We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Van: Gans-van Biene, Sarah Aan: Biene, van, Ina Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-08-26 Onderwerp: omstandigheden; operatie aan het been gehad

Van: Gans-van Biene, Sarah Aan: Biene, van, Ina Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-08-26 Onderwerp: omstandigheden; operatie aan het been gehad

Briefkaart van Sarah Gans-van Biene aan Ina van Biene vanuit kamp Westerbork

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Vluchtelingenkamp Datum: 1942-03-15 Onderwerp: reisschema voor Stella als zij op een zaterdag op bezoek komt.

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Vluchtelingenkamp Datum: 1942-03-15 Onderwerp: reisschema voor Stella als zij op een zaterdag op bezoek komt.

Brief van Werner Stertzenbach aan Stella Pach vanuit het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Foto van Nathan Hammelburg

Verklaring Van: N.C.I.M. Voor: Gerritse-Kwetser, Jeanette Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-05-14 Persoon is vrijgegeven door NCIM.

Verklaring Van: N.C.I.M. Voor: Gerritse-Kwetser, Jeanette Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-05-14 Persoon is vrijgegeven door NCIM.

Verklaring over persoonsbewijs en politieke betrouwbaarheid van Jeanette Gerritse-Kwetser

Lagerbefehl No. 3&nbsp; Datum: 1943-01-25&nbsp; Nieuwe indeling der diensten&nbsp; Blz.: 4

Lagerbefehl No. 3&nbsp; Datum: 1943-01-25&nbsp; Nieuwe indeling der diensten&nbsp; Blz.: 4

Lagerbefehl No. 3

Overall &nbsp;van de Ordedienst kamp Westerbork. Met Jodenster.

Overall &nbsp;van de Ordedienst kamp Westerbork. Met Jodenster.

Overall van een lid van de Joodse ordedienst

Van: Gudema, A.&nbsp; Datum: 1942-09-15&nbsp; Bewijs dat Gudema bij de OD is ingedeeld. Bijzonderheden: voorzien van een in kamp Westerbork gemaakte pasfoto en een ‘Lager Westerbork’ stempel.

Van: Gudema, A.&nbsp; Datum: 1942-09-15&nbsp; Bewijs dat Gudema bij de OD is ingedeeld. Bijzonderheden: voorzien van een in kamp Westerbork gemaakte pasfoto en een ‘Lager Westerbork’ stempel.

van indeling van Aron Gudema bij de Joodse Ordedienst

Transport. Transport van kampgevangenen uit kamp Westerbork. Kamp Westerbork, 1943-1944. Groep mensen wachtend bij de trein met bagage. Een aantal personen staan reeds in de veewagons.

Transport. Transport van kampgevangenen uit kamp Westerbork. Kamp Westerbork, 1943-1944. Groep mensen wachtend bij de trein met bagage. Een aantal personen staan reeds in de veewagons.

Kampgevangenen wachtend voor een wagon bij een vertrekkend transport

Van: Waterman-Rippe, Mevr.&nbsp; Aan: As, van, Dhr./Mevr.&nbsp; Plaats: Amsterdam&nbsp; Datum: 1945-07-19&nbsp; Onderwerp: o.a. dankbetuiging + gelukwens met de geboorte van een zoon.

Van: Waterman-Rippe, Mevr.&nbsp; Aan: As, van, Dhr./Mevr.&nbsp; Plaats: Amsterdam&nbsp; Datum: 1945-07-19&nbsp; Onderwerp: o.a. dankbetuiging + gelukwens met de geboorte van een zoon.

Brief van mevrouw Waterman-Rippe aan het echtpaar van As in kamp Westerbork

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Vluchtelingenkamp Datum: 1942-04-27-1942-05-02 Onderwerp: vrij van werk, mogelijkheid om te lezen; de spanningen nemen toe.

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Vluchtelingenkamp Datum: 1942-04-27-1942-05-02 Onderwerp: vrij van werk, mogelijkheid om te lezen; de spanningen nemen toe.

Dienstbereiche

Dienstbereich Hauptküche

Dienstbereich Frauendienst

Mensen Mensen bij de trein Kamp Westerbork, 1943-1944 Er worden goederen in een wagon geladen. Rechts op de foto staat een man met een armband waarop staat: OD.

Mensen Mensen bij de trein Kamp Westerbork, 1943-1944 Er worden goederen in een wagon geladen. Rechts op de foto staat een man met een armband waarop staat: OD.

Kampgevangenen stappen een deportatietrein in

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Vluchtelingenkamp Datum: 1941-12-13 Onderwerp: over Stella en Werner; betekenis naam Stertzenbach; over komend bezoek aan Amsterdam; over het krijgen van kinderen en kinderen in het kamp; over de toekomst; lawaai op de zaal.

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Vluchtelingenkamp Datum: 1941-12-13 Onderwerp: over Stella en Werner; betekenis naam Stertzenbach; over komend bezoek aan Amsterdam; over het krijgen van kinderen en kinderen in het kamp; over de toekomst; lawaai op de zaal.

Lagerbefehl No. 46&nbsp; Datum: 1943-08-25&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Verlof; nieuw dienstbereich

Lagerbefehl No. 46&nbsp; Datum: 1943-08-25&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Verlof; nieuw dienstbereich

Lagerbefehl No. 46

De oven in het crematorium van het kamp Westerbork,&nbsp; Kamp Westerbork, 1945-1948 De foto is na de bevrijding van kamp Westerbork gemaakt.

De oven in het crematorium van het kamp Westerbork,&nbsp; Kamp Westerbork, 1945-1948 De foto is na de bevrijding van kamp Westerbork gemaakt.

Verbrandingsoven van het crematorium

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Vluchtelingenkamp Datum: 1941-11-15 Onderwerp: over de waarde van een brief; briefpost; Werner wil Stella graag zien en spreken; in deze tijd mag geen zelftevredenheid zijn; over Werner en Stella; in het kamp zijn echtparen, waarvan de man in Westerbork zit en de vrouw in Amsterdam of andersom.

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Vluchtelingenkamp Datum: 1941-11-15 Onderwerp: over de waarde van een brief; briefpost; Werner wil Stella graag zien en spreken; in deze tijd mag geen zelftevredenheid zijn; over Werner en Stella; in het kamp zijn echtparen, waarvan de man in Westerbork zit en de vrouw in Amsterdam of andersom.

Lagerbefehl No. 47 Datum: 1943-09-01 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: Vergunning tot verlaten van het kamp

Lagerbefehl No. 47 Datum: 1943-09-01 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: Vergunning tot verlaten van het kamp

Lagerbefehl No. 47

Lagerbefehl No. 5 Datum: 1943-02-11 Vlucht en pogingen tot ontvluchting van lageringezetenen; transportbagage; technische reparaties Blz.: 2

Lagerbefehl No. 5 Datum: 1943-02-11 Vlucht en pogingen tot ontvluchting van lageringezetenen; transportbagage; technische reparaties Blz.: 2

Lagerbefehl No. 5

Bewakers (Duitse Grüne Polizei en Nederlandse Marechaussee) vieren gezamenlijk het Germaanse Joelfeest.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-12&nbsp;

Bewakers (Duitse Grüne Polizei en Nederlandse Marechaussee) vieren gezamenlijk het Germaanse Joelfeest.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-12&nbsp;

Foto van bewakers van kamp Westerbork tijdens de viering van het Joelfeest

Diner van de Duitse staf tijdens het Germaanse Joelfeest.&nbsp; Kamp Westerbork, 1942-12-19.&nbsp; Rechts op de foto de Duitse architect &nbsp;Winne.

Diner van de Duitse staf tijdens het Germaanse Joelfeest.&nbsp; Kamp Westerbork, 1942-12-19.&nbsp; Rechts op de foto de Duitse architect &nbsp;Winne.

Foto van de Duitse staf tijdens het Joelfeest in kamp Westerbork

Bewaking kamp Westerbork

Ordnungspolizei kamp Westerbork

Diner van de Duitse staf tijdens het Germaanse Joelfeest. In het midden A.K. Gemmeker en rechts van hem Frau Hassel. Naast haar echtgenoot en architect Winne. Links van Gemmeker zit Aus der Fünten en diens secretaresse Frau Winkelkämpfer. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-12-19&nbsp;

Diner van de Duitse staf tijdens het Germaanse Joelfeest. In het midden A.K. Gemmeker en rechts van hem Frau Hassel. Naast haar echtgenoot en architect Winne. Links van Gemmeker zit Aus der Fünten en diens secretaresse Frau Winkelkämpfer. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-12-19&nbsp;

Foto van de Duitse staf en eregasten tijdens het Joelfeest in kamp Westerbork

Grote zaal tijdens het Germaanse Joelfeest. Met dennentakken, SS-emblemen en hakenkruizen aan de wand. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-12&nbsp;

Grote zaal tijdens het Germaanse Joelfeest. Met dennentakken, SS-emblemen en hakenkruizen aan de wand. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-12&nbsp;

Foto van de Grote Zaal ingericht voor het Joelfeest

SS-ers en marechaussee aan tafel tijdens het Germaanse Joelfeest in het kamp Westerbork.&nbsp; Kamp Westerbork, 1942-12-19.&nbsp; &nbsp;

SS-ers en marechaussee aan tafel tijdens het Germaanse Joelfeest in het kamp Westerbork.&nbsp; Kamp Westerbork, 1942-12-19.&nbsp; &nbsp;

Eén van de tafels tijdens het Joelfeest van 1942 in de grote zaal van kamp Westerbork

Van: v/d Burg, D., Hoofd der Bewaring Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1947-02-12 Onderwerp: Vermissing van kampgoederen. Onderzoek hiernaar, in welke barakken het vermiste meubilair weer opdook en wie hiervoor verantwoordelijk waren.

Van: v/d Burg, D., Hoofd der Bewaring Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1947-02-12 Onderwerp: Vermissing van kampgoederen. Onderzoek hiernaar, in welke barakken het vermiste meubilair weer opdook en wie hiervoor verantwoordelijk waren.

Rapport van het hoofd van Bewaring aan J.G. Buijvoets over vermist meubilair

Van: de gemeente Westerbork Aan: Henriette Erna Nieuwkerk-van den Bergh&nbsp; Plaats: Westerbork Datum: 1954-06-25 Onderwerp: duur verblijf in kamp Westerbork en deportatie naar Theresienstadt.

Van: de gemeente Westerbork Aan: Henriette Erna Nieuwkerk-van den Bergh&nbsp; Plaats: Westerbork Datum: 1954-06-25 Onderwerp: duur verblijf in kamp Westerbork en deportatie naar Theresienstadt.

Verklaring van de gemeente Westerbork over Henriette Erna Nieuwkerk-van den Bergh

Lagerbefehl No. 48&nbsp; Datum: 1943-09-01&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Lagersperrstunde

Lagerbefehl No. 48&nbsp; Datum: 1943-09-01&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Lagersperrstunde

Lagerbefehl No. 48

Van: Zomerplaag, Morris Aan: lieve Ali en familie An en Pietje Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-07-12 Onderwerp: schrijfdag; Joodse Raad; kartotheek Joodse Raad; gemengd gehuwden; pakketten; voedsel en kleding; regelen van zaken betreffende de kinderen van Zomerplaag; omstandigheden

Van: Zomerplaag, Morris Aan: lieve Ali en familie An en Pietje Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-07-12 Onderwerp: schrijfdag; Joodse Raad; kartotheek Joodse Raad; gemengd gehuwden; pakketten; voedsel en kleding; regelen van zaken betreffende de kinderen van Zomerplaag; omstandigheden

Brief van Morris Zomerplaag aan Ali vanuit kamp Westerbork

Informatiebureau van het Rode Kruis

Joodse Raad Cartotheek

Lagerbefehl No. 52&nbsp; Datum: 1943-10-13&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Strafmaatregel, genomen in een geval van ontvluchtingen

Lagerbefehl No. 52&nbsp; Datum: 1943-10-13&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Strafmaatregel, genomen in een geval van ontvluchtingen

Lagerbefehl No. 52

Lagerbefehl No. 48 Datum: 1943-09-01 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: Lagersperrstunde

Lagerbefehl No. 48 Datum: 1943-09-01 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: Lagersperrstunde

Aantal familiebarakken, waaronder barak 16, 15, 17 en 18. Foto van een aquarel van Otto Birman&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943.&nbsp;

Aantal familiebarakken, waaronder barak 16, 15, 17 en 18. Foto van een aquarel van Otto Birman&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943.&nbsp;

Foto van een aquarel van Otto Birman gemaakt in kamp Westerbork

Eten halen.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945.

Eten halen.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945.

Tekening van Herta Metz-Baumgarten in Theresienstadt

Foto van een aquarel van Otto Birman, afgebeeld een wachttoren en afrastering van het kamp. Plaats:&nbsp;Westerbork, kamp Datum: 1943 Onderwerp: locatie het terrein bij barak 35.

Foto van een aquarel van Otto Birman, afgebeeld een wachttoren en afrastering van het kamp. Plaats:&nbsp;Westerbork, kamp Datum: 1943 Onderwerp: locatie het terrein bij barak 35.

Het Laboratorium&nbsp; Getekend door: Birman, Otto Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Inrichting van het laboratorium in kamp Westerbork.

Het Laboratorium&nbsp; Getekend door: Birman, Otto Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Inrichting van het laboratorium in kamp Westerbork.

Tekening, aquarel van het laboratorium in kamp Westerbork getekend door Otto Birman

Wachttoren en afrastering&nbsp; Foto van een aquarel&nbsp; Van: Birman, O.&nbsp; Plaats: Westerbork, &nbsp;kamp Datum: 1943.

Wachttoren en afrastering&nbsp; Foto van een aquarel&nbsp; Van: Birman, O.&nbsp; Plaats: Westerbork, &nbsp;kamp Datum: 1943.

Foto van een aquarel van Otto Birman van een wachttoren en afrastering in kamp Westerbork

Persoonsbewijs van David Simmeren (1907)

Persoonsbewijs van David Simmeren

Inrichting van de grote zaal en de gasten tijdens het Joelfeest. Kamp Westerbork, 1942-12-19

Inrichting van de grote zaal en de gasten tijdens het Joelfeest. Kamp Westerbork, 1942-12-19

Tafelschikking tijdens het Joelfeest van 1942 in kamp Westerbork

Tafelrede Tafelrede gehouden door de kampcommandant Gemmeker.&nbsp; Kamp Westerbork, 1942-12-19. Links van Gemmeker Frau Hassel en haar echtgenoot. Rechts van Gemmeker Aus der Fünten en zijn secretaresse Winkelkämpf.

Tafelrede Tafelrede gehouden door de kampcommandant Gemmeker.&nbsp; Kamp Westerbork, 1942-12-19. Links van Gemmeker Frau Hassel en haar echtgenoot. Rechts van Gemmeker Aus der Fünten en zijn secretaresse Winkelkämpf.

Tafelrede kampcommandant Gemmeker tijdens het Joelfeest in 1942 in kamp Westerbork

Joelfeest. SS-ers aan tafel waaronder de kampcommandant Gemmeker. Naast hem zit Frau Hassel, ten tijde van het eerste Joelfeest in kamp Westerbork.&nbsp; Kamp Westerbork, 1942-12-19 Links van Hassel haar echtgenoot. Rechts van Gemmeker zit Aus der Fünten en zijn secretaresse Winkelkämpfer.

Joelfeest. SS-ers aan tafel waaronder de kampcommandant Gemmeker. Naast hem zit Frau Hassel, ten tijde van het eerste Joelfeest in kamp Westerbork.&nbsp; Kamp Westerbork, 1942-12-19 Links van Hassel haar echtgenoot. Rechts van Gemmeker zit Aus der Fünten en zijn secretaresse Winkelkämpfer.

Tafelrede van kampcommnadant Gemmeker tijdens het Joelfeest van 1942 in kamp Westerbork

Stapelbedden in het interneringskamp Westerbork. Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1945-1948&nbsp; Interieur van een woonbarak. Op de foto stapelbedden, koffers, kleding, matrassen en een bankje. Het gaat hier om inboedel dat ook in de periode 1942-1945 is gebruikt.

Stapelbedden in het interneringskamp Westerbork. Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1945-1948&nbsp; Interieur van een woonbarak. Op de foto stapelbedden, koffers, kleding, matrassen en een bankje. Het gaat hier om inboedel dat ook in de periode 1942-1945 is gebruikt.

Foto van een interieur van een woonbarak

Kladblaadje met een opsomming van gebruiksvoorwerpen: vork, mes, lepel…. Haupstrasse 8 (Theresienstadt). Daarnaast een slecht leesbare tekst: (…) iedere morgen een etensbak afgeven…

Kladblaadje met een opsomming van gebruiksvoorwerpen: vork, mes, lepel…. Haupstrasse 8 (Theresienstadt). Daarnaast een slecht leesbare tekst: (…) iedere morgen een etensbak afgeven…

Lijst met een opsomming van gebruiksvoorwerpen in Theresienstadt

Foto's van militairen Plaats: Westerbork, kamp, militair Datum: 1949-03/09

Foto's van militairen Plaats: Westerbork, kamp, militair Datum: 1949-03/09

Foto's van militairen in voormalig kamp Westerbork

Bouw.&nbsp; De bouw van een barak in het kamp Westerbork.&nbsp; Kamp Westerbork, 1939.&nbsp; Foto is gemaakt door een opzichter van de Rijksgebouwendienst tijdens de bouw van het kamp.&nbsp; Op de foto v.l.n.r. dhr. van der Horst, opzichter bij de Rijksgebouwdienst, dhr. van Wijk, dhr. van Gangelen beide tekenaar.&nbsp;

Bouw.&nbsp; De bouw van een barak in het kamp Westerbork.&nbsp; Kamp Westerbork, 1939.&nbsp; Foto is gemaakt door een opzichter van de Rijksgebouwendienst tijdens de bouw van het kamp.&nbsp; Op de foto v.l.n.r. dhr. van der Horst, opzichter bij de Rijksgebouwdienst, dhr. van Wijk, dhr. van Gangelen beide tekenaar.&nbsp;

van een gebouwde barak in het centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Contacten kamp Westerbork en Ministerie van Defensie

Nederlandse leger kamp Westerbork

Contacten kamp Westerbork met overheden

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1942-09-06 Onderwerp: het leven in het kamp is van transport naar transport. Er kwamen deze week transporten uit Amsterdam binnen, veel oude van dagen, op volgorde van het alfabet. De stemming in het kamp is die van onzekerheid, op basis van allerlei geruchten. Werner adviseert Stella wanneer haar positie in Amsterdam zwak is ze beter naar Westerbork kan komen. Werner positie in het kamp als oud-ingezetenen lijkt nog vrij zeker. Positie Stella's ouders volgens Werner onzeker. Stella zou hun kunnen helpen voorbereid te zijn op vertrek naar Westerbork, omdat velen het kamp binnenkomen, zonder iets bij zich te hebben; wat er in het kamp gebeurd beïnvloedt duidelijk de stemming, ook die van Werner.&nbsp;

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1942-09-06 Onderwerp: het leven in het kamp is van transport naar transport. Er kwamen deze week transporten uit Amsterdam binnen, veel oude van dagen, op volgorde van het alfabet. De stemming in het kamp is die van onzekerheid, op basis van allerlei geruchten. Werner adviseert Stella wanneer haar positie in Amsterdam zwak is ze beter naar Westerbork kan komen. Werner positie in het kamp als oud-ingezetenen lijkt nog vrij zeker. Positie Stella's ouders volgens Werner onzeker. Stella zou hun kunnen helpen voorbereid te zijn op vertrek naar Westerbork, omdat velen het kamp binnenkomen, zonder iets bij zich te hebben; wat er in het kamp gebeurd beïnvloedt duidelijk de stemming, ook die van Werner.&nbsp;

Bettyvan Baren

Betty
van Baren