerbork; vervoer van meubelen; gezocht specifieke werkkrachten voor kamp Westerbork; levensmiddelenpakketten naar kamp Westerbork.

Bulletin nummer 23 van de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag

Van: van Dam, (Joseph) zijn vrouw en zijn zoon Bobby (Jacques) Aan: Betsy, Bram en Iesje (in kamp Westerbork) Plaats: Amsterdam Datum: 1943-07-18 Onderwerp: blij dat Bram weer hersteld is en hij de moed niet heeft laten zakken, kaart van Iesje uit kamp Westerbork hebben ze vele malen gelezen. Ze opsturen wat hij vraagt. Gaat hij in kamp Westerbork ook naar school?; over het toesturen van pakketjes en de reden waarom de buren niets van zich laten horen; over anderen en het wachten met ongeduld op de kaart van Bram; &nbsp;over de teleurstelling dat Levy Jetje en Annie reeds zijn doorgestuurd; wisten niet dat rookgerei mocht worden opgestuurd; de groeten aan Joop Katoen (net als Bram schoenmaker) en zijn vrouw en Bram en Rozette; geen bevestiging ontvangen van reeds toegestuurde brieven; over Bobby en de vraag of Bram al in de schoenmakerij van het kamp werkt; Friedl zal gaarne potten met eten toesturen. Ze weten echter niet hoelang dat onderweg is… De brief is waarschijnlijk vanuit kamp Westerbork weer retour gekomen.&nbsp;

Van: van Dam, (Joseph) zijn vrouw en zijn zoon Bobby (Jacques) Aan: Betsy, Bram en Iesje (in kamp Westerbork) Plaats: Amsterdam Datum: 1943-07-18 Onderwerp: blij dat Bram weer hersteld is en hij de moed niet heeft laten zakken, kaart van Iesje uit kamp Westerbork hebben ze vele malen gelezen. Ze opsturen wat hij vraagt. Gaat hij in kamp Westerbork ook naar school?; over het toesturen van pakketjes en de reden waarom de buren niets van zich laten horen; over anderen en het wachten met ongeduld op de kaart van Bram; &nbsp;over de teleurstelling dat Levy Jetje en Annie reeds zijn doorgestuurd; wisten niet dat rookgerei mocht worden opgestuurd; de groeten aan Joop Katoen (net als Bram schoenmaker) en zijn vrouw en Bram en Rozette; geen bevestiging ontvangen van reeds toegestuurde brieven; over Bobby en de vraag of Bram al in de schoenmakerij van het kamp werkt; Friedl zal gaarne potten met eten toesturen. Ze weten echter niet hoelang dat onderweg is… De brief is waarschijnlijk vanuit kamp Westerbork weer retour gekomen.&nbsp;

Brief van Friedl, Jo en Bobby aan Betsy, Bram en Iesje van Dam vanuit Amsterdam

Van: de gemeente Rotterdam Aan:&nbsp; Plaats: Rotterdam Datum: 1946-08-05 Onderwerp: afschrijven Isaac Kroon van Rotterdam naar Amsterdam.

Van: de gemeente Rotterdam Aan:&nbsp; Plaats: Rotterdam Datum: 1946-08-05 Onderwerp: afschrijven Isaac Kroon van Rotterdam naar Amsterdam.

Document met inlichtingen uit het Bevolkingsregister van de Gemeente Rotterdam over Joseph Kroon

Van: het Nederlandse Beheersinstituut Aan: van Dam, J. Plaats: Groningen Datum: 1951-05-07 Onderwerp: beëindiging bewindvoerderschap t.a.v. Salomon de Winter.

Van: het Nederlandse Beheersinstituut Aan: van Dam, J. Plaats: Groningen Datum: 1951-05-07 Onderwerp: beëindiging bewindvoerderschap t.a.v. Salomon de Winter.

Brief van het Nederlandse Beheersinstituut aan J. van Dam over het beëindigen van zijn bewindvoerderschap over Salomon de Winter

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Vluchtelingenkamp Datum: 1941-10-16 Onderwerp: over het uitzicht (luchten en heide) van het kamp; Stella al vijf jaar niet gezien; over de toekomst, wie er niet meer zal zijn en wie alles doorstaan zal hebben; over zijn broer Herbert; over een verblijf van 7 maanden in de gevangenis in Duitsland en contact met zijn ouders; over werken in kamp Westerbork; illegale brief; over Stella, dagelijks leven en hoe het met haar is gesteld; toesturen van een foto.&nbsp;

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Vluchtelingenkamp Datum: 1941-10-16 Onderwerp: over het uitzicht (luchten en heide) van het kamp; Stella al vijf jaar niet gezien; over de toekomst, wie er niet meer zal zijn en wie alles doorstaan zal hebben; over zijn broer Herbert; over een verblijf van 7 maanden in de gevangenis in Duitsland en contact met zijn ouders; over werken in kamp Westerbork; illegale brief; over Stella, dagelijks leven en hoe het met haar is gesteld; toesturen van een foto.&nbsp;

Brief van Werner Stertzenbach aan Stella Pach vanuit Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Van: Jannie&nbsp; Aan: Veer, familie Plaats: Utrecht Datum:&nbsp; Onderwerp: over wederzijds bezoek…

Van: Jannie&nbsp; Aan: Veer, familie Plaats: Utrecht Datum:&nbsp; Onderwerp: over wederzijds bezoek…

Briefkaart van Jannie Blog-Lam aan de familie Veer

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Den Haag Datum: 1943-01-18 Onderwerp: dubbele nationaliteiten in kamp Westerbork; telegrammen naar Palestina; huwelijk in kamp Westerbork…

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Den Haag Datum: 1943-01-18 Onderwerp: dubbele nationaliteiten in kamp Westerbork; telegrammen naar Palestina; huwelijk in kamp Westerbork…

Bulletin nummer 29 van de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag

Van: Jannie Aan: Veer, familie Plaats: Utrecht Datum: Onderwerp: ze zal met haar dochter langskomen…

Van: Jannie Aan: Veer, familie Plaats: Utrecht Datum: Onderwerp: ze zal met haar dochter langskomen…

Huwelijksfoto met rechts het echtpaar Abraham van Dam(-van Kollem).

Huwelijksfoto met rechts het echtpaar Abraham van Dam(-van Kollem).

Huwelijksfoto met rechts het echtpaar Abraham en Betje van Dam-van Kollem

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Den Haag Datum: 1942-08 Onderwerp: aanvulling op herziene leidraad afstempeling oproepingen Joodse werkkampen; uitrusting voor werkverruiming in Duitsland.

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Den Haag Datum: 1942-08 Onderwerp: aanvulling op herziene leidraad afstempeling oproepingen Joodse werkkampen; uitrusting voor werkverruiming in Duitsland.

Bulletin nummer 6 van de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag

Van: het Bevolkingsregister Amsterdam Aan: Nieuwkerk-v.d Bergh, Henriette Plaats: Amsterdam Datum: 1945-09-21 Onderwerp: gezin Nieuwkerk-v.d Bergh is woonachtig in Amsterdam, Richard Wagnerstraat 26.

Van: het Bevolkingsregister Amsterdam Aan: Nieuwkerk-v.d Bergh, Henriette Plaats: Amsterdam Datum: 1945-09-21 Onderwerp: gezin Nieuwkerk-v.d Bergh is woonachtig in Amsterdam, Richard Wagnerstraat 26.

Uittreksel uit het Bevolkingsregister Amsterdam met de namen van Henriette Nieuwkerk-v.d Bergh en haar kinderen

Van: van Koppelen Bannet, Mathilda Aan: de familie Smit-Koppelen Plaats: Rotterdam Datum: 1942-07-03 Onderwerp: antwoord op brief nummer 16; kleindochter Ellen is jarig. Mathilda heeft haar al lang niet meer gezien; de vrouwen hebben elkaar weinig nieuws te vertellen; het leven is eentonig; de zomer laat zich niet echt zien; groente is er in overvloed en er is ook divers fruit…De prijzen zijn echter hoog.

Van: van Koppelen Bannet, Mathilda Aan: de familie Smit-Koppelen Plaats: Rotterdam Datum: 1942-07-03 Onderwerp: antwoord op brief nummer 16; kleindochter Ellen is jarig. Mathilda heeft haar al lang niet meer gezien; de vrouwen hebben elkaar weinig nieuws te vertellen; het leven is eentonig; de zomer laat zich niet echt zien; groente is er in overvloed en er is ook divers fruit…De prijzen zijn echter hoog.

Brief van Mathilda van Koppelen-Bannet aan het gezin Smit-van Koppelen vanuit Rotterdam

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Amsterdam/Den Haag Datum: 1942-10-29 Onderwerp: levensmiddelen naar kamp Westerbork; bezoeken aan kamp Westerbork; gelduitzendingen en transmigranten naar kamp Westerbork; metaalindustrie.

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Amsterdam/Den Haag Datum: 1942-10-29 Onderwerp: levensmiddelen naar kamp Westerbork; bezoeken aan kamp Westerbork; gelduitzendingen en transmigranten naar kamp Westerbork; metaalindustrie.

Bulletin nummer 16 van de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag

Van: Burgerlijke Stand, register van overlijden Aan: de aanvrager Plaats: Amsterdam Datum: 1951-04-25 Onderwerp: overlijden van Frouktje van Dam.

Van: Burgerlijke Stand, register van overlijden Aan: de aanvrager Plaats: Amsterdam Datum: 1951-04-25 Onderwerp: overlijden van Frouktje van Dam.

Uittreksel van overlijden van Frouktje van Dam

Korte levensbeschrijving tot 1933 van Nathan Cohen.&nbsp; Het betreft hier uitsluitend een beknopte samenvatting van zijn werkzame leven in de textielbranche, zijn bestuurlijke activiteiten, zitting in verenigingen en het geven van cursussen, z.j.

Korte levensbeschrijving tot 1933 van Nathan Cohen.&nbsp; Het betreft hier uitsluitend een beknopte samenvatting van zijn werkzame leven in de textielbranche, zijn bestuurlijke activiteiten, zitting in verenigingen en het geven van cursussen, z.j.

Levensbeschrijving van Nathan Cohen

Foto gemaakt ter gelegenheid van het 25-jarig huwelijk van de ouders Cohen.&nbsp; Van Links naar rechts: Henri Kwieser Mirjam (Mary) Kwieser-Cohen Estella (de Jong) Cohen Margaretha Meijer-Cohen Emanuel Meijer

Foto gemaakt ter gelegenheid van het 25-jarig huwelijk van de ouders Cohen.&nbsp; Van Links naar rechts: Henri Kwieser Mirjam (Mary) Kwieser-Cohen Estella (de Jong) Cohen Margaretha Meijer-Cohen Emanuel Meijer

Foto van de familie Cohen, Kwieser en Meijer

Mirjam (Mary) staat links, naast haar zus Greta.

Mirjam (Mary) staat links, naast haar zus Greta.

Foto van Mirjam (Kwieser) en Margaretha (Meijer) Cohen

Huwelijksfoto van Emanuel Meijer en Margaretha Cohen

Huwelijksfoto van Emanuel Meijer en Margaretha Cohen

Van: Jannie (Blog-Lam) Aan: Veer, familie Plaats: Utrecht Datum:&nbsp; Onderwerp: Nieuwjaarswensen.

Van: Jannie (Blog-Lam) Aan: Veer, familie Plaats: Utrecht Datum:&nbsp; Onderwerp: Nieuwjaarswensen.

Kaart van Jannie Blog-Lam aan de familie Veer in verband met Nieuwjaar

Van:&nbsp; Aan: Min. Bin. Zaken&nbsp; Plaats: Den Haag&nbsp; Datum: 1940-02-19&nbsp; Onderwerp: concept instructie voor de directeur van het centraal vluchtelingenkamp, de onderdirecteur, de huismeesteres. Concept huisorders en dagindelingen.&nbsp;

Van:&nbsp; Aan: Min. Bin. Zaken&nbsp; Plaats: Den Haag&nbsp; Datum: 1940-02-19&nbsp; Onderwerp: concept instructie voor de directeur van het centraal vluchtelingenkamp, de onderdirecteur, de huismeesteres. Concept huisorders en dagindelingen.&nbsp;

Brief met een concept voor huisorders en dagindelingen van het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Verslag over het eerste boekjaar vanaf de oprichting tot en met 31 december 1940, met bijlage.&nbsp; Datum: 1941-02-21&nbsp;

Verslag over het eerste boekjaar vanaf de oprichting tot en met 31 december 1940, met bijlage.&nbsp; Datum: 1941-02-21&nbsp;

Verslag van het eerste boekjaar van het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Van: Schol, J Aan: Weissenstein-Thoma, Pauline Plaats: Westerbork, Centraal Vluchtelingenkamp Datum: 1942-07-11 Onderwerp: ontslag uit het kamp op basis dat ze niet-Joods is. De vrijlating vond plaats op 13 juli 1942.

Van: Schol, J Aan: Weissenstein-Thoma, Pauline Plaats: Westerbork, Centraal Vluchtelingenkamp Datum: 1942-07-11 Onderwerp: ontslag uit het kamp op basis dat ze niet-Joods is. De vrijlating vond plaats op 13 juli 1942.

Bewijs van vrijlating voor Pauline Weissenstein-Thoma uit Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Van: de Secretaris-Generaal van het Departement van Justitie Aan: de kampcommandant Plaats: Den Haag Datum: 1939-1940 Onderwerp: verschillende instructies voor de commandant vanuit het Departement van Justitie.

Van: de Secretaris-Generaal van het Departement van Justitie Aan: de kampcommandant Plaats: Den Haag Datum: 1939-1940 Onderwerp: verschillende instructies voor de commandant vanuit het Departement van Justitie.

Instructies voor de commandant van het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork van het Departement van Justitie

Van: Jannie lam Aan: Veer, familie Plaats: Amsterdam Datum: 1945 Onderwerp: of de familie veer zich heeft geamuseerd tijdens de optocht; op bezoek komen zal moeilijk gaan gezien de geldzorgen…

Van: Jannie lam Aan: Veer, familie Plaats: Amsterdam Datum: 1945 Onderwerp: of de familie veer zich heeft geamuseerd tijdens de optocht; op bezoek komen zal moeilijk gaan gezien de geldzorgen…

Brief van Jannie (Blog-Lam) aan de familie Veer

Van: de gemeente Amsterdam Aan: wie het betreft Plaats: Amsterdam Datum: 1950-12-09 Onderwerp: betreft het overlijden van Nathan Hilversum.

Van: de gemeente Amsterdam Aan: wie het betreft Plaats: Amsterdam Datum: 1950-12-09 Onderwerp: betreft het overlijden van Nathan Hilversum.

Uittreksel uit het regsister van het overlijden Nathan Hilversum

Van: Stranders, Louis Aan: Gosschalk, J. Datum: 1943-02-09 Plaats: Westerbork, kamp, barak 71 Onderwerp: pakket ontvangen.

Van: Stranders, Louis Aan: Gosschalk, J. Datum: 1943-02-09 Plaats: Westerbork, kamp, barak 71 Onderwerp: pakket ontvangen.

Briefkaart van Louis Stranders aan J. Gosschalk vanuit kamp Westerbork

Van: Magnus, Leon Datum: 1945 Onderwerp: een vliegticket voor de terugvlucht naar Nederland.&nbsp; Op het document staat Magnus, Leon. nr 25, IV/2.&nbsp;

Van: Magnus, Leon Datum: 1945 Onderwerp: een vliegticket voor de terugvlucht naar Nederland.&nbsp; Op het document staat Magnus, Leon. nr 25, IV/2.&nbsp;

Vliegticket van Leon Magnus voor zijn terugkeer naar Nederland

Van: Mariette&nbsp; Aan: Nan, Joop, Ante en Ieteke&nbsp; Plaats: Groningen&nbsp; Datum: 1945-06-27&nbsp; Onderwerp: bericht van terugkomst van Bob Cahen in Nederland; geestelijke en lichamelijke gezondheid, hij woog 39 kilo; ‘verschrikkingen van Auschwitz’; &nbsp;kleine schets van oorlogsbelevenissen; tatoeage.

Van: Mariette&nbsp; Aan: Nan, Joop, Ante en Ieteke&nbsp; Plaats: Groningen&nbsp; Datum: 1945-06-27&nbsp; Onderwerp: bericht van terugkomst van Bob Cahen in Nederland; geestelijke en lichamelijke gezondheid, hij woog 39 kilo; ‘verschrikkingen van Auschwitz’; &nbsp;kleine schets van oorlogsbelevenissen; tatoeage.

Brief van Mariette aan de zus van Bob Cahen over zijn terugkeer

Van: het Rode Kruis, Informatiebureau Aan: de aanvrager Plaats: Den Haag Datum: 1949-03-28 Onderwerp: inlichtingen over het lot Jetje Vissel-Behr.

Van: het Rode Kruis, Informatiebureau Aan: de aanvrager Plaats: Den Haag Datum: 1949-03-28 Onderwerp: inlichtingen over het lot Jetje Vissel-Behr.

Brief van het Rode Kruis over het lot van Jetje Vissel-Behr

Van: Mr. van der Ploeg, P.W. Aan: R.P. Euser Plaats: Amsterdam Datum: 1950-10-19 Onderwerp: betreft de nalatenschap van Heintje Witmondt…

Van: Mr. van der Ploeg, P.W. Aan: R.P. Euser Plaats: Amsterdam Datum: 1950-10-19 Onderwerp: betreft de nalatenschap van Heintje Witmondt…

Brief over de nalatenschap van Heintje Witmondt

Van: Cardozo, I, P.&nbsp; Aan:&nbsp;vader en moeder Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-02-06&nbsp; Onderwerp: situatie in kamp en vraag om levensmiddelen, schoeisel en kleding. Hij werkt aan leidingen in de wasserij. Van de week zullen ze proefdraaien (met stoom). Bekenden in het kamp, de vader van Dick (Arthur Salomon Koopman) en familieleden (onder andere tante Jet) zijn uit kamp Vught in zijn barak (barak 60) ondergebracht.

Van: Cardozo, I, P.&nbsp; Aan:&nbsp;vader en moeder Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-02-06&nbsp; Onderwerp: situatie in kamp en vraag om levensmiddelen, schoeisel en kleding. Hij werkt aan leidingen in de wasserij. Van de week zullen ze proefdraaien (met stoom). Bekenden in het kamp, de vader van Dick (Arthur Salomon Koopman) en familieleden (onder andere tante Jet) zijn uit kamp Vught in zijn barak (barak 60) ondergebracht.

Brief van Isaac Philip Cardozo aan zijn ouders vanuit kamp Westerbork

Franz Pollak werd bij Almelo gearresteerd, naar Westerbork overgebracht en op 3-3-1944 naar Auschwitz gedeporteerd. Op basis van die gegevens is een overlijdensakte uitgeschreven met de datum 31 juli 1944. Maar uit naoorlogse correspondentie is gebleken, dat Franz is ontsnapt en op 23 oktober 1944 vanuit Spanje aan boord van het schip Guine naar Haifa is gevaren. Hij is in Israël overleden.

Bewijs van ter post bezorging van postpakket voor Velleman-Härtz, B., Mevr.

Bewijs van ter post bezorging van postpakket voor Velleman-Härtz, B., Mevr.

van verstuurd pakket naar B. Velleman-Härtz in kamp Westerbork

Ontvangstbewijs voor een binnenlands pakket zonder aangegeven waarde of verrekening Verstuurd door: Jong, de, H. Aan: Jong-Cohen, de, Estella Plaats: Amsterdam Datum: 1943 Indien afwezig naar H. Kwieser in barak 34.

Ontvangstbewijs voor een binnenlands pakket zonder aangegeven waarde of verrekening Verstuurd door: Jong, de, H. Aan: Jong-Cohen, de, Estella Plaats: Amsterdam Datum: 1943 Indien afwezig naar H. Kwieser in barak 34.

Ontvangstbewijs van een verstuurd pakket aan E. de Jong-Cohen in kamp Westerbork

Van: Gans, Eppo Aan: zijn ouders&nbsp; Plaats: Vught, kamp Datum: 1944-08-20 Onderwerp:&nbsp;als ze de brief ontvangen, zal hij waarschijnlijk vertrokken zijn. Hij vermoed naar kamp Westerbork; verschillende personen van Joodse bloede zijn hem voorgegaan. Tot nu toe wist hij aan de dans te ontspringen. Hij is de enige die is achtergebleven. Vandaag zijn de laatste vier weggegaan; hij heeft al een keer op de lijst gestaan, maar werd gesperd door &nbsp;de SD. Hij adviseert zijn moeder de komende weken te gaan onderduiken. Hij zal zich niet naar Polen laten brengen en proberen te ontsnappen uit kamp Westerbork. De eerste vlucht locatie na Westerbork, zal Vredeveld in Beilen zijn. Alvast geld via hans naar Beilen sturen. Zijn ouders mogen dat zelf niet doen; hij zal via hans het verloop van zijn ontsnapping laten weten…. (Eppo zal niet naar Westerbork worden doorgestuurd, maar naar Sachsenhausen)

Van: Gans, Eppo Aan: zijn ouders&nbsp; Plaats: Vught, kamp Datum: 1944-08-20 Onderwerp:&nbsp;als ze de brief ontvangen, zal hij waarschijnlijk vertrokken zijn. Hij vermoed naar kamp Westerbork; verschillende personen van Joodse bloede zijn hem voorgegaan. Tot nu toe wist hij aan de dans te ontspringen. Hij is de enige die is achtergebleven. Vandaag zijn de laatste vier weggegaan; hij heeft al een keer op de lijst gestaan, maar werd gesperd door &nbsp;de SD. Hij adviseert zijn moeder de komende weken te gaan onderduiken. Hij zal zich niet naar Polen laten brengen en proberen te ontsnappen uit kamp Westerbork. De eerste vlucht locatie na Westerbork, zal Vredeveld in Beilen zijn. Alvast geld via hans naar Beilen sturen. Zijn ouders mogen dat zelf niet doen; hij zal via hans het verloop van zijn ontsnapping laten weten…. (Eppo zal niet naar Westerbork worden doorgestuurd, maar naar Sachsenhausen)

Brief van Eppo Gans aan zijn ouders, broers en zusters vanuit kamp Vught

Van: Gans, Gerard Aan: zijn ouders&nbsp; Plaats: Vught, kamp Datum: 1943-03-29 Onderwerp: er mag een pakket per week ontvangen worden; blij met een teken van leven; een aantal pakketten ontvangen; er mag ook wat geld gezonden worden; kampnummer en baraknummer zijn doorgekrast erboven is geschreven ‘überfürth’. (Op 31 maart werd Gerard doorgestuurd naar kamp Westerbork).

Van: Gans, Gerard Aan: zijn ouders&nbsp; Plaats: Vught, kamp Datum: 1943-03-29 Onderwerp: er mag een pakket per week ontvangen worden; blij met een teken van leven; een aantal pakketten ontvangen; er mag ook wat geld gezonden worden; kampnummer en baraknummer zijn doorgekrast erboven is geschreven ‘überfürth’. (Op 31 maart werd Gerard doorgestuurd naar kamp Westerbork).

Brief van Gerard Gans aan zijn ouders vanuit kamp Vught

Pakketzegel voor het sturen van een pakket naar kamp Westerbork Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-1944

Pakketzegel voor het sturen van een pakket naar kamp Westerbork Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-1944

zegel (pakket) uit kamp Westerbork

Plaatsen in kamp Westerbork

Barak 10

Label voor bagage Afzender: Jong, de, H. Aan: Kwieser, Henri, inspecteur Joodsche Raad, barak 34 Plaats: Amsterdam

Label voor bagage Afzender: Jong, de, H. Aan: Kwieser, Henri, inspecteur Joodsche Raad, barak 34 Plaats: Amsterdam

Label voor bagage

Foto van Lena Mogendorff (1928-1943).

Foto van Lena Mogendorff

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Den Haag Datum: 1943

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Den Haag Datum: 1943

Handleiding voor verzending van brieven naar het Buitenland

Van: Rode Kruis, Informatiebureau Aan: Acohen, R. Plaats: Den Haag Datum: 1948-09-20 Onderwerp: informatie over het lot van Maurits Acohen.

Van: Rode Kruis, Informatiebureau Aan: Acohen, R. Plaats: Den Haag Datum: 1948-09-20 Onderwerp: informatie over het lot van Maurits Acohen.

Verklaring van het Rode Kruis over het lot van Maurits Acohen

Briefje over het toesturen van gevraagde afschriften.

Briefje over het toesturen van gevraagde afschriften.

Brief (je) over het toesturen van gevraagde afschriften

Van: Schol, J. Aan: Weissenstein, Rudolf Plaats: Westerbork, Centraal Vluchtelingenkamp Datum: 1942-07-11 Onderwerp: ontslag van Rudolf op basis van het feit dat hij gemengd-gehuwd is. De vrijlating vond plaats op 13 juli 1942.

Van: Schol, J. Aan: Weissenstein, Rudolf Plaats: Westerbork, Centraal Vluchtelingenkamp Datum: 1942-07-11 Onderwerp: ontslag van Rudolf op basis van het feit dat hij gemengd-gehuwd is. De vrijlating vond plaats op 13 juli 1942.

Bewijs van vrijlating voor Rudolf Weissenstein uit Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Van: Selma Aan: Allen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-03-02 Onderwerp: Selma gaat op transport in beestenwagens; net een pakje ontvangen; nets verraden, geslagen door de SD; drie weken in de gevangenis, op 28 februari in kamp Westerbork terecht gekomen; vader is al lang door…

Van: Selma Aan: Allen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-03-02 Onderwerp: Selma gaat op transport in beestenwagens; net een pakje ontvangen; nets verraden, geslagen door de SD; drie weken in de gevangenis, op 28 februari in kamp Westerbork terecht gekomen; vader is al lang door…

Brief van Selma aan allen vanuit kamp Westerbork

Van: Acohen, Maurits Aan: Leny, Ru en Tom Plaats: Westerbork, kamp, barak 62. Datum: 1943 Onderwerp: over censuur, over pakketpost; voedseladvies van een dokter gekregen over wat te zenden; advocaat Proosdij is in het kamp. Maurits heeft hem een briefjes geschreven of hij met hem kam praten over de Portugese kwestie; Maurits was op zijn kantoor, maar kon niet worden toegelaten; moeder werkt niet meer samen met Maurits, ze werkt nu bij zilverpapierwerkplaats, licht, doch smerig werk; Maurits werkt op de bonenlezerij; moeder is zenuwachtig als zij 's avonds alleen in de barak zit, de tafels zijn niet verlicht. Ze branden wel eens een kaars, maar daar moeten ze heel zuinig mee zijn; moeder is al voor de tweede keer naar het badhuis geweest. Ze heeft een pasje; normal is het eenmaal in de week, drie minuten aankleden, drie minuten uitkleden en 6 minuten douchen; over wanner het kamp opgeruimd wordt; de oorlog zal niet eeuwig duren.

Van: Acohen, Maurits Aan: Leny, Ru en Tom Plaats: Westerbork, kamp, barak 62. Datum: 1943 Onderwerp: over censuur, over pakketpost; voedseladvies van een dokter gekregen over wat te zenden; advocaat Proosdij is in het kamp. Maurits heeft hem een briefjes geschreven of hij met hem kam praten over de Portugese kwestie; Maurits was op zijn kantoor, maar kon niet worden toegelaten; moeder werkt niet meer samen met Maurits, ze werkt nu bij zilverpapierwerkplaats, licht, doch smerig werk; Maurits werkt op de bonenlezerij; moeder is zenuwachtig als zij 's avonds alleen in de barak zit, de tafels zijn niet verlicht. Ze branden wel eens een kaars, maar daar moeten ze heel zuinig mee zijn; moeder is al voor de tweede keer naar het badhuis geweest. Ze heeft een pasje; normal is het eenmaal in de week, drie minuten aankleden, drie minuten uitkleden en 6 minuten douchen; over wanner het kamp opgeruimd wordt; de oorlog zal niet eeuwig duren.

Brief van Maurits Acohen aan zijn kinderen vanuit kamp Westrerbork

Izaäk Gans, de vader van Gerard Gans was orthodox-Joods opgevoed. Toen hij op 18-jarige leeftijd Christen werd, is hij om deze reden door zijn familie verstoten. Hij trouwde met een niet-joodse vrouw en samen kregen zij 13 kinderen. Gerard was het tweede kind in het gezin. Na de lagere school werkte hij ook in de zaak van zijn vader, een haringinleggerij. Toen later het bedrijf moest worden opgeheven, vervoerde Gerard voor een ander bedrijf goederen met paard en wagen. Nog later werkte hij in een bloemenhandel bij het gezin thuis, die hij samen met zijn broer Eppo had opgezet als dekmantel, omdat zij beiden actief waren in het verzet. Voor de jongere kinderen was Gerard als een vader en omdat hij heel gelovig was, praatte hij ook met hen over het geloof. Hij was heel rustig en was vaak vredestichter bij de ruzietjes van de kinderen onderling. Toen zijn ouders 25 jaar getrouwd waren, op 22 februari 1942, waren er familieleden en goede vrienden uitgenodigd. Ook de verloofdes van Gerard en Eppo waren erbij: Reina en Ineke. In de brieven van Gerard en Eppo was meestal wel een regel voor hun meisje bestemd. Na zijn arrestatie is Gerard naar verschillende kampen gebracht: eerst naar Kamp Amersfoort, daarna in maart 1943 naar Kamp Vught en op 2 april naar Westerbork. Bij zijn vertrek uit Westerbork naar Sobibor heeft Gerard een briefje uit de trein gegooid, dat door de ondergrondse is gevonden en bij zijn ouders is bezorgd. Het briefje is er niet meer: vernietigd vanwege het risico dat het door de verkeerde gevonden zou worden tijdens huiszoekingen. Maar de tekst zal ik nooit vergeten: “Pa en Moe, ik ben op weg naar Auschwitz om vergast te worden; de vijand kan het lichaam doden, maar de ziel niet, die ontvangt een kroon zeer schoon. Haat niet, zij weten niet wat ze doen. Tot ziens bij Jezus”. &nbsp;

Van: de Joodse Raad in Den Haag Aan: wie het betreft (voorlichtingsbureaus) Plaats: Den Haag Datum: 1943 Onderwerp: postverzending naar verschillende landen en naar kampen als Birkenau, Monowitz (via de Joodse Raad) en Theresienstadt (rechtstreeks).

Van: de Joodse Raad in Den Haag Aan: wie het betreft (voorlichtingsbureaus) Plaats: Den Haag Datum: 1943 Onderwerp: postverzending naar verschillende landen en naar kampen als Birkenau, Monowitz (via de Joodse Raad) en Theresienstadt (rechtstreeks).

Instructie voor postverkeer met het buitenland en verschillende kampen

Van: Sachs, Engeltje en Joseph Aan: lieve allen Plaats: Vught, kamp Datum: 1943-09-11 Onderwerp: ze gaan beide op transport, eerst naar Westerbork en dan naar niemandsland; Joseph gaat vrijwillig mee; hoewel Engeltje dit niet heeft gewild; ze gaan alleen met de kleren die ze aan hebben, niet eens een mantel; in Vught liep Engeltje met een streepjesjurk; erger dan in Vught kan het niet worden, het enige voordeel is dat ze in Nederland zit; pakjes en brieven kon ontvangen; met de gedachte weg dat hun vrienden hun niet vergeten hebben; Engeltje is zenuwachtig…' ze hoopt dat het warme eten daar beter is; van de vijf maanden in Vught heeft ze minstens 4 maanden geen warm eten gehad; hun eigen kleding is verdwenen; vanaf Westerbork in veewagons verder; ze had zich voorgenomen voor en raam te gaan zitten, maar daar komt nu niets van in….

Van: Sachs, Engeltje en Joseph Aan: lieve allen Plaats: Vught, kamp Datum: 1943-09-11 Onderwerp: ze gaan beide op transport, eerst naar Westerbork en dan naar niemandsland; Joseph gaat vrijwillig mee; hoewel Engeltje dit niet heeft gewild; ze gaan alleen met de kleren die ze aan hebben, niet eens een mantel; in Vught liep Engeltje met een streepjesjurk; erger dan in Vught kan het niet worden, het enige voordeel is dat ze in Nederland zit; pakjes en brieven kon ontvangen; met de gedachte weg dat hun vrienden hun niet vergeten hebben; Engeltje is zenuwachtig…' ze hoopt dat het warme eten daar beter is; van de vijf maanden in Vught heeft ze minstens 4 maanden geen warm eten gehad; hun eigen kleding is verdwenen; vanaf Westerbork in veewagons verder; ze had zich voorgenomen voor en raam te gaan zitten, maar daar komt nu niets van in….

PhilipDwinger

Philip
Dwinger