We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Bekendmaking&nbsp; Datum: 1943-04-22&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: Vrouwen met een 'Z' stempel mogen niet worden ingezet bij barakkendienst.

Bekendmaking&nbsp; Datum: 1943-04-22&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: Vrouwen met een 'Z' stempel mogen niet worden ingezet bij barakkendienst.

Bekendmaking wel of niet inzetten van vrouwen bij barakkendienst

Kampbewoners Westerbork naar sekse en leeftijd

Vrouwen kamp Westerbork (21-65 jaar)

Drie dames staan in de sneeuw voor een barak in Schattenberg. Schattenberg, 1950.

Drie dames staan in de sneeuw voor een barak in Schattenberg. Schattenberg, 1950.

Foto van drie Indische vrouwen in (kamp) Schattenberg

Bekendmaking&nbsp; Datum: 1943-08-16&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: Stamkaarten, het inleveren ervan door de OD.

Bekendmaking&nbsp; Datum: 1943-08-16&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: Stamkaarten, het inleveren ervan door de OD.

Bekendmaking over inleveren van stamkaarten door de OD

Bekendmaking Datum: 1943-06-10 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: Vermisten melding

Bekendmaking Datum: 1943-06-10 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: Vermisten melding

Bekendmaking over melding van vermiste kampgevangenen

Mededeling Datum: 1943-10-23 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: melding van terugkeer van dienstreis

Mededeling Datum: 1943-10-23 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: melding van terugkeer van dienstreis

Mededeling over melding van terugkeer van een dienstreis

Sneeuwpret in kamp Schattenberg Plaats: &nbsp;Repatriëringskamp Westerbork, (Schattenberg) Datum: 1950-1951

Sneeuwpret in kamp Schattenberg Plaats: &nbsp;Repatriëringskamp Westerbork, (Schattenberg) Datum: 1950-1951

Foto van spelende Indische kinderen in de sneeuw in (kamp) Schattenberg

Foto van Indische jongens bij de hoofdingang van kamp Schattenberg Links staat Han Bloemhard, naast hem Henny Roggeveen. Plaats: Repatriëringskamp Westerbork (Schattenberg) Datum: 1950

Foto van Indische jongens bij de hoofdingang van kamp Schattenberg Links staat Han Bloemhard, naast hem Henny Roggeveen. Plaats: Repatriëringskamp Westerbork (Schattenberg) Datum: 1950

Foto van Indische jongens bij de hoofdingang van (kamp) Schattenberg

Spelende Indische kinderen&nbsp; Plaats: Repatriëringskamp Westerbork (Schattenberg) Datum: 1950

Spelende Indische kinderen&nbsp; Plaats: Repatriëringskamp Westerbork (Schattenberg) Datum: 1950

Foto van spelende Indische kinderen in kamp Schattenberg

Vier Indische dames staan buiten voor het raam van een barak in het woonoord Schattenberg. Schattenberg, jaartal onbekend.

Vier Indische dames staan buiten voor het raam van een barak in het woonoord Schattenberg. Schattenberg, jaartal onbekend.

Foto van vier Indische vrouwen buiten voor het raam van een barak in (kamp) Schattenberg.

Bekendmaking&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-09-01 Onderwerp: Nachtausweis mag alleen voor het werk worden gebruikt. Verduistering moet beter worden toegepast.

Bekendmaking&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-09-01 Onderwerp: Nachtausweis mag alleen voor het werk worden gebruikt. Verduistering moet beter worden toegepast.

Bekendmaking over gebruik Nachtausweis en het toepassen van verduistering

Foto van Indische vrouwen bij een barak en een sneeuwpop&nbsp; Plaats: Repatriëringskamp Westerbork, Schattenberg Datum: 1950-1951

Foto van Indische vrouwen bij een barak en een sneeuwpop&nbsp; Plaats: Repatriëringskamp Westerbork, Schattenberg Datum: 1950-1951

Foto van Indische vrouwen bij een barak en een sneeuwpop

Vier dames bij de ingang van Schattenberg. Schattenberg, 1950/1951

Vier dames bij de ingang van Schattenberg. Schattenberg, 1950/1951

Foto van vier Indische vrouwen bij de hoofdingang van (kamp) Schattenberg

Foto van vier Indische jongens in kamp Schattenberg. Links op de foto staat Huib of Eric Bloemhard en rechts (voor) Marius Bloemhard. De twee anderen zijn onbekend. Op de achtergrond van de foto is barak 45 en de schoorsteen van het ketelhuis te zien. Datum: 1950/1951 (winter)&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp (repatriëring)

Foto van vier Indische jongens in kamp Schattenberg. Links op de foto staat Huib of Eric Bloemhard en rechts (voor) Marius Bloemhard. De twee anderen zijn onbekend. Op de achtergrond van de foto is barak 45 en de schoorsteen van het ketelhuis te zien. Datum: 1950/1951 (winter)&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp (repatriëring)

Foto van vier Indische jongens in (kamp) Schattenberg

Foto van bewoners van kamp Schattenberg. Onder andere is te zien Hendricus Bloemhard met zijn dochter Marijke op zijn arm, rechts van hem zijn zoon Han (met fiets), voor hem Huib of Eric en links van hem zijn vrouw Frederika. De vrouw helemaal links is onbekend. Datum: 1950 Plaats: Westerbork, kamp (repatriëring)

Foto van bewoners van kamp Schattenberg. Onder andere is te zien Hendricus Bloemhard met zijn dochter Marijke op zijn arm, rechts van hem zijn zoon Han (met fiets), voor hem Huib of Eric en links van hem zijn vrouw Frederika. De vrouw helemaal links is onbekend. Datum: 1950 Plaats: Westerbork, kamp (repatriëring)

Foto van Indische bewoners van (kamp) Schattenberg

Foto van kinderen in kamp Schattenberg. Op de voorgrond rechts Marijke- en Huib of Eric Bloemhard. Links op de achterste rij twee kinderen van de familie Vogel (links Carla en rechts Tineke) Datum: 1950 Plaats: Westerbork, kamp (repatriëring)&nbsp;

Foto van kinderen in kamp Schattenberg. Op de voorgrond rechts Marijke- en Huib of Eric Bloemhard. Links op de achterste rij twee kinderen van de familie Vogel (links Carla en rechts Tineke) Datum: 1950 Plaats: Westerbork, kamp (repatriëring)&nbsp;

Foto van kinderen in (kamp) Schattenberg

Foto van bewoners van kamp Schattenberg Datum: 1950/1951 (winter) Plaats: Westerbork, kamp (repatriëring)

Foto van bewoners van kamp Schattenberg Datum: 1950/1951 (winter) Plaats: Westerbork, kamp (repatriëring)

Foto van Indische Nederlanders in (kamp) Schattenberg

Foto van drie Indische jongens in de sneeuw. Datum: 1950/1951 (winter) Plaats: Westerbork, kamp (repatriëring) De twee jongens rechts zijn waarschijnlijk Huib en Eric Bloemhard.

Foto van drie Indische jongens in de sneeuw. Datum: 1950/1951 (winter) Plaats: Westerbork, kamp (repatriëring) De twee jongens rechts zijn waarschijnlijk Huib en Eric Bloemhard.

Foto van drie Indische jongens in (kamp) Schattenberg

Foto van kinderen in kamp Schattenberg. De tafel waarop de kinderen spelen (voor barak 45) werd ook als tafeltennistafel gebruikt. Het jongentje dat zitten op de tafel naar de camera kijkt is Marius Bloemhard. Datum: 1950 Plaats: Westerbork, kamp (repatriëring).

Foto van kinderen in kamp Schattenberg. De tafel waarop de kinderen spelen (voor barak 45) werd ook als tafeltennistafel gebruikt. Het jongentje dat zitten op de tafel naar de camera kijkt is Marius Bloemhard. Datum: 1950 Plaats: Westerbork, kamp (repatriëring).

Foto van Indische kinderen in (kamp) Schattenberg

Naziconcentratiekampen

Kamp Venusberg

Revisietekening van de elektrische installatie&nbsp; Compleet overzicht van baraknummers/overzicht geïnstalleerd vermogen Schattenberg&nbsp; Datum: 1951-10

Revisietekening van de elektrische installatie&nbsp; Compleet overzicht van baraknummers/overzicht geïnstalleerd vermogen Schattenberg&nbsp; Datum: 1951-10

FannyGroen-Sole

Fanny
Groen-Sole