We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Van: het Nederlandse Beheersinstituut Aan: van Dam, Joseph Plaats: Amsterdam Datum: 1950-02-24 Onderwerp: opheffing bewindvoerderschap Joseph van Dam over zijn broer Abraham en zijn schoonzus Betje van Dam-van Kollem.

Van: het Nederlandse Beheersinstituut Aan: van Dam, Joseph Plaats: Amsterdam Datum: 1950-02-24 Onderwerp: opheffing bewindvoerderschap Joseph van Dam over zijn broer Abraham en zijn schoonzus Betje van Dam-van Kollem.

Brief van het Nederlandse Beheersinstituut aan Joseph van Dam over opheffing bewindvoering

Van: Anna Juliette Hijman Aan: vriendin Ch. Plaats: Nederlands Indië&nbsp; Onderwerp: A. schrijft vriendin over wat er waarschijnlijk met haar ouders en familie is gebeurd. A. (die sinds 1937 in Nederlands-Indië woont) kreeg brief van haar zuster Phie die zelf uit de H. Schouwburg is gehaald, daar op 13 augustus 1942 terechtkwam en dezelfde dag wist te ontsnappen. Vanaf dat moment is ze in onderduik gegaan. Haar ouders heeft ze op 5 augustus voor het laatst gezien.

Van: Anna Juliette Hijman Aan: vriendin Ch. Plaats: Nederlands Indië&nbsp; Onderwerp: A. schrijft vriendin over wat er waarschijnlijk met haar ouders en familie is gebeurd. A. (die sinds 1937 in Nederlands-Indië woont) kreeg brief van haar zuster Phie die zelf uit de H. Schouwburg is gehaald, daar op 13 augustus 1942 terechtkwam en dezelfde dag wist te ontsnappen. Vanaf dat moment is ze in onderduik gegaan. Haar ouders heeft ze op 5 augustus voor het laatst gezien.

Brief van Anna Hijman aan een vriendin vanuit Nederlands-Indië

Registratiekaart Van: Cohen, Lena Plaats: Theresienstadt Datum: 1945-06-07 Afgegeven door het Tsjecho-Slowaaks Repatriërings Bureau.

Registratiekaart Van: Cohen, Lena Plaats: Theresienstadt Datum: 1945-06-07 Afgegeven door het Tsjecho-Slowaaks Repatriërings Bureau.

Registratiekaart

Registratiekaart Van: Cohen, Jules Plaats: Theresienstadt Datum: 1945-06-06 Afgegeven door het Tsjecho-Slowaaks Repatriërings Bureau.

Registratiekaart Van: Cohen, Jules Plaats: Theresienstadt Datum: 1945-06-06 Afgegeven door het Tsjecho-Slowaaks Repatriërings Bureau.

Van: Gudema, A.L.&nbsp; Betreft inschrijving bij Schade-Enquête-Commissie&nbsp; Datum: 1945-11-20

Van: Gudema, A.L.&nbsp; Betreft inschrijving bij Schade-Enquête-Commissie&nbsp; Datum: 1945-11-20

van inschrijving bij Schade-Enquête-Commissie

Van: Magnus, Josef Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945 Onderwerp: status gezondheid Josef Magnus, transport XXIV/5, transportnummer 167. Op het document staan verschillende aantekeningen.

Van: Magnus, Josef Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945 Onderwerp: status gezondheid Josef Magnus, transport XXIV/5, transportnummer 167. Op het document staan verschillende aantekeningen.

Document over de status van gezondheid (Krankenstand) van Josef Magnus in Theresienstadt

Van: de Schade-Enquête-Commissie Aan: van Dam, Joseph Plaats: Amsterdam Datum: onbekend Onderwerp: opgave bij de Schade-Enquête-Commissie.

Van: de Schade-Enquête-Commissie Aan: van Dam, Joseph Plaats: Amsterdam Datum: onbekend Onderwerp: opgave bij de Schade-Enquête-Commissie.

Bewijs van de Schade-Enquête-Commissie dat de opgave is ingeschreven

Van: Gudema-Meijer, J.&nbsp; Betreft inschrijving bij Schade-Enquête-Commissie&nbsp; Datum: 1945-11-20

Van: Gudema-Meijer, J.&nbsp; Betreft inschrijving bij Schade-Enquête-Commissie&nbsp; Datum: 1945-11-20

Van: de Schade-Enquête-Commissie Aan: van Dam, Joseph Plaats: Amsterdam Datum: onbekend Onderwerp: opgave bij de Schade-Enquête-Commissie.

Allied Expeditiionary Force D.P. Index Card Van: Hedeman, Judith Hetty Reg.nr. F 01165010

Allied Expeditiionary Force D.P. Index Card Van: Hedeman, Judith Hetty Reg.nr. F 01165010

D.P. Index Card van Judith Hetty Hedeman

Van: Magnus, Simon Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945 Onderwerp: status gezondheid Simon Magnus, transport XXIV/5, transportnummer 171. Op het document staat verschillende aantekeningen.

Van: Magnus, Simon Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945 Onderwerp: status gezondheid Simon Magnus, transport XXIV/5, transportnummer 171. Op het document staat verschillende aantekeningen.

Document met de staus van gezondheid (Krankenstand) van Simon Magnus in Theresienstadt

Reisvergunning&nbsp; Betreft een vergunning om Meijer Stad, die zwaar ziek uit Buchenwald is teruggekomen, te kunnen bezoeken.

Reisvergunning&nbsp; Betreft een vergunning om Meijer Stad, die zwaar ziek uit Buchenwald is teruggekomen, te kunnen bezoeken.

Vergunning om Meijer Stad te kunnen bezoeken

Ausweis - Certification Identificatiekaart uit Buchenwald Van: Stad, Meijer Plaats: Buchenwald Datum: 1945-04-22 Na de bevrijding uitgereikt

Ausweis - Certification Identificatiekaart uit Buchenwald Van: Stad, Meijer Plaats: Buchenwald Datum: 1945-04-22 Na de bevrijding uitgereikt

Identificatiekaart van Meijer Stad

Inkwartieringsbiljet Gemeente Amsterdam&nbsp; Van: Tauber, Fam.&nbsp; Afgegeven: 1942-11-26&nbsp; Plaats: Amsterdam&nbsp; Bij Wed. de Leeuw-van Kreveld wordt ten behoeve van de familie Tauber woningruimte gevorderd. Het echtpaar is kort ervoor uit kamp Westerbork ontslagen.

Inkwartieringsbiljet Gemeente Amsterdam&nbsp; Van: Tauber, Fam.&nbsp; Afgegeven: 1942-11-26&nbsp; Plaats: Amsterdam&nbsp; Bij Wed. de Leeuw-van Kreveld wordt ten behoeve van de familie Tauber woningruimte gevorderd. Het echtpaar is kort ervoor uit kamp Westerbork ontslagen.

Bewijs van inkwartiering in Amsterdam voor het echtpaar Tauber

Van: Wolff, Maurits Datum: 1945-04-21 Betreft vrijstelling van veiligheidsmaatregelen i.v.m. reis naar Velp.

Van: Wolff, Maurits Datum: 1945-04-21 Betreft vrijstelling van veiligheidsmaatregelen i.v.m. reis naar Velp.

voor Maurits Wolff om naar Velp te gaan

Van: Wolff, J.L. Aan: Buijvoets, J.G. 1e luitenant Plaats: Westerbork, &nbsp;kamp (Interneringskamp) Datum: 1945-06-06 Onderwerp: eigendomsverklaring van tapijt, twee stoeltjes en een tafeltje met het verzoek deze mee te mogen nemen bij ontslag uit het kamp. De spullen kwamen oorspronkelijk in Barneveld terecht en zijn van hieruit overgebracht naar kamp Westerbork…

Van: Wolff, J.L. Aan: Buijvoets, J.G. 1e luitenant Plaats: Westerbork, &nbsp;kamp (Interneringskamp) Datum: 1945-06-06 Onderwerp: eigendomsverklaring van tapijt, twee stoeltjes en een tafeltje met het verzoek deze mee te mogen nemen bij ontslag uit het kamp. De spullen kwamen oorspronkelijk in Barneveld terecht en zijn van hieruit overgebracht naar kamp Westerbork…

Verzoek J.L. Wolf om zijn in kamp Westerbork teruggevonden spullen mee te mogen nemen na ontslag uit het kamp

Van: Wiener, S.J.&nbsp; Aan: As, van, A.&nbsp; Plaats: Amsterdam&nbsp; Datum: 1945-06-29&nbsp; Onderwerp: o.a. dankbetuiging voor was van As voor de schrijver en zijn gezin heeft gedaan. Daarnaast een opsomming van de lotgevallen van oud-medewerkers van het CDK-kamp Westerbork.

Van: Wiener, S.J.&nbsp; Aan: As, van, A.&nbsp; Plaats: Amsterdam&nbsp; Datum: 1945-06-29&nbsp; Onderwerp: o.a. dankbetuiging voor was van As voor de schrijver en zijn gezin heeft gedaan. Daarnaast een opsomming van de lotgevallen van oud-medewerkers van het CDK-kamp Westerbork.

Brief van S.J. Wiener aan Aad van As vanuit Amsterdam

Reisvergunning&nbsp; Van: Meents, Levie met vrouw&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1945-07-08&nbsp; Toestemming om zich van kamp Westerbork naar Amsterdam te begeven

Reisvergunning&nbsp; Van: Meents, Levie met vrouw&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1945-07-08&nbsp; Toestemming om zich van kamp Westerbork naar Amsterdam te begeven

voor Levie Meents om zich naar Amsterdam te mogen begeven

Van: de autoriteiten Aan: Querido, Abraham Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-04 Onderwerp: Doorgangspas om het kamp te mogen verlaten en te betreden voor essentiële werkzaamheden.

Van: de autoriteiten Aan: Querido, Abraham Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-04 Onderwerp: Doorgangspas om het kamp te mogen verlaten en te betreden voor essentiële werkzaamheden.

Pas voor Abraham Querido om voor zijn werk het kamp te mogen verlaten en te betreden

Van: Tauber-Büks, Helena&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1942-11-20&nbsp; Vrijgelaten op grond van: Fernmündliche anweisung der Zentralstelle für jüdische Auswanderung, Amsterdam.

Van: Tauber-Büks, Helena&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1942-11-20&nbsp; Vrijgelaten op grond van: Fernmündliche anweisung der Zentralstelle für jüdische Auswanderung, Amsterdam.

Vrijlatingsbewijs voor Helene Tauber-Büks

Legitimatiebewijs Van: Kruimink-van Dam, Saartje Plaats: Westerbork, kamp, barak 72 Aankomst in het kamp: 1942-10-09

Legitimatiebewijs Van: Kruimink-van Dam, Saartje Plaats: Westerbork, kamp, barak 72 Aankomst in het kamp: 1942-10-09

Bewijs van Saartje Kruimink-van Dam

Een pagina uit het poëziealbum van Gisela Müller. Op deze pagina is een gedicht geschreven door Salo Carlebach (1909-1942). Salo was als jeugdleider aangesteld in kamp Westerbork. Hij melde zich op 15 juli 1942 als vrijwilliger aan om de de weeskinderen uit de weeshuisbarak te begeleiden naar Auschwitz. Datum: 1942-05 Plaats: Westerbork, kamp (Centraal Vluchtelingenkamp-)&nbsp;

Een pagina uit het poëziealbum van Gisela Müller. Op deze pagina is een gedicht geschreven door Salo Carlebach (1909-1942). Salo was als jeugdleider aangesteld in kamp Westerbork. Hij melde zich op 15 juli 1942 als vrijwilliger aan om de de weeskinderen uit de weeshuisbarak te begeleiden naar Auschwitz. Datum: 1942-05 Plaats: Westerbork, kamp (Centraal Vluchtelingenkamp-)&nbsp;

Gedicht in het poëziealbum van Gisela Müller geschreven door Salo Carlebach

Jeanette Susanne de Vries Een gedicht zonder naam Door Susanne geschreven tijdens haar laatste dagen in het ziekenhuis van Groningen of later in het kamp.

Jeanette Susanne de Vries Een gedicht zonder naam Door Susanne geschreven tijdens haar laatste dagen in het ziekenhuis van Groningen of later in het kamp.

Gedicht geschreven door Susanne de Vries

Pagina uit het poëziealbum van Gisela Müller. Op de pagina staat een versje van Hermine Faktor. Datum: 1942-03-31 Plaats: Westerbork, kamp (Centraal Vluchtelingenkamp-)&nbsp;

Pagina uit het poëziealbum van Gisela Müller. Op de pagina staat een versje van Hermine Faktor. Datum: 1942-03-31 Plaats: Westerbork, kamp (Centraal Vluchtelingenkamp-)&nbsp;

Robert JacquesZodij

Robert Jacques
Zodij