In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Sara de Hartogh is in de oorlog vanuit Amsterdam naar Friesland verhuisd. Daar leefde zij onder de schuilnaam Suze van Bodegraven. In november 1943 is Sara de Hartogh nabij IJlst door het verzet geliquideerd, omdat ze dreigde verzetsstrijders te verraden.

Specifieke groepen kampbewoners

Portugese Joden kamp Westerbork

Calendarium kamp Westerbork

2007

Vooroorlogs Joods leven

Liberale stroming Jodendom

Voedselvoorziening kamp Westerbork

Voedselpakketten kamp Westerbork

De filosofe Dr Edith Stein, als karmelietes zuster Teresia Benedicta a Cruce, verhuisde op oudejaarsdag 1938 &nbsp;van Keulen naar het klooster Echt in Limburg, waar ze op 2 augustus 1942 werd gearresteerd en via Westerbork naar het concentratiekamp Auschwitz werd gedeporteerd. Bron: Zeugen für Christus. Das deutsche Martyrologium des 20. Jahrhunderts (2019)

Naziconcentratiekampen

Kamp Vught

Gezondheidszorg kamp Westerbork

Verplegers kamp Westerbork

Besmettelijke ziekten kamp Westerbork

Patiënten kamp Westerbork

Bezoek ziekenhuis buiten kamp Westerbork

Sterfte kamp Westerbork

Operaties kamp Westerbork

EHBO-posten kamp Westerbork

Geboorten kamp Westerbork

Geestelijke verzorging en sociale hulpverlening kamp Westerbork

Artsen kamp Westerbork

Omstanders kamp Westerbork

Omwonenden van de vervolging

Omwonenden spoortraject

Omwonenden kamp Westerbork

Radio Sterrenwacht

Uitgaande transporten kamp Westerbork

Transport 29 juni 1943 - Sobibor

Niet-Joodse gevangenen doorgangskamp Westerbork

Groep Leasa

Visueel beperkte gevangenen kamp Westerbork

Pela dorpsverbanden kamp Westerbork

Van: het Rode Kruis Aan: wie het betreft Plaats: Den Haag Datum: 1959-04-01 Onderwerp: brief van het Rode Kruis. In de meegestuurde verklaringen achtgrond informatie over de aanvragers voor een Wiedergutmachung-regeling &nbsp;

Van: het Rode Kruis Aan: wie het betreft Plaats: Den Haag Datum: 1959-04-01 Onderwerp: brief van het Rode Kruis. In de meegestuurde verklaringen achtgrond informatie over de aanvragers voor een Wiedergutmachung-regeling &nbsp;

Brief van het Rode Kruis in verband met een aanvraag op de Duitse wet op de Wiedergutmachung

Plaatsen in kamp Westerbork

Spoorlijn kamp Westerbork

Smalspoor kamp Westerbork

Van: Barend, Margaretha&nbsp; Aan: Barend, L.&nbsp; Plaats: Kamp Vught&nbsp; Datum: 1943-05-15&nbsp; Onderwerp: Over ontvangen brief; de gesteldheid van anderen; een ontvangen pakketje, een ontvangen postwissel, waar sla en radijs voor kopen. Ze heeft ook behoefte aan zomerjurken…

Van: Barend, Margaretha&nbsp; Aan: Barend, L.&nbsp; Plaats: Kamp Vught&nbsp; Datum: 1943-05-15&nbsp; Onderwerp: Over ontvangen brief; de gesteldheid van anderen; een ontvangen pakketje, een ontvangen postwissel, waar sla en radijs voor kopen. Ze heeft ook behoefte aan zomerjurken…

Brief van Margaretha Barend aan L. Barend vanuit kamp Vught

Deportatie naar kamp Westerbork

Reisverloop naar kamp Westerbork

Wijze van deportatie naar kamp Westerbork

Transportbegeleiding naar kamp Westerbork

Reactie op de anti-Joodse maatregelen

Joods verzet

Nederlandse Spoorwegen en de deportatie naar kamp Westerbork

Van: Munz, Leo Josef Aan: Büks' Helene Plaats: Wenen Datum: 1933-12-31 Onderwerp: dienstverband

Van: Munz, Leo Josef Aan: Büks' Helene Plaats: Wenen Datum: 1933-12-31 Onderwerp: dienstverband

Getuigschrift van dr. Leo Josef Munz over het dienstverband van Helene Büks

Legitimatie Vrije Groepen Amsterdam Van: Stertzenbach, Werner

Legitimatie Vrije Groepen Amsterdam Van: Stertzenbach, Werner

Legitimatiebewijs Vrije Groepen Amsterdam van Werner Stertzenbach

Bewaking kamp Westerbork

Nederlandse politie kamp Westerbork

Politiebataljon Amsterdam kamp Westerbork

Marechaussee kamp Westerbork

Vrijstellingen van deportatie vanuit kamp Westerbork

Barneveld vrijstelling kamp Westerbork

Frontkämpfer Sperre kamp Westerbork

Vrijstelling door ziekte kamp Westerbork

Stammliste in kamp Westerbork

Gekochte vrijstellingen kamp Westerbork

Callmeyer vrijstelling kamp Westerbork

Weinreb vrijstelling

Vitamine R

Gedoopte Joden vrijstelling kamp Westerbork

Alte Lagerinsassen

Vrijlating uit kamp Westerbork

Groene stempel

Blauwe stempel

Gemengd gehuwden vrijstelling kamp Westerbork

120.000 Stempel

Platzen van vrijstellingslijsten kamp Westerbork

Rüstungs Sperre kamp Westerbork

Misbruik van macht gevangenen in kamp Westerbork

Vrijstelling op basis van een buitenlandse nationaliteit kamp Westerbork

Vrijstelling op basis van connecties in het buitenland kamp Westerbork

Vrijstelling wegens ziekte

Verlof kamp Westerbork

Palestina vrijstelling kamp Westerbork

Kindersterfte kamp Westerbork

Industriebarakken kamp Westerbork

Hertzbergerconfectiefabriek kamp Westerbork

Bonenpellerij kamp Westerbork

Garnalenpellerij kamp Westerbork

Apparatensloperij kamp Westerbork

Spinnerij kamp Westerbork

Borstelmakerij kamp Westerbork

Lompensortering kamp Westerbork

Kabelsloperij kamp Westerbork

Foliënsortering kamp Westerbork

Meubelmakerij kamp Westerbork

Chemisch laboratorium kamp Westerbork

Afvalsortering kamp Westerbork

Mutsenmakerij kamp Westerbork

Metaalsloperij kamp Westerbork

Linoleumfabriek kamp Westerbork

Zooltjes, tassen en handschoenenfabriek kamp Westerbork

Matrassenfabriek kamp Westerbork

Vliegtuigsloperij kamp Westerbork

Patentruitenfabriek kamp Westerbork

Zilverpapierindustrie kamp Westerbork

Batterijensloperij kamp Westerbork

Treinstations

Rangeerterrein Onnen

Station Hoogezand

Station Nieuweschans

Station Winschoten

Station Hooghalen

Station Scheemda

Station Assen

Centraal Station Amsterdam

Station Zuidbroek

Station Amsterdam Muiderpoort

Station Amsterdam Rietlanden

Station Maliebaan

Station Sappemeer

Staatsbosbeheer

Gebeurtenissen en groepen buiten kamp Westerbork

Repatriëring uit Nederlands-Indië

Repatriëring Molukkers

Repatriëring Indische Nederlanders

Zelfmoorden kamp Westerbork

SamuelBehar

Samuel
Behar