We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Kampleven Westerbork

Werken in kamp Westerbork

Ontspanning kamp Westerbork

Muziek kamp Westerbork

Kinderkoor kamp Westerbork

Optredens kamp Westerbork

Klassieke muziek kamp Westerbork

Memoires Van: Stertzenbach, Werner Onderwerp: Westerbork een bericht, de geschiedenis van kamp Westerbork van Centraal Vluchtelingenkamp tot doorgangskamp. Een beschrijving door de ogen van Werner Stertzenbach, die vanaf februari 1941 tot zijn vlucht op 21 september 1943 in kamp Westerbork verbleef.

Memoires Van: Stertzenbach, Werner Onderwerp: Westerbork een bericht, de geschiedenis van kamp Westerbork van Centraal Vluchtelingenkamp tot doorgangskamp. Een beschrijving door de ogen van Werner Stertzenbach, die vanaf februari 1941 tot zijn vlucht op 21 september 1943 in kamp Westerbork verbleef.

Memoires geschreven door Werner Stertzenbach

Joods leven na de Tweede Wereldoorlog

Opsporing vermiste personen

Informatiebureau van het Rode Kruis

Plaatsen in kamp Westerbork

Doorgangskamp Westerbork

Kamporganisatie kamp Westerbork

Onderwijs kamp Westerbork

Leraren kamp Westerbork

Anti-Joodse maatregelen

Het Joodsche Weekblad

Monumenten buiten kamp Westerbork

Stolpersteine

Beroepsgroepen in kamp Westerbork

Artsen kamp Westerbork

Schrijven kamp Westerbork

Dichten kamp Westerbork

Joodse gemeenten in Zuid-Holland

Joodse gemeente Rotterdam

Joodse gemeenten in Overijssel

Joodse gemeente Wijhe

Garages kamp Westerbork

Ariërverklaring

Einsatzstab Reichsleiter Rosenberg

Verboden voor Joden

Invoering Neurenberger Wetten in Nederland

Joodse Raden

Gewelddadigheden tegen Joden

Lippmann, Rosenthal & Co.

Openbaar onderwijs voor Joden verboden

Reactie op de anti-Joodse maatregelen

Davidster

Bewegingsvrijheid voor Joden beperkt

Registratie van Joodse inwoners

Ontzegging lidmaatschap verenigingen voor Joden

Joden ontslagen

Organisatie van de Jodenvervolging

Persoonsbewijzen van Joden voorzien van een J

Anti-Joodse propaganda

Represaille razzia's

Gebeurtenissen en groepen buiten kamp Westerbork

Binnenlandse Strijdkrachten

Specifieke groepen kampbewoners

Verzet kamp Westerbork

Groep van Dien

Groep Westerweel

Wegennet kamp Westerbork

Registratie kamp Westerbork

Uitgaande transporten kamp Westerbork

Transporten naar Bergen-Belsen

Max Werkendam was samen met zijn moeder, zijn zusje Dora en vijf andere familieleden ondergedoken bij Dora's niet-Joodse verloofde in diens woning op het Amsterdamse Meerhuizenplein. Op 10 december 1942 werd een inval op het adres gedaan, waarbij alle onderduikers werden gearresteerd. Max, die op dat moment een wapen op zak had, werd niet doorgestuurd naar Westerbork (zoals de anderen), maar moest voor het Duitse Obergericht verschijnen. Hij werd beschuldigd van ongeoorloofd wapenbezit en het vervalsen van documenten. Hij werd ter dood veroordeeld en op 22 februari 1944 in Den Haag geëxecuteerd.Bron: 'Vogelvrij. De jacht op de joodse onderduiker', Sytze van der Zee, Amsterdam 2010.

MaxWerkendam

Max
Werkendam